Một tuần sau, Leslie Moore trở về một mình với căn nhà cũ nơi cô đã trải qua bao năm tháng đắng cay. Trong ánh chạng vạng tháng Sáu cô băng qua cánh đồng đến nhà Anne, và xuất hiện đột ngột như bóng ma trong khu vườn thơm.

“Leslie!” Anne kêu lên kinh ngạc. “Cậu mọc lên từ đâu vậy? Chúng mình không hề biết cậu sắp về. Sao cậu không viết thư? Nếu biết thì chúng mình đã đi đón cậu.”

“Không hiểu sao mình không viết được, Anne à. Cảm giác thật bất lực khi cố nói cái gì đó bằng bút mực. Và mình muốn trở về nhanh chóng không bị ai để ý.”

Anne vòng tay ôm quanh người Leslie và hôn cô. Leslie nồng ấm đáp lại cái hôn. Trông cô nhợt nhạt và mỏi mệt, và cô cất một tiếng thở dài khi ngồi phịch xuống trên cỏ bên cạnh một chậu hoa thủy tiên lớn đang bừng nở qua làn khói hoàng hôn mờ bạc như những vì sao vàng rực.

“Vậy là cậu trở về một mình ư, Leslie?”

“Ừ. Chị của George Moore đã đến Montreal đưa anh ấy về nhà. Anh chàng tội nghiệp, anh ấy rất buồn khi phải chia tay mình… mặc dù với anh ấy mình chỉ là một người xa lạ khi ký ức mới hồi phục. Anh ấy bám lấy mình trong suốt những ngày đầu tiên khó khăn ấy khi đang cố nhận ra rằng cái chết của Dick không phải là chuyện chỉ mới xảy ra hôm qua như anh ấy cảm giác. Mọi thứ thật sự rất khó khăn đối với anh ấy. Mình giúp anh ấy hết mức có thể. Khi người chị đến nơi mọi thứ cũng dễ dàng hơn, vì có vẻ như với George thì anh ấy chỉ vừa gặp bà ấy vài hôm trước. May mắn là bà ấy cũng không thay đổi nhiều, và điều đó cũng giúp ích cho George.”

“Tất cả thật lạ lùng và tuyệt vời, Leslie ạ. Mình nghĩ chúng ta chưa ai thật sự nhận ra điều đó.”

“Mình không sao nhận ra được. Khi bước vào căn nhà đằng kia một giờ trước, mình cảm thấy như đây nhất định là một giấc mơ… rằng Dick nhất định phải có mặt ở đấy, với nụ cười ngây ngô của anh ta, như bao lâu nay vẫn thế. Anne ơi, mình vẫn còn bị choáng. Mình không vui mừng hay tiếc nuối… không gì hết cả. Mình thấy như cái gì đó vừa đột ngột bị rứt bỏ khỏi cuộc đời mình và để lại một lỗ hổng khủng khiếp. Mình thấy như mình không thể là mình… như thể chắc chắn mình đã thay đổi thành một người nào khác và không sao quen được với việc đấy. Nó tạo cho mình một cảm giác cô đơn, choáng váng, vô vọng khủng khiếp. Gặp lại cậu thật là tốt… có vẻ như cậu là một dạng mỏ neo cho tâm hồn trôi dạt của mình. Ôi, Anne, mình sợ tất cả… những lời bàn tán và kinh ngạc và hỏi han. Khi nghĩ về chuyện đó, mình cứ ước mình không phải về nhà gì sất. Bác sĩ Dave có mặt ở ga lúc mình xuống tàu… ông ấy đưa mình về. Ông già tội nghiệp, ông ấy cảm thấy rất hối hận vì đã nói với mình nhiều năm trước đây rằng chẳng thể làm được gì cho Dick. ‘Ta thật sự nghĩ vậy, Leslie à,’ hôm nay ông ấy nói với mình. ‘Nhưng lý ra ta phải nói với cháu đừng dựa vào ý kiến của ta… đáng lẽ ta phải bảo cháu đi gặp một chuyên gia. Giá mà như thế, cháu đã đỡ được nhiều năm cay đắng, và đỡ cho George Moore tội nghiệp nhiều năm phí hoài. Ta tự trách mình nhiều lắm, Leslie.’ Mình bảo ông ấy đừng làm thế… ông ấy đã làm điều mà ông ấy cho là đúng. Ông ấy lúc nào cũng rất tốt với mình… mình không thể chịu được việc ông ấy phải lo lắng về chuyện đó.”

“Còn Dick… ý mình là George? Ký ức của anh ấy đã hồi phục hoàn toàn chưa?”

“Gần như thế. Dĩ nhiên, có rất nhiều chi tiết anh ấy chưa thể nhớ lại hết được… nhưng mỗi ngày anh ấy lại nhớ được thêm. Anh ấy ra ngoài đi dạo vào buổi tối sau khi Dick được chôn cất. Anh ấy cầm tiền và đồng hồ của Dick theo; anh ấy định mang chúng về cho mình, cùng với lá thư của mình. Anh ấy thừa nhận anh ấy có đi đến một nơi các thủy thủ tụ tập… và anh ấy nhớ có uống rượu… rồi không gì nữa. Anne à, mình sẽ không bao giờ quên được giây phút anh ấy nhớ được tên của chính mình. Mình thấy anh ấy nhìn mình với một vẻ mặt rất ‘biết’ nhưng bối rối. Mình nói, ‘Anh có biết em không, Dick?’ Anh ấy trả lời, ‘Tôi chưa bao giờ gặp chị. Chị là ai? Và tên tôi không phải là Dick. Tôi là George Moore, còn Dick đã mất vì bệnh sốt vàng da từ hôm qua rồi! Tôi đang ở đâu đây? Chuyện gì đã xảy ra với tôi?’ Mình… mình đã ngất đi, Anne ạ. Và từ đó đến nay mình cứ thấy như thể mình đang trong một giấc mơ.”

“Cậu sẽ sớm tự thích ứng với trạng thái mới này thôi, Leslie ạ. Và cậu còn trẻ… đời còn ở phía trước… cậu sẽ còn có nhiều năm đẹp đẽ.”

“Có lẽ rồi sau một thời gian mình sẽ có thể nhìn được mọi thứ như thế, Anne à. Ngay bây giờ mình thấy mệt mỏi và thờ ơ lắm khi nghĩ về tương lai. Mình… mình… Anne ơi, mình cô đơn lắm. Mình nhớ Dick. Thế có kỳ quái không? Cậu biết đấy, mình thật sự thích Dick tội nghiệp… George chứ, mình nghĩ nên nói thế… cũng như mình thích một đứa trẻ bất lực phải dựa vào mình về mọi thứ. Mình sẽ không bao giờ thừa nhận chuyện này… mình thật sự xấu hổ về nó… vì, cậu thấy đấy, mình đã ghét và khinh Dick biết bao nhiêu trước khi anh ta bỏ đi. Khi mình nghe nói thuyền trưởng Jim đang đưa anh ta về nhà mình nghĩ mình cũng sẽ cảm thấy đúng hệt như vậy với anh ta. Nhưng không hề… mặc dù mình vẫn tiếp tục căm ghét anh ta như mình nhớ về anh ta trước kia. Từ lúc anh ta trở về mình chỉ thấy thương hại… một sự thương hại làm mình tổn thương và đau lòng. Lúc đó mình nghĩ chắc chỉ vì vụ tai nạn đã làm anh ta trở nên bất lực và thay đổi đến thế. Nhưng giờ mình tin rằng ấy là vì thật sự có một con người khác ở đấy. Carlo biết, Anne ạ… giờ thì mình biết là Carlo biết. Mình luôn nghĩ thật lạ là Carlo lại không nhận ra Dick. Loài chó thường trung thành lắm. Nhưng nó biết không phải chủ nó đã về, mặc dù không ai trong chúng ta nhận ra. Mình chưa bao giờ gặp George Moore, cậu biết đấy. Giờ thì mình nhớ có lần Dick đã tình cờ đề cập tới việc anh ta có một người anh họ ở Nova Scotia trông giống anh ta như anh em sinh đôi; nhưng chuyện đó đã biến khỏi trí nhớ của mình, và dù gì thì mình sẽ nghĩ chuyện đó có gì quan trọng. Cậu thấy đấy, chẳng bao giờ mình lại nghĩ tới chuyện nghi ngờ danh tính của Dick. Có thay đổi gì ở anh ta đối với mình đều chỉ là hậu quả của vụ tai nạn.

“Ôi, Anne, cái đêm tháng Tư khi Gilbert nói với mình anh ấy nghĩ Dick có thể chữa được! Mình không bao giờ quên được nó. Với mình có vẻ như mình đã từng là một người tù trong một cái lồng tra tấn ghê sợ, và rồi cửa được mở và mình có thể ra ngoài. Mình vẫn bị trói vào cái lồng nhưng mình không phải ở trong lồng. Và cái đêm đó mình cảm thấy như một bàn tay tàn nhẫn đang kéo mình trở vào lồng… trở về với một sự tra tấn thậm chí còn khủng khiếp hơn trước. Mình không trách Gilbert. Mình cảm thấy anh ấy đúng. Và anh ấy đã rất tốt… anh ấy nói rằng nếu cân nhắc chi phí và tính không chắc chắn của cuộc phẫu thuật, mình quyết định không liều, anh ấy sẽ không trách mình dù chỉ là một chút. Nhưng mình biết mình phải quyết định như thế nào… và mình không đối mặt nổi. Suốt đêm mình đi lại trong nhà như người điên, cố ép mình phải đối diện với chuyện đó. Mình không thể, Anne à… mình nghĩ là mình không thể… và khi trời sáng mình nghiến răng kiên quyết là mình sẽ không làm. Mình sẽ để nguyên mọi thứ như thế. Thật là độc địa, mình biết. Nếu mình có bị bỏ mặc phải tiếp tục chịu đựng vì cái quyết định đó thì cũng là hình phạt thích đáng cho sự độc địa ấy mà thôi. Mình cứ kiên quyết như vậy cả ngày. Chiều hôm đó mình phải lên Glen mua sắm. Đấy là một trong những ngày yên tĩnh, gà gật của Dick, thế nên mình để anh ta lại một mình. Mình đi lâu hơn dự định, và anh ta nhớ mình. Anh ta thấy cô đơn. Và khi mình về nhà, anh ta chạy ra đón mình đúng như một đứa trẻ, với một nụ cười thật hài lòng trên mặt. Không hiểu sao, Anne à, đúng lúc đó mình nhượng bộ. Nụ cười trên khuôn mặt ngơ ngác tội nghiệp của anh ta quá mức chịu đựng của mình. Mình cảm thấy như mình đang chối bỏ cơ hội được trưởng thành và phát triển của một đứa trẻ. Mình biết rằng mình phải cho anh ta cơ hội của mình, dù hậu quả có ra sao. Thế là mình sang nói với Gilbert. Ôi, Anne, chắc cậu đã nghĩ mình hằn học lắm trong những tuần trước khi mình đi. Mình không cố ý đâu… nhưng mình không thể nghĩ được gì khác ngoại trừ mình phải làm gì, và mọi thứ và mọi người xung quanh mình chỉ như những cái bóng.”

“Mình biết… mình hiểu mà, Leslie. Và giờ thì mọi thứ đã qua hết rồi… gông xiềng của cậu đã vỡ… không còn chuồng cũi nữa.”

“Không còn chuồng cũi nữa,” Leslie lơ đễnh lặp lại, đôi tay nâu mảnh khảnh ngắt những cọng cỏ viền quanh. “Nhưng… dường như không còn gì khác nữa Anne ạ. Cậu… cậu có nhớ điều mình nói với cậu về sự ngu xuẩn của mình cái đêm hôm đó trên đồi cát không? Mình nhận ra người ta không vượt qua được việc làm một con ngốc nhanh chóng cho lắm. Nhiều lúc mình nghĩ có những người suốt đời làm kẻ ngốc. Và làm một kẻ ngốc… loại đó… cũng tệ gần như là… một con chó bị xích.”

“Cậu sẽ thấy rất khác sau khi cậu qua được cơn mệt mỏi và kinh ngạc,” Anne nói, cô biết một việc mà Leslie không biết nên không thấy mình buộc phải phí hoài quá nhiều thương cảm.

Leslie đặt mái đầu vàng óng rực rỡ của mình dựa vào đầu gối Anne.

“Dẫu sao thì, mình đã có cậu,” cô nói. “Đời không thể quá trống trải với một người bạn như thế. Anne, vỗ đầu mình đi… như thể mình là một cô bé… dỗ dành mình một chút đi… và hãy để mình kể cho cậu nghe trong khi cái lưỡi bướng bỉnh của mình đang lơi lỏng đi một chút, rằng cậu và tình bạn của cậu đã có ý nghĩa gì với mình từ cái đêm mình gặp cậu trên bãi đá.”