Tháng tư, cỏ cây tươi tốt, chim chóc chao liệng, nước sông xuân ấm áp.

Ai nấy hối hả cởi xuống bộ quần áo mùa đông vừa dày vừa nặng, khoác lên mình chiếc áo xuân mỏng manh, ra ngoài kết bạn, đạp thanh du thuyền, vô cùng náo nhiệt.

Ở ngoại ô phía đông kinh thành, một ông lão hiền từ, râu tóc bạc phơ đang dắt đứa cháu trai vừa tròn sáu tuổi đi dạo bên bờ sông, nheo mắt chỉ vào gợn sóng lăn tăn hỏi: “Lễ Nhi có biết đây là sông gì không?”

“Con biết!” Cậu nhóc mặt mũi đáng yêu, phấn điêu ngọc trác kiêu ngạo gật đầu, đáp, “Đây là Đại Vận Hà(*) từ nam chí bắc của Đại Chu chúng ta, thầy giáo của con từng nói, nó rất dài rất dài, dài phải đến nửa Đại Chu vậy. Cũng nhờ nó mà chúng ta có thể trực tiếp ngồi thuyền xuôi nam tới gặp ông hai, còn như trước kia, muốn tới nhà ông hai, đầu tiên phải ngồi xe ngựa một tháng, sau đó mới lên thuyền.”

(*) Đại Vận Hà là một kênh đào được xây từ thời cổ đại ở Trung Quốc

Ông lão cười mủm mỉm, gật đầu: “Vậy con có biết Đại Vận Hà này do ai xây dựng không?”

“Con biết, là ông…của thái tử biểu ca…” Cậu nhóc ra chiều suy tư, “Ông cố ạ! Là ông cố (*) của thái tử biểu ca hạ lệnh xây dựng.”

(*) Nguyên văn – tằng tằng tổ phụ – tính ra đã đến ‘tằng’ thì phải là cụ rồi, nhưng theo mình đọc thì ở đây tác giả ám chỉ ‘ông của ông thái tử’ = bố của cụ của thái tử = kị của thái tử

Ông lão lại vuốt râu bật cười: “Người ra lệnh đúng là ông cố của thái tử biểu ca của con, nhưng người thực sự giám sát xây dựng, là người khác.”

“Do người khác?” Cậu nhóc tò mò, đầu nghiêng sang một bên, “Là ai thế ạ?”

Ông lão cười hiền từ, trong mắt ánh lên vẻ hoài niệm: “Là một ông cụ rất thú vị, rất lợi hại.”

“Ông cụ ư?” Cậu nhóc nhìn bộ râu bạc phếch của ông nội rồi ngẫm nghĩ, “So với ông nội còn già hơn sao?”

Ông lão vui vẻ: “Ông ấy đương nhiên già hơn ta, đến ta cũng phải gọi ông ấy là lão thái gia đó.”

“Già như vậy sao!” Cậu nhóc líu lưỡi, “Chẳng phải cũng giống như ông cố của thái tử ca ca, đã bay lên trời làm thần tiên rồi?”

Lời nói ngây thơ hồn nhiên của cậu nhóc khiến ông lão kia bật cười: “Đúng thế, có khi đã làm thần tiên rồi.”

Nếu trên đời thật sự có thần tiên, lấy những chiến công của vị lão vương gia kia, hẳn có thể cùng huynh trưởng của ngài là Thánh Võ hoàng đế phi thăng thành tiên thật.

Lại nghĩ xưa nay hoàng gia không có chân tình, thế mà hai huynh đệ họ lại có thể tín nhiệm lẫn nhau, giúp đỡ lẫn nhau, tạo nên niên triều Chiêu Ninh thịnh thế, lưu danh thiên cổ, đời đời ca tụng, trong lòng ông lão chợt sinh ra sự tôn kính khôn cùng, đồng thời khe khẽ thở dài.

Thánh Võ hoàng đế là minh quân nghìn đời, trăm năm khó gặp. Lão Tấn vương cũng là thần tử tài năng thời thịnh, xuất chúng có độc (*) trên đời.

(*) Nguyên văn – 凤毛麟角 – phượng mao lân giác, chỉ thứ vô cùng hiếm có.

Cũng may có thế hệ đi trước xây dựng nền tảng, Đại Chu hôm nay tuy không cường thịnh như bảy mươi năm trước, nhưng cũng coi như thiên hạ thái bình, phồn thịnh an yên. Tuy nói kim thượng tầm thường ắt sinh tướng suy thần bại, nhưng may thái tử thông minh quyết đoán, có dáng dấp như người xưa, lại có vị thế tử gia phủ Tấn vương cũng kế thừa khí phách của người đi trước bên cạnh phụ tá, xem chừng cảnh phồn hoa trước mắt vẫn có thể duy trì được vài thập niên.

Đang miên man suy nghĩ, cậu nhóc đột nhiên chỉ tay vào vùng trắng trắng trên mảng núi xanh xa xa, tò mò hỏi: “Ông nội ơi, đó là gì?”

Ông lão hoàn hồn, ngẩng đầu lên nhìn, mỉm cười: “Đó là đập nước Liễu Sơn, do vị lão thái gia mà ông vừa kể xây dựng, có thể phòng lũ, chứa nước, nuôi cá, còn có thể tưới cho ruộng đồng.”

“Hóa ra đó chính là đập nước Liễu Sơn mà Thừa Lâm ca ca từng kể!” Cậu nhóc ngạc nhiên vui mừng đáp, “Nhưng Thừa Lâm ca ca có nói, đập nước đó do ông cố của huynh ấy xây dựng…”

Ông lão cười, xoa đầu cậu nhóc bảo: “Vị lão thái gia mà ông nói, chính là ông cố của Thừa Lâm ca ca của con.”

Cậu nhóc như hiểu ra, vỗ tay hoan hô: “Ông cố của Thừa Lâm ca ca thật lợi hại! Khó trách Thừa Lâm ca ca cũng lợi hại như vậy!”

Ông lão cười ha ha: “Ông cố của Lễ Nhi cũng rất lợi hại! Ông ấy và vị lão thái gia kia là bằng hữu ý hợp tâm đầu, cũng là cựu thần cả đời Thánh Võ hoàng đế nể trọng. Chương gia nhà chúng ta, nhờ có ngài ấy mới có địa vị ngày hôm nay. Còn cả bà cố của con…”

“Bà cố thế nào ạ?” Cậu nhóc vội vàng hỏi, đây là lần đầu tiên cậu nghe ông nội kể về truyền kỳ tổ tiên, đương nhiên không nén nổi tò mò.

Nhớ tới trước khi mất, chuyện bà nội mình thích làm nhất chính là cố tình tán dương lão Tấn vương, chọc tức ông nội dù rất để ý nhưng không chịu để lộ sự ghen tuông ra ngoài, nụ cười của ông lão càng thêm rõ rệt.

“Bà cố của con cũng rất lợi hại, bà là công chúa Bắc Hạ, võ nghệ cao cường, khí khái hiên ngang, rất nhiều nam tử cũng không đánh lại bà.”

“Oa!” Cậu nhóc thán phục, “Vậy còn bà cố của Thừa Lâm ca ca thì sao ạ?”

“Bà cố của Thừa Lâm ca ca của con là một người vừa hiền hòa vừa thông minh, nói năng ôn tồn nhỏ nhẹ, khi cười rất thu hút đẹp đẽ. Bà ấy và vị lão thái gia kia một đời ân ái, sinh được bốn người con. Bốn người con của họ, ai ai cũng giỏi giang, có tiền đồ, đặc biệt là con gái Thường An quận chúa, là một nữ trạng nguyên đấy…”

Ông lão kéo tay cháu trai bé bỏng từ từ dạo bước về phía trước, cảnh xuân rơi trên người một già một trẻ, lác đác mềm mại.

Thời gian như nước chảy, năm tháng tựa thoi đưa, câu chuyện thời xưa cũ dần đi đến hồi kết, để lại một dấu ấn mạnh mẽ hoặc thảng qua lên dòng chảy thời gian.

Mà câu chuyện mới, lại sắp bắt đầu.

HOÀN TOÀN VĂN