Khói hương ngập trời, ngày trước Minh Huy từng nói với Hà Diệp lúc cả hai tham gia khóa tu mùa hè rằng:
“Bởi kiếp sống biến ta thành gỗ mục
Ta vươn mình hóa kiếp phong lan
Và.. Trong đau thương hóa hương trầm”
Minh Huy nói cuộc đời không có suôn sẻ từ đầu tới cuối, con người ta sẽ luôn vì đau thương mà thất vọng, mà nản trí. Nhưng anh mong rằng dù cuộc đời này có là hoang mạc thì bản thân mình cũng phải hóa xương rồng nở hoa giữa cát, là đại dương sâu thì sẽ biến thành tầng tầng san hô tươi đẹp, có là rừng sâu thẳm thì cũng là đó phong lan của rừng núi. Cho dù kiếp sống có là đóa hoa dại, anh vẫn mong mình nỗ lực thành bông hoa dại đẹp nhất chứ không phải khát khao thành hoa hồng.
Nhìn di ảnh Minh Huy trong gian phòng đầy khói hương, Kim Yến ngồi bên cạnh quan tài anh, Tô Ngọc khóc tới ngất đi tỉnh lại, khóc tới không còn tiếng nói, chân tay rã rời, ruột gan như chết lặng, Phi Hùng chạy đông, tây tiếp khách. Ông bà nội ngoại hai bên đều ngỡ ngàng trước sự ra đi đột ngột của đứa cháu trai, là ngôi sao sáng trong lòng ông bà. Cậu của Hà Diệp cùng Nhất Minh lo sợ bố Hà Diệp quá sức cũng đôn đáo lo việc cùng.
Đồng đội anh trước linh cữu của chàng chiến sĩ trẻ nghẹn ngào, đều là những đứa trẻ to xác lần đầu tiên chứng kiến cảnh đồng đội hy sinh.
Ngoài hành lang bệnh viện, Hà Diệp nghe thấy tiếng nói:
- Đội trưởng, nếu cậu ấy không cố gắng chạy đến kiệt sức thì sẽ không như vậy. Nếu lúc đó em chạy vào thì người nằm đây sẽ không là cậu ấy.
Sau tiếng nói ấy là tiếng sụt sùi, một giọng nói nặng nề, trầm thấp vang lên:
- Hy sinh trong chiến đấu là bông hoa gục đầu trên súng. Dưới ánh mặt trời vẫn tỏa vinh quang cho Tổ quốc. Dù người nằm đây là ai trong các cậu cũng là mất mát của đội ta, mất mát của đất nước. Đau lòng của chúng ta có là mười, thì với người thân cũng là một trăm, một nghìn, nhưng dù có là vậy cũng không ai thấy cống hiến cho đất nước là thiệt thòi. Vẫn thấy vinh dự khi có người nhà đứng trong hàng ngũ của quân đội, của Đảng, của đất nước. Hy sinh có thể nhiều hơn nữa, nhưng đó không phải là việc mà các cậu lấy ra để tự trách mình, mà đó là động lực để các cậu cẩn thận hơn trong công tác cứu người, cố gắng rèn luyện để thiệt hại thấp nhất.
Súng không lau súng mau hoen rỉ
Người không rèn ý chí không cao.
Đồng đội nằm xuống là bài học cho mỗi người”
Tiếng nói ấy trầm thấp mà uy lực, mang theo sự dạy dỗ, răn đe. Hà Diệp gạt nước mắt, quay người vào bên trong.
Sau lễ viếng sáng, thi hài của anh sẽ được đưa về địa phương. Theo đoàn người đi về sảnh bệnh viện, đồng đội anh khiêng thân thể anh đặt trong xe. Hà Diệp bê bát hương của anh mình, Kim Yến nâng di ảnh đi theo xe quan.
Dòng người lộn xộn, ai cũng không ngờ được lần về quê bạn này lại là lần đưa tiễn anh về nơi an nghỉ cuối cùng.
Theo tập tục địa phương, Minh Huy không mất tại nhà nên thi hài được đưa về thẳng nhà quàn. Đèn hoa, hương khói, một bàn thờ tạm bợ đã được cô dì chú bác ở quê lo liệu. Lúc đặt quan tài anh trong nhà quàn xong, Hà Diệp chợt nhận ra, lần này anh về có nhiều người ra đón quá. Bạn bè cấp 1, cấp 2, cấp 3, giáo viên cũ, hàng xóm, người thân.. Chiếc khăn trắng cùng những giọt nước mắt, đó là sự tiếc thương cho một mầm non xanh trẻ.
Ổn định được một lát, Phi Hùng nói Hà Diệp cùng Kim Yến về sắp xếp lại đồ đạc của anh. Hai chị em nghe theo bố, từng bước chân bước về căn nhà quen thuộc. Căn nhà vẫn như cũ, vẫn như ngày hôm qua khi Hà Diệp rời đi.
Bên hiên nhà vắng hiện lên hình ảnh cô đu lên cổ anh, anh cười xoa đầu cô.
Bàn ghế ở phòng khách vẫn vọng tiếng cười, cô đưa cho anh cùng chị Kim Yến cặp móc khóa đôi, vẫn như ngày hôm qua hiện lên từng chút, buổi đi chơi, bữa cơm gia đình. Cứ như hơi ấm ngày hôm qua là ảo giác, bàn ghế lạnh lẽo, cả căn nhà chìm trong sắc màu u tối. Bàn thờ nghi ngút lễ vật, rèm hạ xuống, gương trong nhà cứ vậy được phủ khăn lên.
Hà Diệp nắm tay Kim Yến vẫn thất thần ngồi xổm ngoài hiên nhà kéo cô qua những bậc cầu thang, rẽ trái tới phòng của Minh Huy.
Ánh nắng chiều thu chiếu qua hiên cửa, căn phòng với cửa gỗ lặng yên. Bên khung cửa sổ trước cửa phòng, lan hoàng dương rủ xuống từng chùm, vài cành cây ghé bên hiên cửa sổ. Chú mèo mướp nghe tiếng động giật mình quay đầu lại rồi lại lim dim ngắm mắt, ngoe ngẩy cái đuôi rồi lại nghiêng đầu gác lên chân say giấc.
Mọi thứ như chờ đón chủ nhân về lại căn phòng. Đứng trước khung cửa, Hà Diệp cảm nhận được Kim Yến cũng như mình, cơ thể khẽ run lên, chần chừ, mong đợi mọi thứ như giấc mộng.