an ngày mệt mỏi nên chẳng bao lâu sau ta đã ngủ, nửa đêm bỗng bị âm thanh xì xì xèo xèo đánh thức. Theo sau tiếng xì xèo còn cả tiếng chin chít, ta không biết phải làm sao, cơ thể không nỡ rời xa ‘ổ chăn’ vừa mới ấm áp, vì thế ta nghiến răng nhắm mắt lại, con chuột chạy ngang qua ngay sát đỉnh đầu, cảm giác lông lá khiến ta cơ hồ muốn thét chói tai. Ta nhắm tịt mắt lại, mím môi siết nắm đấm. Cứ mơ màng như vậy lại ngủ tiếp, sáng sớm tỉnh dậy không sảng khoái tỉnh táo như bình thường, đầu nặng trịch, khó chịu, ta thầm kêu không ổn, không thể bị cảm lạnh được.

Thu xếp một chút rồi loạng choạng ra phố, tuyết hôm qua đã ngừng rơi, trên đường không còn chút dấu vết. Ta dựa tường, tòa nhà bên cạnh chính là tiền trang, chờ mãi, vất vả đợi đến khi tiền trang mở cửa, ta đầu nặng chân nhũn nhẹ nhàng bước vào, lấy khoảng mười lượng bạc. Cầm đống bạc nặng trĩu trên tay, đầu ta không đau, sức sống dâng trào, phong hàn mệt nhọc gì gì đó, tất cả dẹp sang một bên đi. Hôm qua nhìn thấy cánh cửa khép chặt của tiền trang ta còn nghĩ mình sắp chết, bây giờ ngẫm lại thật đúng là buồn cười, sinh mệnh là thứ quý giá nhường nào, sao có thể nói chết là chết.

“Phó cô nương.” Trên đường lớn người đến người đi, đột nhiên nghe thấy có người gọi, ta bất giác định đáp lời, sau đó lại lắc đầu cười, sao có thể chứ, ở huyện An Định làm gì có người biết ta?

“Phó cô nương.” Ta nhíu mày quay đầu, rốt cuộc xác định tiếng nói này đang gọi ta. Vừa nhìn thấy người gọi đã giật nẩy, không ngờ là Triệu Tấn đã hơn một năm không gặp.

Triệu Tấn hình như cao hơn một chút, ngũ quan thông thường toát ra sự chín chắn, hắn có vẻ rất vui mừng: “Phó cô nương, quả nhiên là cô nương, đã lâu không gặp.”

Ta cười lễ độ, gật đầu nói: “Đã lâu không gặp.”

“Sao Phó cô nương lại ở đây?”

“Lúc trước ta ở Định Châu, tối qua mới đến đây.” Ta hỏi lại: “Sao ngươi lại ở đây?”

“Năm trước ta đỗ thi Hương, đến huyện An Định làm tri huyện cửu phẩm. Hồi ấy Hoa đại ca bảo hai người muốn đến định cư bên bờ sông, ta đi tìm cô nương nhiều lần nhưng chẳng thấy, không ngờ hai người lại chuyển lên phía Bắc. Hôm nay gặp lại…” Hiển nhiên Triệu Tấn hơi kích động.

Trước đây ta biết được tấm lòng của Triệu Tấn, nhưng không biết chuyện Hoa Thành Vân lừa Triệu Tấn, nghĩ lại đúng là vừa bực mình vừa buồn cười. Ta sợ Triệu Tấn lại nói thêm cái gì, nhớ đến ánh mắt kiên định ngày ấy của hắn, lưng ta bắt đầu đổ mồ hôi, huống chi bây giờ ta đã lấy chồng, dù sao cũng nên nhanh chóng cắt đứt cảm tình này: “Ngươi đã quen cuộc sống ở đây chưa?”

Lời nói của Triệu Tấn bị ta ngắt, hắn sửng sốt, sau đó cười thẹn: “Khá tốt, có điều mùa đông hơi lạnh.”

Ta gật gù: “Đúng thế, hận không thể quấn chăn ra khỏi nhà.”

Đi được một đoạn, bỗng nhiên ta dừng lại hỏi: “Chúng ta đang đi đâu vậy?”

“Đến nhà của ta, bà nội thường xuyên nhắc đến cô nương, nếu nhìn thấy cô nương, chắc chắn bà sẽ rất vui mừng.” Vì phấn khởi, gương mặt Triệu Tấn hơi ửng hồng.

Lòng ta hồi hộp, gặp Triệu bà bà sao… Hình ảnh trước đây bà nhét cái chổi vào tay ta, trạng thái túng quẫn khi cho gà ăn… chợt hiện lên trước mắt, ta cười đồng ý, trong đầu lại khóc lóc phản đối: Không đi, không muốn đi đâu…

Một căn nhà cũ kỹ, một cái sân, Triệu bà bà đang quét sân. Ta ra hiệu để Triệu Tấn không lên tiếng, đi đến trước mặt bà bà nói: “Triệu bà bà, cháu đến chơi này.”

Triệu bà bà cố gắng đứng thẳng lưng, so với năm trước bà già đi khá nhiều, có lẽ vì không thích ứng được với sự rét buốt của phương Bắc, mặc áo bông rất dày nhưng vẫn hơi run rẩy. Bà lập tức nhận ra ta: “Khuê nữ, là cháu à, đã lâu lắm rồi không thấy mặt.” Nói xong liền liếc mắt nhìn Triệu Tấn: “Tên tiểu tử nhà ta luôn miệng nhắc đến cháu.”

Nụ cười của ta cứng lại, lần này Triệu bà bà không nhét chổi trong tay bà vào tay ta, ngược lại quăng cái chổi dắt ta vào phòng. Vừa ngồi xuống ghế, ta lập tức cất lời giải thích hiểu lầm: “Triệu bà bà, cháu đã thành thân rồi.”

Triệu bà bà và Triệu Tấn đều sửng sốt, đặc biệt là Triệu Tấn, sắc hồng hào trên mặt rút sạch, dường như còn phờ phạc hẳn. Rốt cuộc, hắn mở miệng: “Với Hoa đại ca à?”

Ta cắn môi, gật đầu.

Triệu Tấn lại trở về như thường, cười nói: “Ta cũng nghĩ thế, Hoa đại ca rất tốt, đối xử với Phó cô nương cũng rất tốt.”

Triệu bà bà bên cạnh vỗ tay hắn, hiền lành nói: “Cháu đừng để ý, tên tiểu tử nhà ta nói không đầu không đuôi gì cả. Thành thân là được rồi, cô nương tốt như cháu hẳn là nên lấy chồng, chỉ tiếc tiểu tử nhà ta không có phúc đó thôi.”

Ta nghe xong mà đầu mũi cũng rịn mồ hôi, không biết là xấu hổ hay mắc cỡ.

Triệu bà bà hỏi tiếp: “Cháu cũng ở đây à? Ta đến tuổi này rồi, không hay ra ngoài tản bộ, chưa gặp cháu lần nào.”

Ta lắc đầu: “Cháu mới đến hôm qua, trước đây ở thành Định Châu.”

“Định Châu?” Triệu bà bà lặp lại, ánh mắt chuyển sang nhìn Triệu Tấn hỏi: “Có phải không xa nơi này lắm không?” Triệu Tấn gật đầu. Bà lại quay về nhìn ta: “Về sau cháu phải thường xuyên đến đây nói chuyện với bà già này đấy, ta già rồi, vô dụng lắm, không thể đi xa, cháu thường xuyên đến đây chơi, nhé?”

Ta không biết nên lắc đầu hay gật đầu, Triệu bà bà đột nhiên nhớ ra điều gì, hỏi ta: “Cháu đi một mình à? Tướng công của cháu đâu? Không đi với cháu sao?”

Ta càng không biết nói thế nào, chỉ có thể lắc đầu.

Triệu bà bà sa sầm mặt: “Hắn đối xử với cháu không tốt? Bắt nạt cháu? Đuổi cháu ra ngoài?” Triệu Tấn nghe vậy, sắc mặt cũng rất khó coi.

Ta vội vàng đáp: “Không phải không phải, tướng công chàng… chàng đối xử với cháu tốt lắm…” Vậy vì sao ta còn đi một mình? Đầu ta chầm chậm cúi gằm xuống…

Triệu Tấn há miệng muốn hỏi lại bị Triệu bà bà kìm lại. Bà cười thấu hiểu: “Còn giải thích gì nữa? Nhất định là cháu bị tủi thân rồi… Có phải cãi nhau với tướng công, sau đó chạy một mạch đến đây không?” Câu cuối cùng, Triệu bà bà nói rất khẽ.

Khi bà nói xong, ta nghĩ, quả đúng thế, cảm giác khó tả xiết, chỉ đành cụp mắt mím môi không nói tiếng nào.

Triệu bà bà khẽ thở dài, đưa mắt nhìn ra ngoài cửa sổ, chậm rãi nói: “Hiện tại các cháu vẫn còn trẻ, nhưng ngẫm lại thì không giống ta hồi trước. Ta đã già thật rồi, không thể hiểu rõ được suy nghĩ trong lòng các cháu. Năm đó, ta với ông của Triệu Tấn cũng từng chia tách. Chẳng qua, điều kiện hồi đó tệ hơn, bây giờ còn có thể nuôi gà, chứ lúc ta gả cho phu quân, cả nhà chỉ có bốn bức tường, nghèo xác nghèo xơ…”

Triệu bà bà nói xong, miệng còn mang theo nụ cười, ánh mắt bà trở nên xa xăm, giọng nói hoài niệm quá khứ có vẻ thê lương, nhưng lại khiến cho người ta cảm thấy được sự hạnh phúc, giống như… giống như Cổ bà bà, tự có quan điểm của mình về tình yêu, có sự kiên trì không mấy người biết…

“Trước khi thành thân, ta và phu quân chưa từng gặp nhau, chỉ biết ông ấy là một tên nghèo rớt ở thôn Tây. Lúc cưới ta về, ngay cả một mảnh lụa đỏ cũng không có, ta đành dùng khăn trùm đầu tân nương mà trước đây mẹ ta đã dùng khi được gả về, mặc bộ quần áo mới nhất để đón dâu. Hồi đó ta cũng rất tủi thân, đâu phải dễ mà được làm tân nương, thế mà cái gì cũng không có…”

Ta chợt nhớ đến ngày mình được gả cho Hoa Thành Vân, ngợp mắt một màu đỏ rực, đám người náo nhiệt, ánh trăng rọi cửa sổ, mùi hương thoang thoảng, nến long phượng lung linh…

“Phu quân là người chất phác, không biết nói ngọt dỗ ta vui vẻ, nhưng hiểu rằng khi cưới ta đã bị tủi thân, nên đối xử với ta tốt gấp bội.” Ánh mắt Triệu bà bà long lanh ánh lệ: “Ầy! Lúc đó, ông ấy rất tốt với ta nhưng chẳng có nhiều điều kiện, chỉ là cái gì tốt cũng dành cho ta, có một bát cơm, ông ấy nhường hết cho ta, còn mình thì ngồi bên cạnh nhìn, xoa tay cười ngây ngô. Nấu một nồi cháo, ông ấy chỉ uống ít nước cháo lỏng phía trên, còn phần dưới để lại cho ta. Khi đó ta hỏi, chàng là nam nhân mà ăn ít như thế sao được? Cháu đoán xem ông ấy trả lời thế nào?”

Ta tò mò nhìn bà, nghe bà kể tiếp: “Ông ấy lại bảo chỉ cần nương tử ăn no, ta sẽ không đói.” Triệu bà bà cười, khóe mắt chớp chớp ngăn lệ rơi. Hoa Thành Vân luôn cười dịu dàng hỏi ta, nương tử thích ăn cái gì, vi phu lập tức đi nấu… Ta hít một hơi thật sâu, cổ họng nghèn nghẹn.

“Ta cứ nghĩ cặp vợ chồng nào cũng như vậy, coi việc phu quân đối xử tốt với ta là đương nhiên. Sau đó, ta tình cờ về nhà mẹ ruột, thấy đại tỷ bị nhà chồng đánh cho thương tích đầy mình trốn về nhà, nhưng bất đắc dĩ bị cha mẹ bắt quay lại. Khi ấy đại tỷ quỳ dưới đất đau khổ cầu xin cha mẹ, đại tỷ nói nếu quay về chắc chắn nàng sẽ bị đánh chết. Nhưng nàng vẫn bị đưa về. Từ đó ta mới biết, ông ấy đối xử với ta như vậy là rất hiếm thấy. Đại tỷ về nhà chưa được hai năm đã chết, bên kia đưa thư sang, nói là đại tỷ băng huyết mà chết, nhưng chúng ta ai cũng hiểu, nàng bị tra tấn chết…”

“Về sau ta có con, ông ấy đối xử với ta càng tốt. Ông ấy rất gầy, gầy đến mức hàng ngày ta lấy việc đếm xương ông ấy làm vui. Nhưng nay có con, tình trạng của chúng ta càng khốn khó, hai người lớn ăn đã không đủ no, huống chi còn đứa nhỏ? Đất đi thuê, lương thực thu hoạch được sau khi trả cho chủ đất thì chẳng còn lại là bao. Lúc đó, không ít người khuyên ông ấy ra ngoài lập nghiệp, không chừng có thể kiếm được tiền. Nhưng ông ấy luôn lắc đầu phản đối, ta biết, ông ấy không nỡ bỏ ta, không nỡ bỏ con. Ông ấy đi rồi, phận nữ như ta còn đèo bồng thêm con nhỏ, phải đối mặt với cuộc sống như thế nào? Ta cũng không muốn ông ấy đi, khi đó ông ấy đã chiều ta phát hư rồi…”

Ta gật đầu, tướng công của Cổ bà bà không chịu nổi sự dụ dỗ từ thế giới bên ngoài, bỏ lại một mình bà chăm sóc con cái và cha mẹ chồng, chờ đợi cả đời… Ông nội của Triệu Tấn đúng là người chu đáo cẩn thận.

“Nhưng rồi đứa con lớn của chúng ta bị chết. Ta quả thực không thể chịu nổi, khóc cả ngày, ông ấy không biết phải an ủi ta thế nào, chỉ đành ngồi cạnh ta thở dài. Ta biết, tuy đứa bé bị sốt rồi chết, nhưng thực ra là bị đói chết…” Triệu bà bà nói đến đây liền lau nước mắt: “Ta quyết tâm, thề nhất định phải ra ngoài kiếm tiền để giúp ông ấy và con cái có được cuộc sống sung túc.”

“Phu quân khuyên ta mấy lần, ta không chịu theo, vừa nhắm mắt lại là nghe thấy tiếng khóc của đứa con khi bị ốm. Sau đó ta nói chuyện thẳng thắn với ông ấy, cầm theo bọc đồ, thực ra cũng chỉ có mấy bộ quần áo rách nát, đi đến một nhà giàu có trong huyện làm người hầu.”

“Ta bị phu quân chiều hư rồi, bình thường ông ấy đều nghe theo ta, nhường nhịn ta, nay đến nhà người khác làm việc quần quật, làm cả những việc nặng nhọc mà từ lúc sinh ra ta chưa từng làm. Đêm nào ta cũng khóc, nhớ ông ấy và các con. Nhưng ta ký giấy bán thân rồi, chưa đến dịp hoặc ông chủ chưa cho phép thì không được về nhà. Nếu bị bắt sẽ bị giải đến nha môn.” Triệu bà bà đã hoàn toàn chìm đắm trong hồi ức, vẻ mặt thay đổi theo từng câu nói.

“Ta càng ngày càng nhớ đến sự tốt đẹp của phu quân, càng ngày càng nhớ. Rốt cuộc có một hôm nhận được thư từ nhà, nói ông ấy bị ốm, đứa nhỏ không ai chăm. Ta hoảng hốt, chạy đến hỏi ông chủ xem có thể về nhà vài ngày không. Khi ấy lại vừa lúc ông chủ đang bận, thiếu người, tất nhiên ông chủ không cho ta đi. Ta sốt ruột không chịu nổi, nửa đêm mạo hiểm chạy trốn.”

“Đáng tiếc chạy chưa xa đã bị người ta phát hiện, ông chủ phái người dẫn theo chó đến bắt ta, lôi ta về. Ông chủ mắng ta không biết điều, ta xin họ tha cho ta, cho nhà chúng ta một con đường sống, ông ta bảo được thôi, rồi sai người lột sạch quần áo ta, ông ta nói, nếu ngươi có thể trần truồng chạy về, sẽ không ai cản ngươi cả.”

“Nếu là những nữ tử khác chắc đã tự sát rồi, nhưng ta thì không, lòng ta chỉ canh cánh nghĩ về phu quân của mình, không ai ngờ ta trần trụi mà vẫn có thể chạy về! Ta cố tình làm thế đấy!” Giọng nói Triệu bà bà ngập tràn sự quật cường.

“Ta chưa chạy được mấy bước đã có người đuổi theo, ta tưởng đến bắt ta nên chạy nhanh hơn. Sau đó lại nghe thấy giọng một người làm thuê ở cùng phòng gọi ta mới dám dừng lại, nàng quấn quanh người ta một tấm vải làm áo lót, bảo rằng vốn định lấy một bộ quần áo cho ta, nhưng ông chủ dò xét nên không thể lấy nữa, chỉ có thể lén lút cầm một tấm vải ra. Nàng nói muội chạy mau đi, trời tối cũng không ai nhìn thấy.”

“Ta chạy một mạch về nhà, vừa vào nhà đã thấy phu quân nằm trên giường, gầy không thành hình người, miệng còn gọi tên ta. Ta nhào đến ôm ông ấy, ông ấy thấy ta chỉ quấn vải quanh thân, bàn chân đầm đìa máu, liền ôm ta khóc nấc lên. Đó là lần đầu tiên ta thấy một nam nhân khóc. Chuyện đó, ừ, rất thảm thiết.”

“Ta nói là ta trốn về, ông ấy nghe xong rất căng thẳng, bảo rằng muốn giấu ta đi. Nhưng nhà rất nghèo, ngay cả chỗ giấu người cũng không có. Cũng may ông chủ vẫn còn tốt bụng, không phái người đến bắt ta, ta liền an tâm ở nhà. Phu quân cũng không phải bị ốm, ta hỏi thì ông ấy nói thật ra vì nhớ ta nên sinh bệnh. Ta mắng ông ấy, nhưng trong lòng tuyệt đối không giận dữ.”

“Chúng ta cứ thế sống cả đời, cho tới bây giờ, chưa bao giờ ông ấy nói nặng với ta một lời, thậm chí ngay cả câu từ chối cũng không. Khi ông ấy chết, ta rất muốn đi theo, nhưng ông ấy cầm tay ta bảo ta cần phải sống cho tốt, giúp ông ấy nhìn cháu chắt sinh ra. Ông ấy nói mình nợ ta cả đời, nói không thể cho ta cuộc sống sung sướng, còn bảo rằng không thể quên được hôn lễ đơn sơ tột cùng của chúng ta, kiếp này ông ấy không thể trả, kiếp sau nhất định sẽ bù cho ta một hôn lễ vô cùng tưng bừng.”

“Cả đời phu quân rất trung thực, chưa bao giờ lừa lọc gì ai, đến phút cuối cùng mới lừa ta một lần, muốn ta hứa cho ông ấy kiếp sau…”

Triệu bà bà kể xong câu chuyện của mình, hồi lâu mới hoàn hồn lại, bà nói, vợ chồng phải bên nhau cả đời. Hai phía đều hi vọng cho người kia thấy mặt tốt đẹp nhất của mình, nhưng chúng ta lại không thể thập toàn thập mỹ, có một ít khuyết điểm thì cần gì tính toán thiệt hơn, mở một mắt nhắm một mắt mới tốt. Hắn là phu quân của cháu, cháu sẽ tiếp nhận trọn vẹn hắn, cháu là nương tử của hắn, hắn sẽ tiếp nhận trọn vẹn cháu. Xung đột luôn là chuyện khó tránh khỏi, lúc đau khổ sao không nghĩ phải làm thế nào mới có thể hạnh phúc hơn? Phải nhớ quý trọng người trước mắt.

Ta ở nhà của Triệu bà bà, nội tâm dần dần bình tĩnh, ta tự cho mình đã từng trải qua hôn nhân nên hiểu được bản chất của hôn nhân, nhưng nhìn trải nghiệm gập ghềnh của Triệu bà bà rồi quay lại nhìn mình, quả thực chỉ biết thở dài rằng bản thân chưa sánh bằng. Thậm chí ta cũng không như A Lương, nàng lấy cái chết để bày tỏ sự kiên trì của mình, còn ta thì sao? Ta và Hoa Thành Vân từ hai người xa lạ dần dần đến bên nhau, bất luận có dùng mánh lới nào, ít nhất chúng ta vẫn thật lòng. Cho dù ta khăng khăng chàng đã sai, chàng thật sự sai lầm, chẳng lẽ ta không thể cho chàng một cơ hội sao?

Hay là nói, liệu chàng có cần cơ hội này không…