Chùm Nho Phẫn Nộ

Chương 26: Chương 26




Phần 1

Ở trại Weedpatch, vào một buổi chiều, ánh lửa hoàng hôn đốt cháy đỏ rực các bờ mây dài kẻ dọc treo lơ lửng phía trên mặt trời. Gia đình Joad còn ngồi nán lại sau bữa ăn tối. Mẹ vẫn do dự chưa bắt đầu rửa chén đĩa.

Ta phải làm cái gì đó thôi. - Mẹ nói và chỉ vào Winfield - nhìn xem đây, ban đêm nó cứ giật mình và trăn trở, nước da nó xấu lắm nhìn xem.

- Toàn bánh tráng, - Mẹ nói - Đã được một tháng nay. Tom chỉ làm thuê được năm ngày, vẻn vẹn năm ngày. Còn các ông, các ông vẫn cứ chạy ngược chạy xuôi rạc cả người, hết ngày nọ sang ngày kia, nhưng việc làm, không vẫn hoàn không.

- Chúng ta không còn tiền nữa. Các ông không dám nói ra. Các ông sợ không dám nói ra. Tối tối ăn xong, các ông lại bỏ đi tha thẩn. Các ông không chịu nói ra. Thế không được. Phải nói ra. Rosasharn sắp đến ngày ở cữ và các ông nhìn sắc mặt nó mà xem. Phải quyết định làm cái gì đi. Vậy chưa tìm ra được cách gì đó thì tôi chẳng muốn ai đứng lên, hãy ngồi lại đã. Chúng ta còn mỡ đủ ăn một ngày, bột hai ngày, với mười củ khoai tây. Ai ở đâu cứ ngồi đấy, vắt óc nghĩ xem sao! Họ vẫn mắt dán xuống đất. Bố lấy con dao nhíp cạo cạo móng tay. Chú John búng búng một cái mảnh gỗ trên cái thùng chú ngồi. Tom trề môi dưới kéo nó xuống để hở cả răng. Rồi anh buông tay, nói:

- Mẹ ạ, vẫn tìm đấy. Từ ngày không thể nào cứ phí hoài xăng, thì toàn đi bộ. Đã dừng lại trước mọi cổng, trước mọi nhà, ngay dù đã biết là sẽ chẳng tìm được gì. Mãi rồi cũng thấy chán ngán, khổ tâm vì phải tìm kiếm một cái gì đó mà mình biết là không có.

Mẹ nói giọng dữ tợn:

- Con không có quyền chán nản. Gia đình ta đang xuống dốc. Con không có quyền buông xuôi.

Bố ngắm nghía cái móng tay cắt xén:

- Phải đi thôi, - Ông nói. - Kể ra thì cũng chả muốn dời đi. Ở đây dễ chịu, toàn những người tử tế. Đi thì sợ lại rơi vào một trong các ngoại ô Hooverville. Thôi, nếu bất đắc dĩ mà phải đi, thì cứ đi. Cốt nhất làm sao có ăn.

Al xen vào:

- Con đã cố gắng đổ đầy một thùng xăng để trên xe. Con không cho bất cứ ai đụng tới. Tom mỉm cười:

- Thằng Al nhà ta, nom hùng hùng hổ hổ, nhưng nó sáng ý ra phết.

- Đã thế thì suy nghĩ đi, - mẹ nói - Tôi không muốn đứng đây mà nhìn cả nhà chết đói. Mỡ ăn chỉ còn vừa vặn cho một ngày. Tất tật có thế. Rosasharn chẳng mấy lúc sẽ ở cữ, và phải nuôi nó. Các người hãy nghĩ xem!

- Ở đây có nước nóng và các nhà vệ sinh. - Bố nói.

- Những thứ đó không ăn được.

Tom nói:

- Hôm nay có một thằng cha đi tìm người để đưa đến Marysville hái quả.

- Vậy thì, còn đợi gì mà không đi Marysville? - Mẹ hỏi.

- Con cũng không biết sao. - Tom nói - Xem ra chuyện này chả có gì đúng đắn. Hắn ta có vẻ lo lắng thế nào ấy, không muốn nói rõ định trả bao nhiêu. Hắn nói hắn không biết đích xác.

Mẹ quyết định.

- Chúng ta đi Marysville. Hắn trả bao nhiêu mẹ cũng chả cần. Đi Marysville.

- Xa lắm Mẹ ạ - Chúng ta không có tiền mua xăng. Không thể đến nơi được. Mẹ bảo chúng con phải suy nghĩ. Thì đầu óc con có thảnh thơi lấy được một phút đâu. Chú John nói:

- Có người mách với tôi là sắp đến lúc hái bông rồi, ở trên miền bắc, phía Tulare. Theo y thì chẳng xa lắm.

- Đã thế thì Tulare, mà xoắn lên. Ở đây dễ chịu, ai cũng tử tế, nhưng nhất định tôi không ở đây thêm nữa.

Mẹ xách xô đi lấy nước nóng ở nhà tắm rửa.

- Mẹ dạo này đâm ra khó tính quá - Tom nói - Gần đây con thấy Mẹ giận dữ cáu kỉnh thế nào ấy. Cứ là sôi sục lên.

Bố nói, có vẻ khuây khoả.

- Dẫu sao thì tình hình thế nào, bà ấy cũng đã nói trắng ra. Bao nhiêu đêm, tao cứ thao thức suy nghĩ nát óc. Bây giờ, ít ra ta cũng có thể nói thẳng ra; chả phải úp mở gì.

Mẹ trở về với xô nước nóng bốc hơi.

- Thế nào? - Mẹ nói - Bố con đã nghĩ được gì chưa? - Đang bàn tính vấn đề, - Tom nói - Tại sao chúng ta không đi lên miền Bắc, ở đấy sắp đến mùa bông? Chúng ta đã lặn lội khắp xứ này rồi, đã biết là ở đây chẳng có gì - thế vậy, giá ta thu xếp hành lý và đi lên miền Bắc, có hơn không? Như thế, lúc mùa hái bông mềm mại trong bàn tay, con thích thích là.

- Al ạ, bình xăng có đầy không?

- Gần đầy. Còn thiếu chừng ba đốt ngón tay.

- Như thế thì chắc là đi được tới trên kia.

Mẹ đang rửa một chiếc đĩa, bèn hỏi:

- Thế sao?

Tom nói:

- Mẹ thắng rồi, mẹ ơi. Con thiết nghĩ ta nên dời đi. Thế nào hở bố?

- Ờ, tao nghĩ là chúng ta phải đi. - Bố nói. Mẹ liếc nhìn ông.

- Bao giờ?

- Ờ, chả cần phải đợi. Chi bằng sáng mai.

- Sáng mai là phải đi. Chúng ta còn lại những gì, tôi đã nói rồi đấy.

- Này, mẹ nó ạ, đừng tưởng là tôi không muốn đi đâu nhé. Đã mười lăm ngày nay, tôi nào có được ăn no, hay ít ra, ăn cái gì đó để cầm hơi.

Mẹ nhúng chén đĩa vào nước, nói:

- Sáng mai chúng ta đi.

Bố khịt khịt mũi, nói giọng mỉa mai:

- Hình như chuyện đời đổi thay. Ngày trước, đàn ông quyết định. Xem ra ngày nay đàn bà giành hết quyền ăn nói. Thiết nghĩ đã đến lúc tôi phải đi kiếm một chiếc gậy.

Mẹ vừa đang đặt chiếc đĩa còn ướt ròng ròng lên một cái hòm cho ráo nước. Bà vừa cắm cúi vào công việc vừa mỉm cười.

- Việc ông cứ đi mà tìm gậy, bố nó. Lúc nào nhà ta có cái ăn và cái góc nào đó để ở. Lúc đó, ông có thể dùng gậy, giữ cho da thịt lành lặn. Còn bây giờ, việc ông ông chưa làm, đầu óc để không, đôi tay để không. Nếu làm được thế, ông có thể dùng gậy, và ông sẽ thấy đàn bà chúng tôi không dám ho he, len lén một phép. Nhưng giờ đây, ông có gậy mặc ông, ông không đụng tới tôi được đâu, ông sẽ phải đánh nhau với tôi, vì tôi cũng có cái gậy sẵn sàng để hầu ông.

Bố cười gượng gạo:

- Trước mặt con cái. Mẹ mày ăn nói như thế mà nghe được à?

- Ông hãy xoay xở sao cho chúng có cái gì nhét vào bụng chúng trước khi bàn đến chuyện tốt xấu đối với chúng. Bố phẫn nộ bỏ đi, chú John đi theo.

Đôi bàn tay Mẹ hối hả trong nước nhưng mắt vẫn nhìn theo hai người, và bà kiêu hãnh nói với Tom:

- Không có chuyện gì đâu. Bố con đâu có chịu thua. Trái ý bố, bố vẫn còn có thể nện cho Mẹ một cái tát bốp.

- Mẹ cố tình chọc tức bố hay sao? - Tom vừa hỏi vừa cười.

- Cố nhiên rồi. Con hiểu không, một người đàn ông có thể tự làm khổ mình rồi bực bội cáu gắt cho tới một ngày nào đó y lăn ra mà chết, không còn đủ tinh thần mà chống chọi nữa. Nhưng, nếu người ta kích thích y, khiến y nổi đoá, thì thế nào? Y sẽ bật dậy ngay. Con xem. Bố chả nói gì, nhưng lúc này ông ấy đang giận tím ruột. Mẹ nói không sai, sẽ thấy thôi. Bây giờ thì bố vững vàng rồi.

Al đứng lên.

- Con đi dạo một tí, ở dãy lều kia thôi.

- Tốt hơn là mày nên xem cho chắc, xe đã sẵn sàng chưa. - Tom khuyên.

- Sẵn sàng rồi.

- Nếu có trục trặc thì coi chừng đấy, tao sẽ để mặc cho Mẹ nói chuyện với mày.

- Sẵn sàng rồi, em đã bảo mà. - Và nó khoái trá bỏ đi dọc các dãy lều.

Tom thở dài:

- Con đã thấy mệt mỏi lắm rồi. Mẹ ạ. Sao mẹ cũng không làm cho con phải tức giận lên?

- Con có ý có tứ hơn. Tom ạ. Mẹ chả cần phải chọc cho con giận. Nếu Mẹ có chỗ nương tựa, thì chính là con đấy. Những người khác. Mẹ cảm thấy có phần nào xa lạ. Còn con, ít ra, con cũng không chịu bỏ cuộc.

Tất cả mọi trách nhiệm đổ lên vai Tom. Anh nói: - Con không thích như vậy. Con muốn làm sao cũng có thể đi nhởn nhơ như thằng Al. Và con cũng muốn có thể căm giận như Bố, uống say mèm như chú John.

Mẹ lắc đầu:

- Không thể được đâu. Tom ạ. - Mẹ biết chứ, Mẹ biết thế thuở con còn bé tí. Con sinh ra không phải để như họ. Có những kẻ chỉ biết đến bản thân họ, ngoài ra chẳng biết gì khác. Cứ nhìn thằng Al mà xem, nó chỉ là một thằng chỉ biết bám lấy bọn con gái. Nhưng con, con, chưa bao giờ thế Tom ạ.

- Có chứ Mẹ! Con vẫn còn như thế.

- Không hề. Những gì con làm đâu phải chỉ vì con. Mẹ hiểu ra điều đó chính khi họ bắt bỏ tù con. Cái đó đã rõ quá rồi. - Thôi, thôi. Mẹ ơi, cái đó không đúng đâu. Mẹ chỉ tượng tượng ra thế thôi.

Mẹ đặt dao, nĩa lên chồng đĩa.

- Có thể lắm, Có thể là Mẹ tưởng tượng ra thế. Rosasharn này, hãy lau khô chén đĩa và xếp dọn đi.

Người thiếu phụ nặng nhọc đứng lên, cái bụng to nhô ra phía trước. Cô nặng nề đi lại gần cái hòm và cầm lấy một chiếc đĩa sạch.

Tom nói: - Bụng cô ấy cứ căng lên thế kia thì rồi cô ấy chả có thể mở to mắt được.

- Con có thôi đi không, sao cứ đùa em nó thế! - Mẹ nói - Rosasharn nó ngoan lắm. Đi đi, chào từ biệt bà con, những ai đó tùy ý con.

- O.k - Tom nói - Con sẽ đi hỏi xem phải đi bao nhiêu đường đất.

Mẹ nói với người thiếu phụ:

- Anh nói đùa tếu đấy thôi. Chứ chẳng có ý gì làm cho con phải buồn đâu. Ruthie và Winfield đi đâu rồi?

- Chúng đã lỉnh đi, theo sau Bố. Con thấy.

- Thôi mặc kệ chúng.

Rosasharn đi lại một cách nặng nề. Bà mẹ dõi mắt trông chừng.

- Con thấy có khoẻ không? Nom mặt con hơi sút đấy.

- Con không có sữa, người ta bảo con đáng lẽ phải uống sữa.

- Mẹ biết. Nhà không có sữa, biết sao được?

Rosashanl nói giọng rầu rầu:

- Nếu Connie không bỏ đi, chắc giờ đây, chúng con đã có một căn nhà, anh ấy chắc đang học tập. Đáng lẽ con đã có sữa đủ dùng. Được thế, thì đứa bé mới xinh. Giờ thì chắc nó không xinh được nữa. Lẽ ra con đã có sữa ăn.

Cô thò tay vào túi tạp dề rút ra cái gì đó và bỏ vào miệng.

- Con nhai cái gì đấy?

- Không.

- Thế cái gì lúng búng trong miệng ấy?

- Chỉ có một mẩu phấn thôi. Con đã kiếm được một cục to.

- Nhưng này, ăn thế có khác gì ăn đất!

- Con thèm ăn như thế quá! Mẹ im lặng một lát. Bà duỗi chân, kéo căng vạt áo, và bà nói:

- Mẹ biết là tại sao rồi. Hồi có nghén, mẹ đã ăn than. Một cục to. Bà Nội bảo là không được ăn bậy bạ như vậy. Đừng nói chuyện ngốc nghếch về đứa bé. Thậm chí con không được phép nghĩ đến.

- Con không có chồng! Con không có sữa!

- Con mà khoẻ mạnh thì dễ chừng mẹ đã đánh cho con mấy cái tát.

Bà đứng lên và đi vào lều. Chốc sau bà trở lại, đứng trước mặt con gái và chìa bàn tay xoè rộng:

- Nhìn đấy! Những đôi khuyên tai bằng vàng lóng lánh trong lòng bàn tay của bà. Của con đấy! Đôi mắt của người thiếu phụ rực sáng trong giây lát rồi cô quay mặt đi.

- Con chưa xỏ lỗ tai.

- Ô, chóng thôi mà, mẹ sẽ xỏ tai cho.

Mẹ lại quay vào lều rồi lại ra ngay, với một chiếc hộp giấy bồi. Thoắt một cái, bà xỏ chỉ vào kim chắp đôi lại và thắt một dây nút. Bà lại xỏ chỉ một chiếc kim khác và cũng làm tương tự. Bà tìm được một mảnh nút chai nhỏ.

- Ôi! Đau lắm! Đau lắm! Con chả đâu.

Mẹ tiến về phía con gái, đặt miếng nút chai sát dái tai rồi đẩy kim xuyên qua thịt.

Thiếu phụ tỏ ra một cử chỉ nôn nóng.

- Ái đau, đau lắm

- Thế này thì đau gì?

- Ôi! Đau chứ, đau lắm.

- Thôi sang tai kia.

Bà lại để miếng nút chai theo như cũ và xuyên tai kia.

- Đau quá, mẹ à.

- Suỵt, xong rồi.

Rosasharn nhìn bà bằng đôi mắt tròn xoe. Mẹ cắt chỉ để rút kim ra và thắt một cái nút chỉ qua dái tai, bà nói:

- Bây giờ mỗi ngày phải kéo thêm một nút độ mười lăm ngày sau là con đeo hoa tai được. Bây giờ là của con đây. Con giữ lấy.

Rosasharn khẽ sờ tai và nhìn những giọt máu nhỏ xíu trên ngón tay.

- Không đau Mẹ nhỉ! Chỉ hơi rát thôi.

- Lẽ ra phải xâu tai cho con đã lâu rồi. - Mẹ nói.

Bà nhìn thẳng vào khuôn mặt con gái và mỉm cười với vẻ đắc thắng.

- Bây giờ, con hãy rửa bát đĩa gấp lên. Đứa bé của con sẽ rất xinh. Suýt nữa mẹ để con sinh đẻ mà không xuyên tai cho con. Nhưng thôi giờ thì con chả còn phải sợ gì nữa.

- Làm thế này, hay lắm hở mẹ?

- Hay đứt đi chứ - Mẹ nói - Còn phải hỏi!

Bạn có thể dùng phím mũi tên hoặc WASD để lùi/sang chương.