Buổi chiều tháng Ba gió rét căm. Xcarlett kéo tấm chăn lên quấn ngang ngực trong chiếc xe lăn bánh ra khỏi phố Đikêtơ về phía xưởng cưa do Jonno Gheligơ điều hành. Nàng biết thời kỳ này lái xe một mình là nguy hiểm, nguy hiểm hơn bao giờ hết vì hiện nay dân da đen hoàn toàn vượt ra ngoài mọi kiểm tỏa. Như Ashley đã tiên đoán, tình hình trở nên phức tạp từ khi cơ quan lập pháp từ chối không phê chuẩn điều khoản bổ sung. Sự khước từ thẳng thừng ấy là một cái tát vào mặt miền Bắc khiến họ nổi khùng và mau chóng giở đòn trả đũa. Miền Bắc quyết tâm ép bang Giorgia chấp nhận quyền bầu cử của người da đen và nhằm mục đích ấy, đã tuyên bố bang này nổi loạn, cần đặt dưới chế độ thiết quân luật nghiêm ngặt nhất. Người ta đã xóa bỏ sự tồn tại của Giorgia với tư cách là bang: giờ đây, cùng với Florida và Alabama, nó đã trở thành “ quân khu III “ dưới quyền chỉ huy của một vị tướng Hợp Chủng Quốc.

Trước đây, cuộc sống đã bất an và hãi hùng, giờ lại càng bất an và hãi hùng gấp đôi. Những quy định quân sự năm ngoái tưởng đã quá khắc nghiệt, giờ đây trở thành nhẹ nhàng so với những luật lệ do tường Pâup ban hành. Trước triển vọng người da đen lên cầm quyền, tương lai có vẻ đen tối và vô vọng, bang Giorgia thất thế này đau đớn và quằn quại bất lực. Còn những người da đen, say sưa thấy mình bỗng trở nên quan trọng và biết có quân đội Yanki làm hậu thuẫn, lại càng quá quắt. Không ai dám chắc có thể yên lành được với họ.

Giữa cái thời buổi cuồng khẩu, hãi hùng này, Xcarlett cũng sợ, sợ nhưng vẫn kiên quyết, và nàng tiếp tục đi công chuyện một mình với khẩu súng lục của Frank dắt ở đệm ghế chiếc xe độc mã. Nàng thầm rủa cơ quan lập pháp đã chuốc lấy cái tai họa gia tăng này cho tất cả mọi người. Thử hỏi lập trường kiêu hùng ấy, cái cử chỉ mà ai nấy đều gọi là dũng cảm ấy, đã mang lại lợi ích gì nào? Nó chỉ làm cho tình hình xấu đi gấp bội.

Đến gần con đường xuyên qua rặng cây trụi lá dẫn xuống Khu Lán trại dưới thung, nàng tắc lưỡi giục ngựa đi nhanh lên, đi qua cái xóm bẩn thỉu nhếch nhác gồm những lều bạt thải của quân đội cùng những lán gỗ ván, bao giờ nàng cũng cmả thấy chờn chợn. Chốn này khét tiếng là hỗn nhất trong các địa điểm nội và ngoại thành Atlanta, vì đây là nơi trú ngụ dơ dáy của đám da đen vô gia cư, bọn gái điếm da đen và một dúm người da trắng nghèo dưới đáy cùng xã hội. Nghe đồn đây là sào huyệt của bọn tội phạm da trắng cũng như da đen, và khi nào cần truy lùng ai là bọn Yanki xục đến nơi này trước tiên. Những vụ bắn giết, đâm chém diễn ra tại đây thường xuyên đến nỗi nhà chức trách chả mấy khi cất công điều tra và thường để cho cư dân Khu Lán trại tự giải quyết lấy công việc hắc ám của họ. Trong khu rừng gần đó có một lò rượu cất một thứ uytxki ngô loại rẻ tiền và ban đêm, các lều ở dưới thung vang lên những tiếng la hét, chửi tục của bọn say.

cả bọn Yanki cũng thừa nhận đó là một điểm ung độc cần phải tiêu trừ, nhưng họ không tiến hành biện pháp gì theo hướng đó cả. Những cư dân của Atlanta và Đikêitơ có công việc phải đi trên con đường nối liền hai nơi đó, rất công phẫn, lớn tiếng phàn nàn. Đàn ông khi đi qua Khu Lán trại đều mở sẵn nắp bao súng, còn phụ nữ tử tế không bao giờ muốn qua đó, kể cả dưới sự bảo vệ của chồng hoặc anh em trai, vì quãng đó thường có những mụ da đen nhếch nhác say khướt ngồi dọc đường ném những lời thô bỉ và những câu chửi tục tĩu vào mặt họ.

Chừng nào còn có Artsi bên cạnh, Xcarlett không thèm để tâm đến Khu Lán trị vì ngay đến mụ da đen trâng tráo nhất cũng không dám cười giễu trước mặt nàng. Nhưng từ khi phải lái xe một mình, bao nhiêu chuyện khó chịu đến mức điên người đã xẩy ra. Các mụ da đen bẩn thỉu dường như coi mỗi lần nàng đi qua là một dịp tập dượt. Nàng tức sôi máu nhưng không có cách nào khác là lờ đi. Thậm chí nàng cũng không thể tự an ủi bằng cách thổ lộ nỗi niềm với láng giềng hoặc gia đình vì các bạn hàng xóm hẳn sẽ đắc thắng bảo: “Thấy chưa, liệu cô có thể chờ đợi điều gì khác được?” Còn gia đình chắc sẽ lại làm nhắng lên và tìm cách ngăn nàng lại. Mà nàng thì hoàn toàn không muốn chấm dứt những chuyến đi công chuyện ấy.

Đội ơn Chúa, hôm nay không có mụ đàn bà rách rưới nào ngồi ven đường! Khi đi qua con đường mòn dẫn xuống thung lòng chảo trong ánh nắng chênh chếch thê lương của chiều tà. Một ngọn gió rét run người thổi, tạt đến mũi nàng nhưng mùi hỗn hợp của khói củi, thịt lợn rán và hố xí không được quét dọn. Né mũi sang hướng khác, nàng quất mạnh dây cương vào lưng ngựa, thúc nó qua mau và quành khúc đường ngoặt.

Vừa mới bắt đầu thở phào, tim nàng lại thót lên hoảng hốt vì một người da đen đồ sộ lặng lẽ nhô ra từ sau một cây sồi lớn. Nàng sợ nhưng chưa đến nỗi mất trí, và thoắt cái, nàng đã ghìm ngựa, tay lăm lăm khẩu súng lục của Frank.

- Mi muốn gì? Nàng quát, cố lấy giọng thật đanh thép.

Người da đen to lớn nhào trở lại nấp sau cây sồi, đáp bằng giọng sợ hãi:

- Lạy Chúa! Cô Xcarlett, cô đừng bắn Xam Lớn!

Xam Lớn, lực điền của ấp Tara, mà nàng đã gặp lần cuối trong thời kỳ Atlanta bị bao vây. Làm sao mà...

- Ra khỏi đó để ta xem có đúng mi là Xam Lớn không!

Cực chẳng đã, người kia phải ra khỏi chỗ nấp: một thân hình khổng lồ rách rưới, chân đất, mặc một chiếc quần ống túm bằng vải bông chéo và một chiếc áo quân phục Hợp Chủng Quốc màu xanh quá ngắn và quá chật đối với vóc người hộ pháp của bác ta. Khi thấy đúng là Xam Lớn rồi, Xcarlett lại nhét khẩu súng lục xuống dưới nệm ghế và mỉm cười vui thích.

- Ôi, Xam! Gặp anh, tôi mừng quá!

Xam chạy lại bên xe, mắt long lên vui sướng, hàm răng trắng lấp lánh, và nắm chặt lấy bàn tay nàng chìa ra bằng cả hai tay to như cặp giò lợn. Cái lưỡi đỏ hồng màu dưa hấu của bác ta thè lè, cả thân hình bác lắc lư, vặn vẹo hoan hỉ nom tức cười như một con chó gộc đang quẩng mỡ.

- Lạy chúa! Đợc gặp lại một người trong ra đình ta, rành là tuyệt! bác ta kêu lên, bóp mạnh tay nàng tưởng đến gãy xương. Làm sao mà cô lại đâm ra hung rữ vậy, mang cả súng nữa, cô Xcarlett?

- Thời buổi này có lắm ket hung dữ nên tôi phải mang súng theo, Xam ạ. Anh làm cái trò gì ở một nơi gớm ghiếc như Khu Lán trại này, anh, một người da đen tử tế đáng kính? Và tại sao anh không vào thành phố thăm tôi?

-Lạy Chúa, cô Xcarlett, tui đâu có sống ở Khu Lán trại. Tui chỉ tạm trú ở đây một thời ran thôi. Có các vàng tôi cũng không sống ở lơi lày. Cả đời tui chưa bao giờ thấy dững lên líchgơ rác rưởi dư thế. Mà tui có biết cô ở Atlanta đâu. Tôi cứ ngỡ cô ở ấp Tara cơ. Tui vẫn định về ấp Tara ngay khi lão gặp rịp.

- Anh ở Atlanta suốt từ thời kỳ bao vây đến nay đấy à?

- Không đâu, cô! Tui đi lung tung! Cô nhớ gặp tui lần cuối hồi lào không?

Xam buông tay nàng ra và nàng co duỗi những ngón đau nhừ xem xương có còn nguyên vẹn hay không.

Xcarlett nhớ lại cái ngày nóng bức trước khi thành phố bị bao vây, nàng ngồi trong xe với Rhett và toán da đen do Xam Lớn dẫn đầu đi xuôi con phố bụi bặm về phía chiến hào phòng thủ, vừa dậm bước vừa hát bài “ Thánh Môixe hãy giáng trần “. Nàng gật đầu.

- Thế, tui đã làm dư một con chó, đắp côn sự và nhồi bị cát, cho đến khi quân Lên bang rút khỏi Lanta. Ông dẹ úy cai quản tui bị chết, không còn ai để biểu Xam Lớn phải làm gì, cho lên tui bèn trốn vào rừng. Tui đã tính trở về ấp Tara dưng rồi tui lại nghe lói tất cả vùng chung quanh ấp Tara bị đốt cháy sạch. Mấy lị tui không có cách nào trở về đợc và tui hốt bọn tuần cha bắt bởi chưng tui chả có rấy tờ thông hành gì hết. Thế rồi quân Yanki rentơlơmen là đẹ tá, ông í thích tui và rữ tui lại trông lom ngựa cho ông í.

“Cô ạ! Rành là tui cảm thấy rất oai đợc làm hầu cận dư Pork vì xưa lay tui chỉ là lực đền mà thôi. Và tui biểu ông đẹ tá là tui là lực đền và ông í... Chà, cô Xcarlett, người Yanki thật là rốt nát! Ông í không phân bệt đợc lực đền mấy người hầu khác nhau dư thế lào! Thế là tui ở mấy ông í, tui theo ông í đi Xabanna khi tưởng Sơmơn đến đó và lạy Chúa, cô Xcarlett ạ, tui chưa từng thấy gì khủng khiếp dư dững sự riễn ra trên rọc đường đến Xabanna! Lào cướp của, lào đốt nhà... mà họ có đốt ấp Tara không, cô Xcarlett?”.

- Có, nhưng chúng tôi dập tắt được.

- Chao, tui nghe cô nói vậy, rành là mừng. Ấp Tara là nhà của tui và tui tâm tâm liệm liệm trở về đó. Và khi hết chến tranh, ông đẹ tá biểu tui: Xam lày! Anh về Bắc mấy tui. Tui rả công cao cho anh. Cô ạ, dư tất cả bọn líchgơ, tui cũng mốn lếm thử xem cái tự ro lày ra sao trớc khi về nhà, cho lên tui theo ông đẹ tá lên Bắc. Phải, bọn tui đến Oasinhtơn và Liu Yóc, rồi Bóttơn quê ông đẹ tá. Phải, cô ạ, tui là một tên líchgơ rang hồ! Cô Xcarlett, phố xá Yanki lườm lượp ngựa xe, đếm không xuể! Lúc lào tui cũng sợ xe chẹt!

- Anh có thích ở trên miền Bắc không, Xam?

Xam gãi cái đầu xoăn tít.

- “ Tui vừa thích... vừa không thích. Ông đẹ tá là người rất tốt, ông í hểu bọn líchgơ. Cơ mà bà vợ ông í thì lại khác. Bà vợ ông í lần đầu gặp tui, bà í chào bằng ông. Phải cô ạ, bà í gọi thế và khi nghe bà í gọi thế, tui muốn chui xuống lỗ. Ông đẹ tá biểu bà í gọi tui là “ Xam “ thôi và bà í nghe theo. Dưng tất cả dững người Yanki lần đầu gặp tôi đều gọi tôi là “ ông Âuherơ “. Và họ mời tui ngồi cùng dư thể tui ngang hàng mấy họ. Chà, tui có bao rờ ngồi cùng dư thể tui ngang hàng mấy họ. Chà, tui có bao rờ ngồi cùng mấy người ra trắng vì tui quá rà rồi, còn thì rờ đâu mà học cái cung cách í. Họ đối xử mấy tui như thể tui cũng bằng vai họ, cô Xcarlett ạ, cơ mà trong bụng, họ đâu có ưa tui... họ chả ưa tên líchgơ lào hết. Mà họ lại hốt tui, bỉ chưng tui to nhớn quá. Họ cứ luôn hỏi về dững con chó ngao để truy bắt bọn líchgơ, về dững trận đòn tui đã phải chịu. Lạy Chúa, cô Xcarlett, tui có bao giờ bị đòn đâu! Cô bết đấy, ông Giêrơlđ không có thể để ai đánh đòn một tên líchgơ đắt tền dư tui.

“ Khi tui lói với họ thế và kể bà Ilơn tốt mấy bọn líchgơ thế lào, khi tui bị xưng phổi, thì họ không tin. Thế rồi, cô Xcarlett ạ, tui đam nhớ bà Ilơn, nhớ ấp Tara không chịu lổi, và một đêm, tui lẻn trốn, tìm đường về nhà và tui ngồi toa chở hàng suốt từ trên í về đến Lanta. Lếu cô mua cho tui cái vé về ấp Tara, rành là tui rất sung sướng được về nhà. Ránh là rất sướng được gặp lại bà Ilơn mấy ông Giêrơlđ. Tui xin đủ cái tự ro rồi. Tôi mốn có người cho tui ăn tốt đều đặn, biểu tui làm cái gì và, trông lom tui khi tui đau ốm. Ví dụ tui lại xưng phổi lữa! Liệu cái bà Yanki kia có săn sóc tui không? Không đâu, cô ơi! Bà í gọi tôi bằng ông, cơ mà lom tui lếu tui ốm và... sao thế, cô Xcarlett!

- Ba mẹ tôi chết cả rồi, Xam ạ.

-Chếếết? Cô đùa tui đấy chứ, cô Xcarlett? Sao cô nỡ đối đãi tui cách í?

- Tôi không đùa đâu. Thật đấy. Mẹ tôi mất hồi quân của Sơmơn tiến qua Tara, còn ba tôi... cụ đi hồi tháng sáu năm ngoái. Ôi, Xam, đừng có khóc, tôi xin anh. Nếu anh khóc, tôi cũng sẽ khóc theo mất. Đừng, Xam! Thực quả, tôi không chịu nổi đâu. Bây giờ, ta hẵng khoan nói chuyện đó. Tôi sẽ kể đầu đuôi cho anh nghe vào một lúc nào khác... Cô Xuelơn hiện ở ấp Tara, cô ấy lấy một người rất tốt, ông Uyl Bentin. Còn cô Kerin thì...

Xcarlett ngừng lại. Hẳn nàng sẽ không bao giờ giải thích cho con người hộ pháp đang khóc ròng này hiểu rõ một tu viện là gì.

- Cô ấy hiện ở Charlextơn. Nhưng Pork và Prixi thì đang ở ấp Tara... Thôi, Xam, lau nước mắt nước mũi đi. Có thật anh muốn về nhà không?

- Vâng, cơ mà không còn bà Ilơn dư tui tởng và...

- Xam, anh có muốn ở lại Atlanta làm việc cho tôi không? Tôi cần một người đánh xe, hết sức cần trong tình trạng nhan nhản những tên hung đồ hiện nay.

-Đúng thế, cô ạ. Rành là cô cần vậy. Tui đã định lói là cô không lên đánh xe đi đây đi đó một mình, cô Xcarlett. Cô không bết một số líchgơ thời buổi lày rữ dư thế lào đâu, nhất là dững tên ở Khu Lán trại lày. Tui mới đến Khu Lán trại có hai hôm mà đã nghe thấy bọn chúng lói chuyện về cô. Hôm qua khi cô đánh xe qua và mấy con mụ ra đen rác rưởi rống lên chưởi cô, tui đã nhận ra cô, dưng cô phóng nhanh quá, tui không đuổi kịp. Cơ mà rành là tui đã tróc ra lũ líchgơ í. Tôi đã cho chúng bết tay. Cô không thấy là hôm lay không có đứa lào lảng vảng ở đây sao?

- Tôi đã thấy và hẳn là tôi phải cảm ơn anh. Xam. Nào, anh có ưng làm xà-ích cho tôi không?

- Cô, Xcarlett, tui cám ơn cô, song tui cho rằng tui lên về ấp Tara thì hơn.

Xam Lớn cụp mắt nhìn xuống, ngón chân trần di di vạch những nét vu vơ trên mặt đường. Bác ra có cái vẻ gì ngại ngùng len lén.

- Tại sao? Tôi sẽ trả công cao cho anh. Anh phải ở lại đây với tôi.

Bộ mặt to lớn đen bóng, ngờ nghệch và dễ đọc như mặt trẻ con, ngước nhìn nàng, lộ rõ vẻ sợ hãi. Xam tiến sát lại, cúi mình qua thành xe, thì thào:

- Cô Xcarlett, tui phải đi khỏi Lanta. Tui phải trốn về ấp Tara, ở đấy họ mới không tìm ra tui. Tui... tui đã riết một người.

- Một tên da đen ư?

- Không, cô ạ. Một người ra trắng. Một người lính Yanki và họ đang lùng bắt tui. Thế cho lên tui mới lánh đến Khu Lán trại lày.

- Đầu đuôi thế nào?

- Anh ta say riệu và lót một câu gì làm tui tức không sao chịu lổi, thế là tui lắm lấy cổ anh ta... tui không định riết anh ta, cô Xcarlett, cơ mà tay tui khỏe quá, tui chưa kịp nhận ra thì anh ta đã chết rồi. Tui hốt hoảng quá không bết làm thế nào! Cho lên tui mới ra đây trốn và hôm qua, khi thấy cô đi qua, tui nghĩ: “ Đội ơn Chúa! Cô Xcarlett đây rồi! Cô sẽ lo cho mình. Cô sẽ không để cho bọn Yanki bắt mình và gửi mình về Tara”.

- Anh đã bảo là họ truy lùng anh? Họ biết anh giết người lính đó?

- Vâng, cô ạ, tui to lớn quá không lẫn được. Có lẽ tui là tên líchgơ to lớn nhất Lanta. Đêm qua, họ đã đến đây tìm tui, dưng một đứa con gái líchgơ đã rấu tui và một cái hầm trong rừng cho đến khi họ đi khỏi.

Xcarlett ngồi cau mày một lát. Nàng không mảy may hốt hoảng hoặc buồn phiền vì Xam phạm tội sát nhân, nhưng nàng thất vọng vì không thể lấy bác ta làm lái xe được. Một người da đen to lớn như Xam ắt hẳn là một vệ sĩ tốt không kém gì Artsi. Chà, nàng phải đưa bác ta về ấp Tara bằng cách nào đó cho an toàn, bởi vì, dĩ nhiên, không thể để nhà chức trách bắt bác được. Không thể để họ treo cổ một người da đen đáng giá như vậy. Phải, đó là tay lực điền cả đắc lực nhất xưa nay ở ấp Tara! Xcarlett không bao giờ nghĩ là Xam tự do. Bác ta vẫn thuộc về nàng, như Pork, Mammy, Pitoe, chị bếp và Prixi. Bác ta vẫn là “ một thành viên trong gia đình “ và, do đó cần phải được che chở.

- Đêm nay, tôi sẽ tìm cách đưa anh về ấp Tara, cuối cùng nàng nói. Này nhé Xam, tôi còn phải đi một quãng nữa, nhưng tôi sẽ quay trở lại đây trước khi mặt trời lặn. Anh đợi tôi ở đây. Đừng co nói với ai là anh đi đâu. Nếu anh có cái mũ thì hãy mang theo để che mặt.

- Tui không có mũ.

- Vậy cầm lấy đồng hai mươi xu này. Kiếm một tên da đen nào đó ở các lều kia mà mua lại một cái mũ rồi quay lại đây đón tôi.

- Vâng, thưa cô.

Mặt Xam sáng lên, bác thấy nhẹ người vì lại có người bảo ban bác phải làm gì...

Xcarlett tư lự lái xe đi tiếp. Chắc chắn Uyl sẽ hoan nghênh một tay lực điền cừ bổ sung cho ấp Tara. Pork xưa nay không bao giờ được việc gì ở ngoài đồng, sau này cũng thế thôi. Có Xam về đó, Pork có thể đến Atlanta đoàn tụ với Đilxi như nàng đã hứa với bác ta khi ông Giêrơlđ mất.

Khi nàng đến xưởng cưa, mặt trời bắt đầu lặn. Vậy là muộn rồi, giờ này lẽ ra đã phải ở nhà. Jonni Gheligơ đang đứng ở cửa một căn lều tồi tàn dùng làm nhà bếp khu bãi gỗ nhỏ này. Ngồi trên một khúc gỗ tròn trước căn lều vách bằng gỗ lát dùng làm phòng ngủ, bà bốn trong số tù nhân mà Xcarlett đã phân cho Jonni. Những bộ quần áo của họ lấm lem và nhớp mồ hôi, những chiếc cùm lách cách giữa những mắt cá chân khi họ đi chuyển một cách mệt mỏi, người nào người nấy đều có vẻ bần thần, tuyệt vọng. “Một lũ gày còm, ốm yếu“, Xcarlett nhìn xoáy vào họ, nghĩ thầm. Thế mà mới cách đây ít lâu, khi nàng bắt đầu thuê họ, đó là một toán khỏe mạnh, chắc chắn. Thậm chí họ cũng không buồn ngước mắt lên khi nàng xuống xe. Jonni quay về phía nàng, uể oải cất mũ chào, bộ mặt nhỏ xạm nâu rắn chắc như một hạt dẻ.

- Tôi không ưa cái bộ dạng của những tên này, nàng nói độp một cái. Nom chúng làm sao ấy. Còn tên nữa đâu?

- Hắn kêu ốm, Jonni đáp gọn lỏn. Đang ngủ.

- Bệch gì?

- Bệch lười, đa phần là thế.

- Tôi vào xem hắn ra sao.

- Đừng. Có lẽ hắn đang trần truồng. Để tôi liệu với hắn. Mai, hắn sẽ trở lại làm việc.

Xcarlett lưỡng lự. Nàng thấy một người tù mỏi mệt ngẩng đầu lên, phóng vào Jonni một tia mắt ngùn ngụt căm thù, rồi lại cúi nhìn xuống đất.

- Anh đã phạt họ roi phải không?

- Bà Kennơđi, xin lỗi bà, ai điều hành xưởng cưa này? Bà đã giao cho tôi quản lý nó. Bà đã bảo tôi là có toàn quyền hành động. Bà không có điều gì phải phàn nàn về tôi chứ? Chẳng phải tôi đã làm cho bà gấp đôi dông Elxinh trước kia đó sao?

- Phải, Xcarlett nói, nhưng nàng bỗng rùng mình, nổi gai khắp người.

Bãi gỗ có một cái gì chết chóc với những căn lều xấu xí của nó, một cái gì không hề thấy trong thời kỳ Hiu Elxinh phụ trách. Nó toát lên một vẻ cô quạnh, đìu hiu khiến nàng ớn lạnh. Những người tù này xa vời biệt lập với mọi thứ, hoàn toàn thuộc quyền sinh sát của Jonni Gheligơ, tha hồ cho hắn muốn phạt roi hay ngược đãi họ bằng cách khác, hẳn nàng cũng không bao giờ biết. Họ ắt không dám kêu với nàng, sợ khi nàng đi khỏi, sẽ bị phạt nặng hơn.

- Trong họ gày qúa. Anh có cho họ ăn đủ no không? Chúa chứng giám là tôi chi tiền thức ăn cho họ đủ để nuôi họ béo như lợn. Tháng trước, riêng tiền ăn và thịt lợn đã tới ba mươi đôla. Bữa tối, anh cho họ ăn những gì?

Nàng bước tới túp lều bếp, ngó vào. Một phụ nữ lai béo tốt đang cúi trên một cái lò cũ gỉ, thấy nàng bèn khẽ nhún chân chào, rồi lại tiếp tục khuấy một cái nồi đậu đen. Xcarlett biết Jonni Gheligơ sống chung với mị, song nghĩ là nên lờ đi thì hơn, nàng cảm thấy ngoài đậu và một xoong bánh ngô, chẳng còn có thức ăn gì khác đang được nấu nướng.

- Còn có món gì khác cho họ không?

- Thưa bà, không ạ.

- Món đậu có nấu với thịt sườn không?

- Không, thưa bà.

- Thịt lợn muối cũng không? Nhưng mà nấu đậu đen mà không cho thịt vào thì còn bổ béo gì. Tại sao không cho tí thịt nào?

- Ông Jonni bỉu không cần phải cho thịt sườn vào.

- Chị cho thịt muối vào đi. Chị để đồ ăn dự chữ ở đâu?

Người đàn bà lai đen sợ hãi dương tròn mắt về phía cái buồng xép nhỏ dùng làm chỗ trữ thức ăn và Xcarlett mở toang cửa ra. Trên sàn có một thùng bột ngô đã mở, một bao bột nhỏ, một “ Pao “ cà phê, một ít đường, một bình lúc miến và hai giò Jămbông. Một trong hai giò Jămbông đặt trên giá được luộc gần đây và mới thái có hai khoanh. Xcarlett giận dữ quay lại Jonni Gheligơ và bắt gặp cái nhìn tức rối lạnh lùng của hắn.

-Thế năm bao bột trắng tôi gửi ra tuần trước đâu rồi? Cả bao đường và cà phê nữa? Tôi đã cho gửi năm giò Jămbông, mười “ pao” thịt sườn và không biết bao nhiêu đấu củ từ và khoai. Biến thế nào chừng ấy hết sạch trong một tuần. Anh đã bán đi! Đó là điều anh đã làm, đồ ăn cắp! Bán những thức ăn ngon lành của tôi lấy tiền bỏ túi và cho bọn họ ăn đậu khô và bánh ngô. Chả trách họ gày thế, tránh ra cho tôi đi.

Nàng đùng đùng qua mặt hắn, ra cửa.

-Này, anh ngồi đầu đằng kia... phái, chính anh!

Người được gọi đứng dậy, lóng ngóng đi về phía nàng, chiếc cùm kêu lách cách và nàng trông thấy hai mắt cá chân anh ta đỏ và trầy da vì cọ sát với cùm sắt.

-Lại gần đây nhất anh được ăn Jămbông là vào hôm nào?

Người kia cắm mắt xuống đất.

-Nói đi!

Người tù vẫn đứng im, thảm hại. Cuối cùng anh ta ngước mắt lên nhìn vào mặt Xcarlett với vẻ van lơn, rồi cúi gầm mặt.

-Sợ không dám nói, hả? Thôi được, đi vào buồng để thức ăn, lấy chiếc Jămbông ở trên giá xuống. Rêbêca, đưa con dao của chị cho anh ta, mang nó ra cho các bạn ăn và chia với nhau. Rêbéca pha cà phê và nướng bích qui cho họ. Dọn nhiều lúa miến nữa. Bắt đầu ngay đi, cho tôi thấy.

- Bột mấy cà phê là của riêng ông Jonni, Rebéca sợ hãi thì thầm.

- Ông Jonni cái con tườu! dễ thường đây cũng là Jămbông riêng của ông ấy nữa. Tôi bảo gì cứ thế mà làm. Bắt tay vào đi. Jonni Gheligơ, ra xe với tôi.

Nàng rảo bước qua bãi gỗ ngổn ngang và trèo lên xe, hài lòng nhận thấy những người tù dang xé jămbông bỏ vào miệng nhai ngấu nghiến. Dường như họ sợ có thể bị tước khỏi tay bất cứ lúc nào.

- Anh là tên khốn khiếp hiếm thấy! Nàng giận dữ mắng Jonni trong khi hắn đứng kề sát bánh xe, chiếc mũ hất ngược khỏi vầng trán đang cúi xuống. Anh phải nộp lại tôi giá tiền những thức ăn ấy, sắp tới, tôi sẽ giao thức ăn từng ngày một chứ không cho lĩnh cả tháng nữa! Như vậy anh sẽ không thể gian lận được với tôi.

- Sắp tới thì tôi sẽ không còn ở đây nữa, Jonni Gheligơ nói.

- Có nghĩa là anh thôi không làm với tôi nữa?

Trong một lát, Xcarlett sôi tiết toan hét: “ Đi đi cho rảnh nợ! “ nhưng sự thận trọng lạnh lùng ngăn nàng lại. Nếu Jonni thôi việc, nàng sẽ xoay sở ra sao? Hắn đã tăng năng sản lượng gỗ lên gấp đôi so với Hiu Elxinh. Mà đúng lúc này, nàng đang có một đơn đặt hàng. Nàng phải đưa số gỗ đó vào Atlanta. Nếu Jonni bỏ đi, nàng sẽ lấy ai thay hắn.

- Phải, tôi xin thôi. Bà giao cho tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn ở đây và bảo điều duy nhất bà chờ đợi ở tôi là sản xuất gỗ đến mức tối đa theo khả năng của tôi. Lúc đó bà không bảo tôi phải điều hành công việc như thế nào và tôi không muốn bây giờ bà bắt đầu lên lớp tôi. Việc tôi làm thế nào ra được gỗ không liên quan gì đến bà. Bà không thể phàn nàn là tôi đã không giữ đúng lời cam kết. Tôi đã làm ra tiền cho bà và tôi xứng đáng hưởng số lương bà trả tôi... và cả những gì tôi có thể kiếm thêm ngoài ra nữa. Và đây, bà đùng đùng can thiệp, lục vấn và đập tan tành uy tín tôi trước mặt bọn người làm. Làm sao bà có thể trông chờ tôi duy trì được kỷ luật sau chuyện này? Thì thoảng quất chúng một trận thì đã sao? Cái bọn cặn bã nhác nhớm ấy đáng trừng trị nặng hơn ấy chứ. Cứ cho là chúng không được ăn đầy đủ, không được chiểu chuộng, thì đã chết ai? Chúng không đáng hưởng gì hơn thế. Hoặc là bà lo việc của bà để tôi lo việc của tôi, hoặc là tôi đi ngay đêm nay.

Bộ mặt nhỏ rắn đanh của hắn càng căng căng hơn bao giờ hết, Xcarlett đâm bị dồn vào thế bó. Nếu hắn đi ngay tối nay, nàng biết làm thế nào? Nàng không thể ở lại đây cả đêm canh giữ bọn tù!

Nỗi băn khoăn của nàng lộ ra phần nào trong đôi mắt và vẻ mặt Jonni thây đổi một cách tinh vi, bớt cứng rắn đi đôi chút.

- Muộn rồi, bà Kennơđi, hắn nói, giọng chứa một âm sắc thoải mái dễ chịu. Bà nên về nhà đi thì hơn. Chúng ta không nên bất hòa vì một chuyện vặt vãnh như thế này, phải không? Hay là bà trừ vào lương tháng sau của tôi mười đôla và coi thế là xí xóa mọi chuyện?

Bất giác Xcarlett đưa mắt nhìn nhóm tù khổ sai đang gặm Jămbông và nghĩ đến người ốm nằm trong căn lều hút gió. Bổn phận nàng là phải thải bỏ Jonni Gheligơ, một tên trộm cắp, một kẻ tàn bạo. Làm sao biết được hắn làm gì những người tù khi không có mặt nàng? Song, mặt khác, hắn lại không ngoan và Chúa biết là nàng đang cần một người khôn ngoan. Ờ nàng không thể đoàn tuyệt với hắn ngay bây giờ được. Hắn đang làm ra tiền cho nàng. Trong tương lai, nàng chỉ cần lo sao bản đảm cho những người tù được hưởng đúng khẩu phần thích đáng của họ thôi.

- Tôi sẽ trừ vào lương của anh hai mươi đô la, nàng nói, giọng cộc lốc. Sáng mai, tôi sẽ quay lại bàn bạc thêm về chuyện này.

Nàng cầm dây cương lên. Nhưng nàng biết là sẽ chẳng cần bàn bạc gì thêm nữa.

Nàng biết vấn đề đã dứt điểm ở đó và nàng biết là Jonni cũng biết thế.

Trong khi xe lăn bánh xuôi đường Đikêitơ, một cuộc đấu tranh diễn ra giữa lương tâm nàng và lòng hám tiền. Nàng biết rằng nàng không có quyền phó mặc những sinh mạng người trong tay tên vũ phu nhỏ con kia. Nếu hắn làm cho một người tù nào chết, nàng cũng sẽ có tội như hắn, vì nàng vẫn tiếp tục để hắn phụ trách sau khi đã biết những hành động tàn nhẫn của hắn. Nhưng, mặt khác... phải, mặt khác, ai bảo họ đâm đầu vào tù? Nếu họ phạm pháp và để cho người ta bắt, thì cũng đáng phải chịu những gì đến với họ. Lý lẽ đó phần nào làm dịu lương tâm nàng, nhưng dọc đường, hình ảnh những bộ mặt gầy rộc đờ đẫn của nhóm tù vẫn trở lại trong trí nàng.

“ Chậc, mình sẽ nghĩ về họ sau”, nàng quyết định và nhốt ý nghĩ đó vào phòng kín óc nàng, khóa chặt cửa lại.

Khi nàng đến khúc quành của con đường mé trên Khu Lán trại, mặt trời đã khuất hẳn và những khu rừng bao quanh nàng đã tối sẫm. Cùng với nắng tắt, giá rét căm căm ngập trời hoàng hôn và một luồng gió lạnh thổi qua rừng cây tối đen, làm những cành trơ trụi khua lắc cắc và lá vàng rơi xào xạc. Nàng chưa bao giờ ở ngoài nhà một mình muộn như thế này, nên thấy chờn chợn và ước gì đã về đến nhà.

Không thấy Xam đâu cả và trong khi ghìm cương lại đợi bác ta, Xcarlett đâm lo: sự vắng mặt của Xam khiến nàng sợ rằng bọn Yanki có thể đã tóm được bác. Rồi nàng nghe thấy tiếng chân đi ngược con đường từ dưới thung lũng lên và thở phào nhẹ nhõm. Nhất đinh nàng sẽ đì cho Xam một trận vì đã bắt nàng đợi.

Nhưng người hiện ra ở chỗ rẽ lại không phải là Xam.

Đó là một gã da trắng to lớn ăn mặc rách rưới và một gã da đen béo lùn, vai và ngực lực lưỡng như một con đười ươi. Xcarlett vội quất dây cương lên lưng ngữa và nắm lấy khẩu súng lục. Con ngựa đã bắt đầu phóng, bỗng né sang bên tránh gã da trắng xông đến giơ tay lên.

- Thưa bà, gã nói, bà có thể cho tôi một đồng hai mươi lăm xu không? Tôi đói.

- Tránh ra, nàng đáp, cố hết sức giữ cho giọng thật rắn rỏi. Ta không mang tiền theo. Hù!

Bằng một động tác nhanh, đột ngột, gã kia nắm lấy dây cương ngựa.

- Túm lấy mụ! Gã quát tên da đen. Chắc muh giấu tiền trong xú – chiêng ấy!

Điều xẩy ra tiếp theo, đối với Xcarlett, giống như một cơn ác mộng và tất cả diễn ra rất nhanh. Nàng vội vàng nâng súng lên, song một thứ bản năng bảo nàng đừng bắn vào gã da trắng, sợ trúng phải con ngựa. Khi gã da đen chạy tới xe, miệng nhăn nhở một nụ cười dâm dật, nàng chĩa súng bắn thẳng vào hắn. Nàng không biết có trúng hay không, nhưng ngay sau đó, khẩu súng bị giằng khỏi tay nàng mạnh đến nỗi tưởng gẫy cổ tay. Tên da đen đã ở bên nàng, gần sát đến nỗi nàng ngửi thấy cái mùi khăm khẳm của hắn, trong khi hắn cố lôi nàng qua thành xe. Với bàn tay còn rảnh, nàng lồng lộn chống cự, cào vào mặt hắn. Rồi nàng cảm thấy bàn tay to lớn của hắn trên cổ họng mình và xoạt một cái, chiếc ái lót của nàng đã bị xé từ cổ đến ngang lưng. Và bàn tay đen quờ giữa bầu ngực nàng. Một nỗi kinh hoàng và ghê tởm chưa từng thấy trần ngập nàng, khiến nàng rú lên như hóa dại.

- Bịt miệng mụ lại! Lôi mụ ra! Tên da trắng hét và bàn tay đen quờ qua mặt nàng. Nàng ráng hết sức cắn thật hung rồi lại tiếp tục la. Và qua tiếng la của mình, nàng nghe thấy tên da trắng rủa: nàng hiểu ra rằng một người thứ ba vừa xuất hiện trên con đường tối mò. Bàn tay đen buông miệng nàng ra và tên da đen nhảy né ra khi Xam Lớn xông tới hắn.

- Chạy đi, cô Xcarlett trong khi vật lộn với tên da đen. Người run lên, Xcarlett vừa la hét vừa nắm chặt lấy dây cương và roi, quất cả hai thứ lên mình ngựa. Nó chồm lên phóng đi và nàng cảm thấy bánh xe lăn qua một cái gì vừa mềm vừa cứng. Đó là tên da trắng bị Xam đánh gục nằm thẳng cẳng ngang đường.

Sợ điên người, Xcarlett quất ngựa liên hồi và nó chạy lồng lên làm xe lắc ngang lắc dọc. Mặc dầu bạt vía kinh hồn, nàng vẫn nghe thấy tiếng chân chạy đằng sau và nàng hét ngựa phóng nhanh hơn. Nếu cái con đười ươi đen ấy đuổi kịp, khéo nàng chết trước cả khi nó chạm tay đến nàng mất.

Một tiếng gào lên đằng sau nàng: “ Dừng lại! Cô Xcarlett!”

Không lỏng tay cương, nàng run rẩy ngoái lại nhìn và thấy Xam Lớn chạy theo, đôi cẳng dài guồng như máy. Nàng ghìm cương khi Xam Lớn đuổi kịp và bác lăng mình vào trong xe, cái thân hình đồ sộ dồn nàng về một bên. Mặt bác ròng ròng mồ hôi và máu.

- Cô có bị thương không? Bác hổn hển. Chúng có làm cô bị thương không?

Nàng không nói được nhưng thấy luồng mắt của bác ta hướng về mình rồi lại quay ngoắt người đi, nàng hiểu ra rằng áo lót của mình đã xoạc ra đến tận thắt lưng, phô cả coóc – xê và bộ ngực trần ra. Nàng đưa tay run run túm hai mảnh lại với nhau và cúi đầu khóc nấc lên những tiếng kinh hoàng.

- Cô đưa đây tui, Xam giật cương khỏi tay nàng. Ngựa, nhanh lên!

Chiếc roi quất đánh đét làm con ngựa giật mình lồng lên phóng như điên, đe dọa lật nhào xe xuống hố ven đường.

- cho đích xác, bác thở rốc. Cơ mà lếu ló làm cô bị thương thì tui sẽ quay lại xem cho chắc.

- Không... không... cho xe chạy nhanh nữa lên, nàng nức nở.