Luska lúc ấy vẫn ở nhà bà cô. Ngôi nhà nhỏ, lợp phên cành với những cánh cửa chớp sơn vàng xộc xệch và những bức tường lún xiêu vẹo vì già nua, bám cheo leo ở cái đầu mỏm vách đứng bên sông. Chiếc sân nhỏ mọc đầy cỏ hoang, bụi dại. Alếchxâyépna, bà cô của Luska, không có tài sản gì hết ngoài con bò cái và cái vườn rau nhỏ tí. Sân có một hàng rào thấp phía trông ra sông, có trổ một cổng chui. Mụ chủ nhà vẫn chui qua lỗ trổ đó ra sông lấy nước tưới bắp cải, dưa chuột và cà chua trong vườn.
Quanh lỗ trổ, cỏ dại kiêu hãnh giơ cao những đài hoa đỏ lựu và tím ngắt của chúng, cây gai mèo mọc um tùm; dọc hàng rào, dây bầu leo ngoằn ngoèo qua các hàng cọc, vẽ nên những hình hoa văn bằng những bông hoa chuông vàng nho nhỏ; sáng sáng hàng rào long lanh những vẩy xanh biếc của dây bìm bìm nở hoa và từ xa nom như tấm thảm thần kỳ trong chuyện cổ tích. Cảnh vật vắng tanh. Nagunốp đã chọn chỗ ấy khi ngày hôm sau, từ sớm tinh mơ, anh men theo bờ sông đi sát qua sân nhà mụ Alếchxâyépna.
Hai ngày đầu anh chưa động tĩnh gì hết, đợi cho qua cơn hắt hơi sổ mũi đã. Đến ngày thứ ba, vừa sẩm tối anh đã khoác áo bông vào, lẻn ra đường, tụt xuống bờ sông. Suốt đêm hôm ấy, một đêm không trăng, đen như mực, anh nằm phục trong đám cỏ gai mèo bên hàng rào. Không có bóng ai hiện ra bên lỗ trổ cả. Mờ sáng Maka trở về nhà, chợp mắt đi vài tiếng, lúc ấy đội vừa bước vào vụ cắt cỏ khô. Trời đổ tối anh đã lại nằm phục bên lỗ trổ rồi.
Khoảng nửa đêm, cánh cửa ngôi nhà khẽ kẹt mở. Maka nhìn qua hàng rào thấy trên thềm hiện ra cái bóng xâm xẫm của một người phụ nữ trùm khăn vuông xâm xẫm. Anh nhận ra Luska.
Ả thong thả bước trên thềm xuống, đứng đó một lát, rồi ra đường, rẽ vào lối ngõ. Maka êm bước theo gót ả, cách khoảng mươi bước. Không hề nghi ngờ gì, Luska đi thẳng ra phía đồng cỏ, đầu chẳng ngoái lại. Hai người vừa ra khỏi đầu làng thì cái bệnh sổ mũi hắt hơi đã phản lại Maka: anh hắt xì một tiếng to tướng, và lập tức nằm bẹp xuống đất. Luska quay phắt người lại. Ả đứng không nhúc nhích một phút, như hoá đá, hai tay nén chặt ngực, miệng thở hổn hà hổn hển. Chiếc áo lót mình của ả bỗng trở thành như chật căng và hai bên thái dương ả đập thình thình. Ả nén sợ, thận trọng bước lên từng bước ngắn về phía vừa có tiếng động. Maka nằm chống hai khuỷu tay xuống đất, gườm gườm quan sát ả. Đến cách anh khoảng ba bước chân, Luska dừng lại, nén giọng hỏi:
- Ai đấy?
Maka lúc ấy đã chống cả bốn tay chân xuống đất, khẽ kéo vạt áo bông trùm kín đầu. Anh thật chẳng muốn Luska nhận ra anh tí nào.
- Ôi, lạy Chúa! - ả hoảng sợ thở hắt ra và bỏ chạy về làng.
… Trời chưa rạng Maka đã lay Radơmiốtnốp dậy rồi ngồi xuống tấm ghế dài nói, mặt như đưa đám:
- Hắt hơi có một cái thế là hỏng mẹ nó cả việc! .. Anđrây ơi, cậu giúp mình một tay, không thì sổng thằng Chimôphây mất!
Nửa giờ sau hai người đã cưỡi xe song mã đến nhà mụ Alếchxâyépna. Radơmiốtnốp buộc ngựa vào hàng rào, bước đi trước lên thềm, gõ vào tấm cửa xộc xệch.
- Ai đấy? - mụ chủ nhà hỏi, giọng khê nặc. - Cần hỏi ai?
- Dậy thôi, bà Alếchxâyépna ơi, ngủ lắm thì mất bò đấy, - Radơmiốtnốp lấy giọng vui nhộn, nói.
- Anh là ai?
- Tôi đây, là chủ tịch xôviết, Radơmiốtnốp đây.
- Làm gì mà bảnh mắt đã mò đến nhà người ta thế này? - mụ già khó chịu hoạnh lại.
- Có tí việc, mở cửa ra!
Then cửa lạch cạch mở, Radơmiốtnốp cùng với Nagunốp bước vào gian bếp. Mụ chủ nhà mặc vội áo vào, lẳng lặng châm đèn.
- Cô khách trọ có nhà không bà? - Radơmiốtnốp đưa mắt chỉ cái cửa gian phòng xép.
- Có nhà. Có việc gì cần hỏi nó sớm vậy?
Radơmiốtnốp không đáp, bước tới gõ cửa, lớn giọng nói:
- Ê, cô Luska! Dậy, mặc quần áo vào! Cho cô năm phút để trang phục chỉnh tề, theo kiểu nhà binh!
Luska chân đất bước ra, chiếc khăn san khoác trên đôi vai trần. Nước da bánh mật của đôi bắp chân ả làm nổi bật lên màu trắng tinh của đường đăng ten viền chiếc váy lót.
- Ăn mặc tử tế vào! - Radơmiốtnốp ra lệnh. Và hất hàm nói, giọng chê trách: - Ít nhất cũng xỏ cái váy ngoài vào chứ… Đàn bà đâu mà trơ trẽn quá thể vậy!
Luska nhìn hai người một cái nhìn dò hỏi chăm chú, rồi nhoẻn một nụ cười sáng chói:
- Anh em nhà cả, gì mà tôi phải ngượng nhỉ!
Cái ả Luska khốn kiếp này, đang ngái ngủ thế mà vẫn mơn mởn như gái tơ, nom hay đáo để! Radơmiốtnốp chẳng dấu vẻ ngưỡng mộ sắc đẹp ả, mỉm cười lẳng lặng ngắm nhìn ả. Còn Maka thì nhìn mụ chủ nhà đang đứng tựa lưng vào bếp lò một cái nhìn nặng chịch, đăm đăm không chớp;
- Các ông anh có việc gì đến thăm chị em vậy? - Luska nhún vai một cái duyên dáng, xốc lại tấm khăn vuông đang muốn tụt xuống. - Chẳng hay có phải các anh đến tìm Đavưđốp không?
Ả nhoẻn một nụ cười lúc này đã có vẻ đắc chí một cách trâng tráo, đôi mắt lim dim ánh lên một ánh ranh mãnh cố bắt gặp ánh mắt chồng cũ của ả. Nhưng Maka quay mặt lại nhìn ả một cái nhìn bình tĩnh nặng ngàn cân, rồi cũng bình tĩnh và nặng ngàn cân như thế, anh buông từng tiếng trả lời ả:
- Không, không phải đến tìm Đavưđốp, mà tìm thằng Chimôphây Mũi toác.
- Tìm anh ta sao lại tìm ở đây? - Luska đáp thản nhiên như không, nhưng liền đó đôi vai ả co giật một cái rùng mình ớn lạnh. - Tìm con chim ưng của tôi thì các anh phải lên vùng xứ lạnh, nơi mà các anh đã xua nó lên đấy ấy chứ…
Vẫn bình tĩnh như thế, vẫn hoàn toàn tự chủ, Maka nói:
- Bỏ cái lối đóng kịch ấy đi.
Cái thái độ bình tĩnh lạnh lùng hoàn toàn bất ngờ đối với Luska ấy xem ra đã làm ả điên tiết, và ả chuyển sang tấn công:
- Ông chồng quý hoá của tôi ơi, chẳng hay có phải ông đêm qua đã bám gót tôi khi tôi ra khỏi đầu làng không?
- Cũng nhận ra hả? - Và trên đôi môi Maka thoáng hiện một nụ cười gằn.
- Không, đêm tối như hũ nút tôi nhận ra làm sao được, và anh lại làm tôi sợ hết hồn, anh yêu quý ạ! Chạy về đến trong làng tôi mới đoán là anh.
- Thế nào, loại quỷ cái coi trời bằng vung như cô mà cũng biết sợ à? - Radơmiốtnốp giở giọng cục cằn nói, hy vọng dùng cái cục cằn cố tình ấy để xua tan sức mạnh quyến rũ của sắc đẹp đầy khêu gợi của Luska.
Ả chống nạnh, ném vào anh một cái nhìn nảy lửa:
- Anh đừng nói quỷ cái với tôi! Câu ấy anh về mà nói với con Marina nhà anh, thằng Đêmít Miệng hến nó lại không vả cho anh vỡ mõm! Còn nói láo với tôi thì dễ quá rồi, tôi không có người bênh vực…
- Của ấy thì cô có thừa, - Radơmiốtnốp cười khẩy.
Nhưng Luska không thèm mảy may để ý đến anh nữa, quay sang hỏi Maka:
- Anh đi theo tôi làm gì? Anh muốn gì tôi? Tôi như con chim tự do, muốn bay đâu thì bay. Giả thử tôi đi với anh bạn Đavưđốp của tôi, chắc chắn anh ấy sẽ không cám ơn anh đã bám theo chúng tôi đâu!
Dưới đôi gò má tái nhợt đi của Maka, các thớ thịt bắt đầu cuộn lên giần giật, nhưng bằng một sự cố gắng phi thường, anh đã nén lại được, không nói năng gì. Hai nắm tay anh bóp chặt kêu lên răng rắc cả gian bếp nghe rõ. Radơmiốtnốp vội cắt đứt câu chuyện bắt đầu chuyển sang chiều nguy hiểm:
- Nói gẫu thế đủ rồi! Chuẩn bị đi, Luska, và cả bà nữa, bà Alếchxâyépna. Chúng tôi đến bắt hai người, và giải lên huyện ngay bây giờ.
- Vì sao bắt? - Luska hỏi.
- Đến đấy khắc biết.
- Tôi không đi thì sao?
- Chúng tôi sẽ trói cô lại như một con cừu lôi đi. Và cấm giãy. Nào, mau lên!
Luska đứng do dự vài giây, rồi quay gót lẩn nhanh vào trong buồng, đóng sập cửa lại, định cài then khoá trái. Nhưng Maka đã kịp thời và cũng chẳng cần một cố gắng gì đặc biệt, giật tung cánh cửa ra, bước vào trong buồng, cao giọng cảnh cáo;
- Này, không đùa với cô đâu! Mặc quần áo vào và đừng tìm cách chuồn. Hạng ngu ngốc như cô thì tôi không cần đuổi bắt, mà cho một phát chết tươi. Rõ chưa?
Luska thở dốc, ngồi xuống chiếc giường bừa bãi chăn gối.
- Đi ra, cho tôi mặc quần áo.
- Cứ việc mặc. Không có gì phải ngượng: người ngợm cô còn chỗ nào mà tôi chưa nhìn chán mắt!
- Thì mặc xác anh! - Luska nói, giọng mệt mỏi và không còn ý hằn học.
Ả cởi áo lót mặc đêm ra, cởi váy, rồi trần truồng trong cái vẻ đẹp thanh xuân rạng rỡ, ả bước với dáng điệu hết sức tự nhiên tới rương quần áo, mở nắp lên. Maka không nhìn ả: đôi mắt thản nhiên và lạnh như băng của anh nhìn cắm ra phía cửa sổ…
Năm phút sau, Luska trong tấm áo vải hoa nhũn nhặn, lên tiếng:
- Tôi xong rồi, anh Maka ạ. - Và ngước nhìn Maka một cái nhìn lắng dịu, pha chút buồn buồn.
Ngoài bếp, mụ Alếchxâyépna đã xống áo chỉnh tề, hỏi:
- Nhà tôi ai trông cho bây giờ? Con bò cái ai vắt sữa cho nó? Lại cái vườn nữa?
- Việc ấy thím khỏi lo, bao giò thím trở về thì đâu sẽ vào đấy, hệt như bây giờ, - Radơmiốtnốp nói để mụ yên tâm.
Họ ra khỏi nhà, lên xe ngựa. Radơmiốtnốp tháo giây cương, quất mạnh roi, và chiếc xe lao đi theo nước kiệu rảo. Đến trụ sở xôviết, anh dừng xe lại, nhảy xuống.
- Nào, xuống thôi, các bà! - Anh bước đi trước vào hành lang, đánh que diêm, mở cánh cửa một gian phòng xép tối om. - Vào đây, ngồi trong ấy.
Luska hỏi:
- Bao giờ mới lên huyện?
- Sáng ra cái là đi.
- Có từ đấy đến đây mà phải xe với pháo, sao không đi bộ? - Luska gặng hỏi.
- Cho nó lịch sự, - Radơmiốtnốp cười ruồi trong bóng tối.
Thực ra anh cũng không thể giải thích cho hai mụ đàn bà đang thắc mắc kia rằng anh đưa xe đi giải họ vì không muốn để ai trông thấy lúc đang trên đường về trụ sở.
- Có tí đường thì đi bộ cũng được, - mụ Alếchxâyépna nói, rồi làm dấu, và bước vào gian buồng.
Luska thở dài đánh sượt một cái, lẳng lặng bước theo gót mụ. Radơmiốtnốp khoá chặt cửa lại, rồi đến lúc ấy mới lớn tiếng nói vọng vào:
- Luska, nghe tôi nói này: thức ăn thức uống chúng tôi sẽ mang vào. Trong góc, phía bên trái cửa, có cái chậu đi vệ sinh. Yêu cầu ngồi yên lành tử tế, không làm ầm, không đấm cửa, không thì chúng tôi trói nghiến lại đấy, mẹ kiếp, và tống giẻ vào mồm. Không phải chuyện đùa đâu. Thôi, xin chào! Sáng tôi sẽ quay lại.
Anh móc thêm cái khoá nữa vào cửa ra vào trụ sở xôviết, rồi nói với Nagunốp đang đứng đợi bên thềm, - và giọng anh nói nghe có ý van lơn:
- Mình chỉ có thể giữ họ đây ba ngày đêm thôi, không thể hơn được, Maka ạ. Muốn gì thì gì chứ Đavưđốp mà biết thì mình với cậu ốm đòn!
- Không biết được đâu. Cậu đem cất xe đi, rồi mang ít gì chén cho bọn tạm giam ấy. Thôi nhá, cám ơn cậu, mình về đây.
… Không, không phải là anh chàng Maka trước đây nữa - một anh chàng Maka hiên ngang oai vệ - đang bước đi trong bóng đêm đang ngả màu lam của lúc trước buổi rạng đông, qua các lối ngõ vắng vẻ của Grêmiatsi Lốc… Đó là một anh chàng Maka lưng hơi gù gù, chân lê bước, đầu ủ rũ cúi xuống và chốc chốc lại đưa bàn tay rộng bè bè ép lên phía bên trái ngực…
° ° °
Để tránh va chạm với Đavưđốp, Nagunốp ở lì mấy ngày ngoài bãi cắt cỏ, chỉ tối mới về làng. Tối hôm thứ hai, trước khi đi phục, anh đến tìm Radơmiốtnốp, hỏi:
- Đavưđốp có tìm gì mình không?
- Không. Chính mình đây hầu như cũng chẳng thấy mặt hắn. Hai hôm nay bắc cầu qua sông, mình độc chỉ những loay hoay ngoài cầu rồi lại chạy về ngó qua hai con mụ tù binh ấy.
- Họ thế nào?
- Hôm qua, lúc giữa buổi, con mụ Luska nổi điên lên khiếp quá! Mình chửa đi tới bên cửa, mụ ấy đã tặng mình không còn thiếu cái tên gì. Và nó văng tục ra, con mụ khốn kiếp ấy, quá một anh kô- dắc say rượu! Nó học đâu được những lời chửi rủa có sách thế chẳng biết! Mình tướt bơ mới dẹp yên được mụ ấy. Bây giờ thì mụ ấy yên rồi. Đang khóc.
- Cho khóc. Rồi thì nó sắp được rống lên mà khóc một thằng chết toi.
- Thằng Chimôphây sẽ chẳng dẫn xác đến đâu, - Radơmiốtnốp tỏ vẻ hoài nghi.
- Nó sẽ đến! - Nagunốp đấm xuống đầu gối một cái, và đôi mắt anh sưng húp mấy đêm thức trắng long lên sòng sọc. - Nó bỏ con Luska đi đâu nổi? Nó sẽ đến!
… Và thằng Chimôphây đã đến thật. Quên hết cả giữ gìn, đến đêm thứ ba, vào hồi hai giờ sáng, nó đã hiện ra ở bên lỗ trổ cuả hàng rào. Lòng ghen tuông đã kéo nó về làng chăng? Hay cái đói? Có thể là cả hai, chỉ biết rằng nó không chịu nổi nữa và đã dẫn cái xác đến…
Bước êm như một con thú, nó leo lên cái lối mòn dẫn từ bờ sông tới. Maka tịnh không nghe thấy một tiếng sào sạo, xào xạo của đất sét dưới chân nó cũng như một tiếng cành khô sột soạt. Và khi một bóng người hơi cúi lom khom bất thần hiện ra cách anh có dăm bước, anh mới giật mình kinh ngạc.
Chimôphây đứng đó, không một chút run sợ, tay phải lăm lăm khẩu súng trường và tai dỏng lên nghe ngóng. Maka nằm trong bụi gai mèo, nín thở. Tim anh rạo rực lên giây lát, rồi trở lại đập đều đều, nhưng miệng anh khô khốc và đắng xè.
Từ bờ sông vang lại tiếng kêu ken két của con chim cuốc. Một ả bò cái rống lên phía cuối làng. Đâu đó phía bãi cỏ bên kia sông, rải ra tiếng hót đổ hồi của con cun cút.
Maka ở thế bắn rất thuận lợi: thằng Chimôphây đứng kia, giơ sườn bên trái ra trước miệng súng, người hơi nghiêng về phía bên phải, và tai vẫn dỏng lên nghe ngóng cái gì đó.
Maka khẽ đặt nòng súng lục lên khuỷu tay trái gập lại của anh. Cánh tay áo bông anh ướt đẫm sương đêm. Anh trù trừ giây lát. Không, Nagunốp, anh đâu thèm bắn trộm vào kẻ thù của mình như một quân chó má kulắc nào đó! Và vẫn giữ nguyên tư thế ấy, anh lớn tiếng quát:
- Thằng khốn kiếp, quay mặt lại nhìn thẳng vào cái chết đây!
Chimôphây như bật lò so nhảy vọt lên phía trước rồi sang bên, và giương súng. Nhưng Maka đã nhanh tay hơn nó. Súng lục nổ vang lên một tiếng không lấy gì làm to lắm, chìm trong cái tĩnh mịch ẩm ướt của buổi đêm.
Maka nhìn thấy thằng Chimôphây buông rơi khẩu súng, khuỵu hai đầu gối và hình như từ từ ngã đổ ngửa. Anh nghe thấy tiếng gáy nó va bịch xuống con đường mòn mà mặt đất đã rắn đanh lại do chân người xéo.
Maka nằm nguyên đó mươi lăm phút nữa, im phăng phắc. "Có một con đàn bà thì chúng chả kéo nhau đi một lũ đâu, nhưng biết đâu bọn cùng tụi nó chả đang phục đợi dưới sông?", - anh nghĩ bụng thế và căng hết tai ra nghe ngóng. Nhưng bốn bề lặng ngắt như tờ. Con cuốc nghe súng nổ đã im tiếng giờ đây lại kêu ken két, ngập ngừng và ngắt từng quãng. Rạng đông bừng lên gấp gấp. Một dải dài đỏ rực hiện lên và lan dần ra ở góc đằng đông của bầu trời xanh thẫm. Hàng dương liễu bên kia sông đã hiện hình rõ nét. Maka đứng dậy, bước tới chỗ thằng Chimôphây. Nó nằm ngửa đó, cánh tay phải giang rộng. Đôi mắt đã dại nhưng chưa mất hẳn ánh sống, vẫn mở trừng trừng. Đôi mắt ấy, đôi mắt đã chết ấy dường như đang ngắm nhìn với một lòng ngưỡng mộ và một vẻ sửng sốt lặng lẽ những ngôi sao mờ đang tắt kia, cái đám mây nhẹ kia trong trong màu ngọc thạch và phơn phớt bạc ở phía dưới, đang tan dần trên đỉnh đầu, và cái vòm trời bao la phủ một làn khói sương trong vắt.
Maka lấy mũi ủng đá nhẹ xác chết, khẽ hỏi:
- Thế nào, hết léng phéng chưa, thằng giặc?
Thằng đĩ đực được gái cưng ấy chết rồi mà nom vẫn đẹp trai. Một mớ tóc hung hung xoà xuống vầng trán trắng tinh không gợn một chút rám nắng của nó. Khuôn mặt đầy đặn chưa kịp mất đi cái dáng hồng hào. Môi trên hơi hênh hếch với hàng ria đen mượt hé lên , để lộ hàm răng ươn ướt, và bóng một nụ cười ngạc nhiên còn ẩn trên môi như bông hoa của nó, đôi môi mới mấy ngày trước đây còn hôn Luska chùn chụt. Maka nghĩ bụng: "Nom mày thế mà cũng béo ra đấy, thằng ông mãnh ạ!".
Giờ đây đứng bình tĩnh ngắm nhìn kẻ bị anh hành hạ, Maka chẳng còn cảm thấy nỗi thù hằn như vừa mới trước đây chốc lát, chẳng cảm thấy thoả mãn, chẳng cảm thấy cái gì hết, ngoài một sự mệt mỏi ghê gớm. Tất cả những gì đã xáo động lòng anh trong bao năm tháng đằng đẵng, tất cả những gì đã làm trào lên tim anh một luồng máu nóng bỏng và bắt anh ngậm đắng nuốt cay trong tủi hờn, ghen tuông và đau khổ, tất cả những cái đó giờ đây, với cái chết của thằng Chimôphây, ẩn biến đi tận đâu xa lắc, và biến hẳn, không bao giờ trở lại nữa.
Anh nhặt khẩu súng trường lên, rồi lục soát túi, mặt nhăn lại ghê tởm. Trong túi véttông bên trái, anh sờ thấy cái vỏ sần sùi của quả lựu đạn na, túi phải không có gì ngoài bốn cái ốp đạn. Trong người Chimôphây không có một mảnh giấy tờ nào cả.
Trước khi bỏ về, Maka nhìn xác chết một lần chót, và đến lúc ấy anh mới để ý thấy chiếc áo sơmi thêu thằng Chimôphây mặc đã được giặt rũ tinh tươm, và cái quần kaki của nó được mạng lại ở hai đầu gối, mạng rất khéo, rõ ràng là do một bàn tay phụ nữ. "Xem ra nó nuôi mày và chăm sóc mày không đến nỗi tồi", - anh cay đắng nghĩ bụng như vậy và cất bước nặng nề, rất nặng nề, luồn qua lỗ trổ hàng rào.
Mặc dù còn sớm tinh mơ, Radơmiốtnốp đã đứng ngoài cổng đón Maka. Anh đỡ lấy khẩu súng trường, đạn và quả lựu đạn, hể hả nói:
- Hạ được rồi hả? Thằng ôn ấy ngổ ngáo lắm đấy, sống coi trời bằng vung… Mình nghe thấy cậu nổ súng, mình vùng dậy mặc quần áo, định chạy ra chỗ ấy thì thấy cậu về. Thật nhẹ cả người.
- Đưa mình chìa khoá trụ sở xôviết, - Maka đề nghị.
Radơmiốtnốp thừa hiểu, nhưng cứ hỏi:
- Cậu định thả Luska?
- Ừ.
- Dở.
- Cậu im đi! - Maka âm thầm đáp. - Con đĩ rạc ấy, dẫu sao mình vẫn yêu nó…
Anh cầm lầy chìa khoá, lẳng lặng quay đi, lê gót ủng sền sệt đi đến trụ sở xôviết.
° ° °
Đứng trong hành lang tối mò Maka loay hoay một lúc mới đút được chìa khoá trúng ổ. Anh mở toang cửa buồng, gọi nhỏ:
- Luska! Ra tôi hỏi một tí.
Phía góc phòng sột soạt tiếng ổ rơm. Luska đứng ở ngưỡng cửa chẳng nói chẳng rằng, đưa tay uể oải sửa lại tấm khăn vuông trắng trên đầu.
- Ra ngoài thềm này, - Maka đứng né sang bên, để ả đi lên trước.
Ra tới thềm, Luska vắt tay sau lưng, lẳng lặng đứng tựa người vào lan can. Ả cần có cái đỡ người ả chăng? Ả im lặng chờ. Cũng như Anđrây Radơmiốtnốp, cả đêm qua ả không chợp mắt và gần sáng ả đã nghe thấy tiếng súng nổ nhỏ. Chắc ả đã đoán ra Maka sắp báo cho ả tin gì. Mặt ả nhợt nhạt và đôi mắt ráo hoảnh thâm quầng của ả ấp ủ một ý tứ gì mới lạ mà Maka chưa từng thấy.
- Tôi đã bắn chết thằng Chimôphây, - Maka nói và nhìn thẳng vào cặp mắt đen phờ phạc của Luska. Và bất giác anh lướt nhìn những nếp nhăn đau khổ mới chỉ có hai ngày hai đêm qua thôi mà đã in sâu một cách mau chóng lạ thường vào hai bên khoé cái miệng đỏng đảnh và đa dâm của ả. - Cô về ngay nhà, thu xếp khăn gói đi khuất mắt làng này, đi cho đến ngày mãn kiếp không về, không thì khốn đấy… Họ sắp lôi cô ra xử tội.
Luska đứng lặng. Maka lóng ngóng tất bật lục túi tìm cái gì. Rồi ngửa bàn tay chìa ra một chiếc mùi xoa viền đăng ten vo tròn, cáu bẩn lâu chưa giặt:
- Của cô đấy. Cô bỏ quên hôm rời khỏi nhà tôi… Trả cô, bây giờ tôi không cần đến nó nữa…
Luska đưa ngón tay lạnh giá cầm lấy chiếc khăn mùi xoa, nhét vào ống tay áo nhàu nát. Maka hít một hơi dài, nói:
- Nếu cô muốn vĩnh biệt nó… Nó nằm bên nhà cô, sau lỗ trổ hàng rào.
Họ lẳng lặng chia tay nhau để rồi không bao giờ gặp lại nhau nữa. Trên thềm bước xuống, Maka khẽ gật đầu vĩnh biệt ả, còn Luska thì đưa mắt nhìn tiễn theo anh hồi lâu, mái đầu kiêu hãnh của ả cúp rạp xuống ra ý chào. Phải chăng lần gặp gỡ cuối cùng này trong đời họ, ả đã có cái nhìn khác đối với con người nghiệt ngã và có phần nào cô độc kia? Nào ai biết…