Giữa trưa thì Nagunốp và Titốc về đến làng. Trong lúc vắng mặt họ, Đavưđốp đã kiểm kê tài sản của hai hộ kulắc, trục xuất chủ nhà, rồi quay trở lại nhà Titốc Bôrôđin, cùng Liubiskin đong lường số lúa mì tìm thấy trong gian để phân khô 1. Bác Suka đang cho cừu ăn, thấy Titốc về nhanh chân lảng ngay ra khỏi chuồng súc vật.
Titốc đi qua sân, đầu trần, áo mở phanh. Hắn định đi thẳng xuống nhà kho, nhưng Nagunốp kéo hắn lại:
- Quay ra ngay, không tao nhốt luôn mày vào đấy đó!...
Anh nom dữ tợn, xúc động, thớ thịt trên má giần giật mạnh hơn thường lệ… Anh đã hớ hênh không thấy Titốc vứt khẩu súng từ bao giờ rồi. Chỉ đến khi đi gần đến nhà kho anh mới hỏi:
- Có nộp súng không? Không thì để chúng tao tước.
Titốc toét miệng cười:
- Ô hay, anh này đùa dai! Có lẽ anh nằm mê thấy tôi có súng chắc?..
Khẩu súng không còn dưới áo hắn. Quay lại tìm thì rõ ràng uổng công vô ích: tuyết dày, cỏ rậm, có tìm cũng chẳng thấy. Nagunốp điên tiết lên với mình, kể chuyện lại cho Đavưđốp, và Đavưđốp từ nãy vẫn chăm chú quan sát Titốc, bước tới chỗ hắn:
- Này, muốn yên lành thì nộp súng đi!
Titốc mỉm cười, đưa đảo đôi mắt sắc như mắt chồn:
- Tôi làm gì có súng! Nagunốp thù tôi nên nói như thế đấy thôi!
- Vậy thì tôi phải bắt anh, giải lên huyện.
- Bắt tôi?
- Phải, bắt anh. Anh nghĩ thế nào vậy? Tưởng chúng tôi phải nể cái quá khứ của anh chắc? Anh giấu thóc lúa, anh chuẩn bị…
- Bắt tôi? - Titốc thở hổn hển, hỏi lại lần nữa.
Tất cả cái dáng điệu ra vẻ vui, cái bình tĩnh tự chủ của hắn lúc này biến mất. Mấy câu Đavưđốp nói đã là cái ngòi làm nổ bung tất cả nỗi uất hận man rợ bấy lâu nay chất chứa trong lòng hắn. Hắn bước xấn tới Đavưđốp. Đavưđốp lùi lại. Hắn vấp phải cái ách cày nằm lăn lóc giữa sân, liền cúi xuống, rút vội cái thanh chốt sắt. Nagunốp và Liubiskin nhảy bổ tới chỗ Đavưđốp. Bác Suka ù té bỏ chạy. Thật trớ trêu, bác vướng tà áo dài lượt thượt, ngã quay lơ ra, rống lên như bị chọc tiết:
- Cứu tôi với! Bà con ơi! Nó giết người.
Titốc bị Đavưđốp túm lấy cổ tay trái, đã kịp dùng tay phải choang cho anh một cú vào đầu. Đavưđốp lảo đảo, nhưng vẫn còn đứng được. Máu từ vết thương toang hoác chảy ộc ra, vào đầy mắt, làm anh tối tăm mặt mũi. Anh buông tay Titốc ra, loạng choạng, đưa tay lên ôm mặt. Một đòn thanh sắt thứ hai làm anh ngã gục xuống tuyết. Vừa lúc ấy Liubiskin ôm lấy Titốc ngang lưng. Anh đã không giữ nổi hắn, mặc dù sức anh khoẻ hơn người. Hắn vùng ra được khỏi vòng tay anh, nhảy bổ tới nhà kho. Hắn đã tới cửa kho thì bị Nagunốp đuổi kịp, giáng cho một báng súng lục vào cái gáy dầy cộm tóc. Mụ vợ Titốc làm cho càng thêm hỗn loạn. Thấy Liubiskin và Nagunốp đuổi theo chồng mình, mụ chạy bổ vào kho, thả con chó xích ra. Con chó lồng ra sân, loảng xoảng cái cổ dề sắt. Tiếng kêu thất thanh của bác Suka và cái áo lông của bác giãi ra trên mặt tuyết đã thu hút sự chú ý của nó. Nó lao luôn vào bác… Từng mảnh của chiếc áo măngtô trắng và từng nắm lông cừu bị xé toạc bay lên bụi mù. Bác Suka chồm dậy, chân đá con chó túi bụi, tay cố bẻ một cọc rào. Bác lôi xềnh xệch đi mấy thước con chó như điên như dại đang bám trên lưng và cắn chặt lấy cổ áo bác mà giằng, làm bác loạng choạng. Cuối cùng, lấy hết sức bình sinh, bác nhổ được cái cọc rào. Con chó bỏ chạy, vừa chạy vừa sủa. Rốt cuộc nó cũng đã xé được tấm áo măngtô của bác ra làm hai mảnh.
Bác Suka bây giờ mới hoàn hồn, tru chéo lên, giọng khàn khàn, hai mắt trợn ngược:
- Anh Maka! Đưa tôi khẩu thúng lục!...Đưa tôi, tôi đang hăng máu đây! Để tôi đi giải quyết cái con cẩu trệ ấy, và cả con mụ chủ nó nữa nhân thể!...
Trong khi đó, anh em dìu Đavưđốp vào nhà, xén những đám tóc xung quanh vết thương vẫn còn đang đùn ra những bọt máu đen. Ngoài sân, Liubiskin đóng đôi ngựa vào chiếc xe trượt tuyết của Titốc. Nagunốp ngồi vào bàn ngoáy vội báo cáo:
"Kính gửi đồng chí Dakhartsenkô, phụ trách công an huyện. Tôi xin giải lên chỗ đồng chí tên kulắc Tít Kônxtantinôvits Bôrôđin, một phần tử phản cách mạng đểu cáng. Trong khi chúng tôi kiểm kê nhà tên này, nó đã công khai hành hung đồng chí Đavưđốp, thuộc đoàn hai vạn rưởi, và đã cầm thanh sắt choang hai nhát vào đầu đồng chí ấy.
Ngoài ra tôi xin báo cáo là đã trông thấy tên Bôrôđin đeo một khẩu súng trường kiểu Nga đã cưa ngắn nòng mà lúc ấy tôi không tiện tước do điều kiện đang ở trên đồi, sợ xảy ra đổ máu. Khẩu súng ấy nó đã quẳng xuống tuyết lúc nào tôi không biết, bao giờ tìm được, chúng tôi sẽ gửi tới đồng chí làm tang vật.
Bí thư chi bộ Grêmiatsi được thưởng Huân chương Cờ đỏ
N. Nagunốp"
Họ đưa thằng Titốc ra xe trượt tuyết. Hắn xin uống nước và đề nghị cho gặp Nagunốp. Nagunốp đứng trên thềm quát ra:
- Mày muốn gì?
Titốc giơ hai bàn tay bị trói, vẩy vẩy, và hét lên như người say rượu:
- Maka, nhớ lấy nhá! Nhớ lấy: tao với mày sẽ còn có dịp gặp nhau! Mày đã chà đạp lên tao, rồi sẽ đến lượt tao chà đạp lên mày. Trước sau tao chỉ nói một lời thôi: tao sẽ giết mày! Thôi, đào sâu chôn chặt tình bạn giữa tao với mày!
Nagunốp phất tay, nói:
- Được rồi, cút đi, đồ phản cách mạng!
- Đôi ngựa lao ra khỏi sân.
--- ------ ------ ------ -------
1 Phân súc vật phơi khô, dùng làm chất đốt. - ND