- Đừng khóc lóc nữa Pansy, không có chuyện gì xảy ra đâu! Chuyến tàu nầy đi thẳng tới Atlanta và không đi xa hơn. Chỉ cần em đừng xuống trước thôi. Cô đã để tiền trong khăn tay và gài vào túi cho em rồi. Người kiểm tàu đã giữ vé của em và hứa sẽ lo cho em. Nào, mẹ kiếp, giờ thì em chắc phải hài lòng rồi! Lâu nay em cứ đòi về nhà cho bằng được, giờ được về thì đừng sinh lắm chuyện thế!

- Nhưng thưa bà Scarlett, em chưa hề đi tàu một mình bao giờ.

- Ừ, đâu mà đi một mình, nào nhìn xem. Có đầy người trong tàu kia mà. Ngồi gần cửa sổ mà nhìn phong cảnh, rồi ăn hết những thứ ngon lành mà bà O Hara đã chuẩn bị cho em trong giỏ thì em về tới nơi lúc nào không hay. Cô đã đánh điện cho người ra đón em tại ga rồi.

- Nhưng thưa bà Scarlett, không có cô thì em biết làm gì đây! Em chỉ là con hầu phòng, em đâu biết làm gì khác nữa. Bao giờ thì cô về!

- Cô cũng không biết nữa, còn tuỳ. Thôi đi, tàu sắp chạy rồi đấy. Điều đó còn tuỳ Rhett, Scarlett nói thêm, và mình hy vọng chàng đến càng sớm càng tốt. Mình tự hỏi liệu mình sẽ chịu đựng chung sống với gia đình O Hara đến mức nào đây…

Nàng quay lại cười với Maureen.

- Em quả không biết cám ơn chị thế nào đây, Maureen ạ. Em rất sung sướng khi nghĩ đến được ở nhà anh chị, nhưng em lại rất ngại làm phiền anh chị.

Vô tình nàng đã nói khách sáo theo kiểu thượng lưu.

Maureen nắm tay nàng. Gương mặt buồn bã, Pansy nhìn họ đi xa qua khung cửa kính bụi bặm của con tàu.

- Mọi chuyện rồi sẽ tốt đẹp thôi, Scarlett ạ. Damel rất vui mừng được nhường cho em cái phòng của nó để qua ở với Brian bên nhà Patricia. Nó khoái muốn chết lâu nay mà không dám nói ra đó. Kathleen sẽ thích thú biết bao được hầu phòng cho em. Nó sẽ học được nghề, vả lại, nó vẫn hết lòng ngưỡng mộ em mà. Từ hồi đến đây tới giờ, lần đầu tiên con bé ngốc nghếch mới thực sự cảm thấy hạnh phúc đấy! Nói cho cùng thì chỗ của em là ở với anh chị chứ không phải với cái lão già muốn xỏ mũi em ấy! Cả gan thật! Muốn giữ em lại để quản gia cho lão ta! Nếu anh chị muốn em ở lại, đó chẳng qua vì anh chị thương em, vậy thôi.

Scarlett đã cảm thấy dễ chịu hơn, không ai có thể từ chối tình cảm nồng nhiệt của Maureen. Tuy vậy, nàng hy vọng là không phải ở đây mãi mãi. Đám trẻ ở đây ồn ào quá. Cô nàng như con chim bị tên, Maureen nghĩ khi cảm thấy bàn tay Scarlett run rẩy bồn chồn. Cô nàng cần khóc thật nhiều để trút hết tâm sự cho lòng mình vơi đi bao ưu phiền. Một người đàn bà không hề tâm sự về bản thân mình là một điều knông bình thường. Cô nàng thậm chí cũng không hề hé môi về chồng mình đến mức không thể không đặt vấn đề… Nhưng Maureen không phải là loại người chỉ biết phỏng đoán. Hồi trước, ở Ireland, khi lau cốc chén trong quán rượu của cha mình, Maureen đã nhận ra rằng chỉ cần có thời gian để sớm muộn gì rồi người ta cũng sẽ tự thổ lộ thôi. Scarlett chắc không là một ngoại lệ.

Gia đình O Hara sống trong bốn căn nhà bằng gạch cạnh nhau, với cửa sổ phía trước và phía sau, mỗi căn cách nhau một bức tường. Cấu trúc bên trong của bốn căn nhà giống hệt nhau, nghĩa là mỗi tầng có hai phòng: bếp và phòng ăn ở tầng trệt, hai phòng khách ở gác lửng và hai phòng ngủ ở hai tầng trên nữa. Ở mỗi tầng có một hành lang và cầu thang dọc theo chiều dài của ngôi nhà. Đàng sau là khoảng sân rộng có nhà để xe và dụng cụ ở phía sau.

Phòng Scarlett ở lầu hai trong nhà Jamie. Phòng có hai giường - cho Daniel và Brian, trước khi chúng dọn sang ở nhà Patricia - trang trí đơn giản vì là phòng của con trai. Trang trí trong phòng còn đơn sơ, gồm có một tủ, một bàn và một ghế, bù lại là mấy tấm chăn bông sặc sỡ và một tấm thảm đỏ và trắng trên nền nhà gỗ đánh xi.

Maureen đã trải lên mặt bàn một tấm khăn ren và treo lên tường một cái gương để biến nơi nầy thành bàn trang điểm cho Scarlett. Kathleen tỏ ra giỏi một cách đáng kinh ngạc trong việc giúp Scarlett trang điểm và cố hết sức giúp đỡ và làm cho Scarlett hài lòng. Cô ở chung phòng với Mary Kate và Helen, cùng một tầng.

Đứa trẻ duy nhất trong nhà là thằng bé Jacky, bốn tuổi, phần lớn thời gian chủ yếu là nó ở bên một nhà nào đó để chơi với các anh em họ.

Trong ngày, khi đàn ông đi làm và trẻ con đi học thì ngôi nhà trở thành vương quốc của phụ nữ, Scarlett sợ rồi nàng sẽ chán ghét bầu không khí nầy, nhưng nàng lại không hề được chuẩn bị để tìm hiểu những người đàn bà trong gia đình.

Giữa những người đàn bà trong gia đình nầy không có chuyện gì bí mật, cũng không có chuyện giữ kẽ. Họ nói với nhau tất cả những gì họ nghĩ, kể cả những chuyện kín mà Scarlett nghe cứ phải đỏ mặt, rồi gây gổ nhau khi có chuyện bất đồng, xong lại ôm nhau khóc để giải hoà. Đối với họ bốn nhà chỉ là một; họ đi từ nhà nầy qua nhà khác luôn khi thì để uống trà, khi thì để chuyện trò tiếp; họ chia nhau đi chợ, chia nhau rửa chén và lau nhà, giặt giũ, chăm sóc mấy con vát thả rong trong sân hoặc nhốt trong nhà kho đã được cải tiến thành chuồng bò hay chuồng ngựa.

Nhưng trước hết là vui đùa, cười giỡn thoải mái, tán gẫu rồi bày ra nhiều thứ âm mưu vô hại chống lại mấy ông chồng. Scarlett vừa đến là họ đã tiếp nhận nàng vào cái cộng đồng vui nhộn của họ, nên chẳng mấy chốc Scarlett đã cảm thấy nàng là một người trong bọn.

Nàng đi chợ mỗi ngày với Maureen hoặc Katie, trả giá những món hàng tốt nhất với giá rẻ nhất, với những người trẻ tuổi như Kathleen hay Polly, nàng thích thú nghĩ ra nhiều trò bằng những giải ru-băng và đồ uốn tóc, nàng xem xét tỷ mỉ cùng với Patricia những mẩu hàng trang trí nội thất rất lâu sau khi Maureen và Katie đã chịu thua. Nàng uống không biết bao nhiêu là tách trà, vểnh tai nghe bao chuyện thành đạt hay bao nỗi âu lo của từng người. Nếu nàng chưa chia xẻ với ai những thầm kín của riêng mình thì họ cũng không ép mà họ cũng không ngăn cản nàng thổ lộ. Một hôm nàng nói với Maureen một cách ngạc nhiên thực sự: "Em không bao giờ nghĩ rằng mọi người lại có chuyện hấp dẫn như vậy".

Những buổi tối diễn ra theo những nhịp độ khác nhau. Đàn ông làm việc nặng nhọc, về nhà mệt mỏi, chỉ mong trước hết có một bữa ăn ngon, một ống điếu và một ly rượu. Đàn bà thì lo thoả mãn những thứ đó. Sau đó buổi tối thì tuỳ hứng. Thường thì cả nhà tập trung ở nhà Matt, vì anh ta có tới năm đứa con nhỏ không thể để chúng ngủ một mình trên lầu. Maureen và Jamie giao Jacky và Helen cho Mary Kate, còn Patricia có thế mang mấy đứa con hai ba tuổi theo mà không phải đánh thức chúng dậy. Chẳng mấy chốc đã có ai đó chơi nhạc. Từ ngày có Colum về, anh là người khởi xướng.

Lần đầu tiên trông thấy cái bodhran, cứ tưởng là cái trống con. Thực ra đó là một miếng da căng trên một vòng sắt, đường kính khoảng hơn nửa thước, nhạc cụ nầy chỉ có một mặt, như cái trống con và Gerald ôm nó như ôm trống vậy, khi anh ngồi, anh để nó ở trên đầu gối, cầm lấy chính giữa chiếc đũa và gõ vào mặt trống bằng hai đầu đũa, thì nàng cho đó là một cái trống. Một cái trống tồi tàn, nàng nghĩ, chc đến khi Colum cầm lấy nó. Tay trái anh để bên trong tấm da như để vuốt ve nó, còn bàn tay phải cầm chiếc đũa và múa tít nhờ bàn tay và cổ tay cực kỳ uyển chuyển. Bàn tay xuống rồi chuyển vào giữa mặt trống, ấn chiếc đũa vào những nhịp trống dồn dập, cuốn hút. Tiếng trống lúc lớn lúc nhỏ, nhưng không lúc nào nhịp điệu lơi lỏng, ngay cả khi cây violon, Sáo và phong cầm cùng hoà chung. Maureen bị thu hút mải mê đến nỗi quên cả tung bộ xương con của mình.

Scarlett hoàn toàn thả hồn theo điệu nhạc mê hồn ấy. Nàng khóc, cười, nhảy múa như chưa bao giờ tưởng có thể nhảy múa như thế. Mãi cho đến khi Colum đặt cái bodhran xuống và đòi uống thì nàng mới nhận thấy ai cũng say sưa chứ không riêng gì nàng.

- Con người nầy không giống với những con người khác, nàng thầm nghĩ và nhìn anh với vẻ kính trọng và khâm phục.

- Scarlett yêu quý, em biết rành hơn chị về món sò huyết, Maureen nói lúc vừa đến chợ. Em làm ơn chọn giùm những con ngon nhất nhé. Chị sẽ làm món cháo cho Colum, vào giờ uống trà.

- Để uống trà ư? Món nầy bổ ngang với một bữa ăn đấy!

- Chị biết, nhưng chiều nay chú ấy phải nói chuyện tại một cuộc họp và không có thời gian ăn tối trước.

- Cuộc họp gì vậy, Maureen! Mình có đi không?

- Không, đó là cuộc họp của những người Ireland tình nguyện, không có phụ nữ tham dự.

- Colum sẽ nói gì với họ?

- Chú ấy sẽ nói với họ rằng trước hết họ là người Ireland, mặc dầu họ đã là người Mỹ từ lâu. Sau đó, chú ấy làm cho họ chảy nước mắt, khi nhắc lại đất nước xa xưa của họ để rồi họ dốc túi ra ủng hộ những người nghèo và cần được giúp đỡ ở Ireland. Theo Jamie, Colum là một diễn giả không ai nghe mà có thể cầm lòng được.

- Em tin như vậy. Ở anh ấy có cái gì đó như ma thuật.

- Vậy thì em hãy tìm giúp chị những con sò ma quái đi!

Scarlett bật cười.

- Chúng sẽ không nhả ra ngọc, nàng vừa nói vừa nhại giọng Maureen, nhưng chúng sẽ cho một bát cháo ngon.

Colum nhìn tô cháo bốc khói, nhíu mày.

- Cái nầy quá thịnh soạn cho một bữa ăn nhẹ, Maureen ạ.

- Bữa nay sò ngon tuyệt, chị tươi cười nói.

- Ở Mỹ người ta không in lịch hay sao ấy nhỉ!

- Nào Colum, ăn đi cho nóng.

- Chúng ta đang còn trong Mùa Chay, Maureen ạ. Chị biết lề luật ăn chay rồi đấy: mỗi ngày ăn một bữa và kiêng thịt.

Scarlett từ từ để muỗng xuống. Thế thì mấy bà dì của nàng có lý. Chị Maureen tội nghiệp! Một bữa ăn ngon như thế phải bỏ đi - không kể việc chị phải chịu đền tội nữa. Sao Colum lại là lynh mục nhỉ!

Sững sờ, Scarlett thấy Maureen vừa mỉm cười vừa thọc muỗng vào tô để vớt một con sò.

- Chị không sợ hoả ngục đâu, Colum ạ, chị được sự miễn trừ của dòng họ O Hara mà. Em cũng là người thuộc dòng họ O Hara. Em cứ ăn cho khỏe đi.

- Cái gì là sự miễn trừ của dòng họ O Hara! Scarlett hỏi, mỗi lúc mỗi thêm ngạc nhiên.

Colum miễn cưỡng trả lời thay cho Maureen.

- Cách nay khoảng ba mươi năm, đã xảy ra một trận đói khủng khiếp nhất trong lịch sử Ireland. Người ta chết đói suốt hai năm ròng không có lương thực, người ta đã phải ăn cỏ cho đến khi cỏ cũng chẳng còn. Người ta chết hàng ngàn người mà không ai có thể cứu họ được cả. Trong một vài xứ đạo, những người sống sót được miễn ăn chay để khỏi phải chết đói. Gia đình O Hara nằm trong số đó, được miễn ăn chay, trừ việc kiêng thịt, cố nhiên.

Anh nhìn thẳng vào tô nước đặc sệt trên đó lềnh bềnh mấy con sò với mấy giọt bơ. Đặt một ngón tay lên miệng để bảo Scarlett im lặng, Maureen ra dấu bảo nàng ăn đi. Nàng không đợi phải giục.

Một lúc lâu sau, Colum cũng cầm lấy muỗng. Anh cúi đầu húp hết tô cháo ngon lành ấy và thì thầm cảm ơn Maureen rồi đi qua nhà Patricia, nơi anh ở với Stephen.

Scarlett nhìn Maureen vẻ tò mò.

- Chị có ở Ireland hồi xảy ra nạn đói không?

- Có. Cha chị là một chủ quán rượu, gia đình cũng may mắn hơn người khác. Thiên hạ lúc nào cũng tìm được một vài xu để mua rượu nên nhà chị lúc nào cũng có tiền để mua bánh, mua sữa. Chỉ có những nông dân nghèo là khổ nhất. Ôi! Thật khủng khiếp!

Hai tay khoanh trước ngực, Maureen rùng mình nhớ lại dĩ vãng. Chị rưng rưng nước mắt và giọng nói nghẹn ngào:

- Họ chỉ ăn khoai tây thôi, em hiểu đấy. Họ phải bán sạch, nào lúa mì họ trồng ra, nào bò họ nuôi, nào sữa và bơ họ sản xuất. Đúng, phải bán sạch trước để trả địa tô.

Họ chỉ còn lại một ít bơ, sữa, đôi khi vài con gà mái để có trứng ăn ngày chu nhật, nhưng họ sống chủ yếu bằng khoai tây và họ phải chịu đựng như vậy. Nhưng tới khi khoai tây bắt đầu thối thì họ chẳng còn gì nữa. Chẳng còn gì hết…

Maureen nín lặng. Chìm đắm trong những kỷ niệm đau buồn, chị đung đưa thân hình, hai tay vẫn khoanh trước ngực. Đôi môi chị rung rung bật ra một tiếng kêu đau đớn.

Scarlett đứng phắt dậy ôm chặt lấy chị. Maureen tựa vào ngực nàng khóc.

- Em không thể nào hiểu nổi thế nào là không còn gì để ăn cả, chị nói giữa hai tiếng nấc.

Scarlett nhìn than hồng đang rực đỏ lên trong lò sưởi.

- Có, em đã biết nó thế nào rồi…

Ôm chặt Maureen trong vòng tay, nàng kể cho chị nghe lúc nàng trở lại Tara sau khi Atlanta bị quân Bàc đốt cháy. Đôi mắt ráo hoanh và giọng nói trầm tĩnh, nàng kể lại chuyện đồn điền bị tàn phá, nỗi tuyệt vọng, những tháng dài đằng đẵng nàng đã bị cơn đói hành hạ, cơn đói làm cả người bủn rủn. Nhưng chỉ đến khi Scarlett kể tới việc phát hiện ra mẹ nàng đã chết khi nàng về đến Tara, và cha nàng suy sụp tinh thần, trước bao thử thách thì nàng không sao còn chịu đựng được nữa, oà khóc.

Và lần nầy, chính Maureen ôm nàng vào lòng vỗ về.