- Trước đây, bởi vì tài chính thiếu hụt, quốc gia đối với việc đầu tư kinh phí vào giáo dục và y tế chăm sóc sức khoẻ, quả thật không đủ, tồn tại thiếu sót rất lớn. Số vốn đầu tư vào tiểu học, sơ trung, trung học, trường chuyên, thậm chí ngay cả trường đại học và cao đẳng chuyên khoa, đại học, viện nghiên cứu, không chỉ tương đối thấp, cho dù là tất cả, cũng không nhiều.
Về lĩnh vực phát triển các ngành học công nghệ cao so với các nước phương Tây có sự chênh lệch rất rõ ràng. Không giải quyết vấn đề về cơ sở thiết bị, thì sức cạnh tranh của chúng ta trong lĩnh vực giáo dục, lĩnh vực khoa học kỹ thuật quả thật yếu. Lĩnh vực y tế chăm sóc sức khỏe cũng tương tự như thế. Cơ sở thiết bị thiếu một cách nghiêm trọng, năng lực kỹ thuật tương đối lạc hậu. Đây là một sự thật khách quan, mà không ai có thể phủ nhận được. Nhưng muốn tiến hành cải cách thay đổi hoàn toàn hai lĩnh vực này chúng ta nhất định phải xem xét, phải thận trọng, phải tìm mọi cách, không thể quá cấp bách. Bởi vì một khi cải cách đi xuống mà rối loạn, muốn quay lại sửa chữa, sẽ gặp khó khăn rất lớn.
Lưu Vĩ Hồng cân nhắc từ ngữ, chậm rãi nói, sắc mặt nghiêm trọng.
Hạ Cạnh Cường mỉm cười nói:
- Phó cục trưởng Lưu, cải cách đi xuống cũng không nhất định sẽ loạn? Không loạn, vậy không cần phải quay lại sửa chữa rồi.
- Nhất định sẽ loạn.
Lưu Vĩ Hồng nói không chút do dự, giọng điệu vô cùng chắc chắn.
Hạ Cạnh Cường lại không cho là đúng.
Lưu nhị này còn cố chấp hơn cả mình, không thể nghi ngờ, cho dù ở trước mặt Phó thủ tướng Hồng, anh ta cũng dùng giọng điệu này để nói chuyện.
- Tuy Bình Nguyên vừa mới bắt đầu làm thử, cũng đã xuất hiện manh mối loại này. Căn cứ vào những điều tra nghiên cứu tìm hiểu của chúng tôi, chỉ một trường tiểu học Thứ Năm trong nội thành, sau khi thực thi cải cách, các loại học phí, phụ phí, liền một năm trở mình vài lần, tiểu học Thứ Năm có năm mươi, sáu mươi học sinh có gia đình khó khăn, không thể nộp nổi học phí, phụ phí này. Đây mới chỉ là trường tiểu học, vừa mới bắt đầu cải cách, nếu đẩy rộng ra toàn bộ các trường tiểu học, sơ trung, trung học, thì sẽ có bao nhiêu con em gia đình nghèo khó không kham nổi học phí? Nội thành đã như thế, ở vùng ngoại thành, nông thôn có lẽ lại càng thêm nghiêm trọng. Càng đi sâu vào cải cách, mức độ thu phí sẽ càng ngày càng cao. Có lẽ lúc đó sẽ thấy tình trạng không kham nổi học phí trở thành một hiện tượng tồn tại tương đối phổ biến. Lúc này đã không còn đơn thuần là vấn đề thuộc lĩnh vực kinh tế, mà là vấn đề thuộc lĩnh vực chính trị, liên quan đến sự ủng hộ hay phản đối của người dân, liên quan đến địa vị nền tảng, và sự cầm quyền của đảng chấp chính chúng ta có được củng cố hay không. Không thể không xử lý một cách thận trọng.
Lưu Vĩ Hồng thuận miệng nói ra tình hình thực tế Bình Nguyên, trong bản báo cáo của Hạ Cạnh Cường, làm ra xử lý “tô điểm cho đẹp” cần thiết đối với một vài vấn đề còn tồn tại trong cải cách giáo dục và cải cách y tế ở thành phố Bình Nguyên, không trực tiếp, sắc bén như trong bản thảo của Cục giám sát.
Lưu Vĩ Hồng có thể hiểu được, dù sao Hạ Cạnh Cường là Chủ tịch thành phố Bình Nguyên, hai cải cách này là sau khi anh ta đến nhận chức mới được tiến hành. Hạ Cạnh Cường không thể miêu tả việc mà chính mình đã làm trở thành một tình trạng rối loạn, tồi tệ đến mức không chịu nổi. Hạ Cạnh Cường đồng ý viết báo cáo này, đã là một sự nhượng bộ rất lớn đối với Lưu Vĩ Hồng. Trong lòng anh ta không biết đã phẫn uất đến mức như thế nào.
Lưu Vĩ Hồng cũng không thể chỉ biết mình.
Hiện giờ, ngay trước mặt Phó thủ tướng Hồng, Hạ Cạnh Cường “Phản cung” Lưu Vĩ Hồng cũng không sẽ khách khí.
Sắc mặt Hạ Cạnh Cường bình tĩnh, không nhìn ra anh ta có cảm xúc gì.
Phương Lê đang tập trung lắng nghe bỗng nhiên nói:
- Phó cục trưởng Lưu, tình hình ở tiểu học Thứ Năm, có thể là hiện tượng cá biệt hay không? Căn cứ vào báo cáo của Bình Nguyên có thể thấy, hiệu trưởng tiểu học Thứ Năm và chủ nhiệm tài vụ đã cấu kết với nhau, tùy ý tăng mức thu phí, để kiếm lời nhét vào túi riêng. Đó hai kẻ xấu, đã bị thành phố xử lý. Tình hình ở các trường học khác, có phải cũng nghiêm trọng đến mức như thế hay không?
Quả thật báo cáo của Hạ Cạnh Cường viết như vậy. Sau khi Trịnh Hiểu Yến trực tiếp “Cáo trạng”, Ủy ban Giáo Dục thành phố Bình Nguyên lập tức tiến hành điều tra đối với hiệu trưởng Tạ của trường tiểu học Thứ Năm và Chủ nhiệm Lang, phát hiện bọn họ cấu kết với nhau, có tình trạng tham ô, đã cách chức điều tra hai người này.
Lưu Vĩ Hồng lắc đầu, nói:
- Tình hình của trường tiểu học Thứ Năm đặc biệt nghiêm trọng, nhưng các trường học khác, căn cứ vào điều tra tình hình của chúng tôi, cũng thấy chỉ là khác nhau về trình độ, nhưng không khác nhau về bản chất. Mấu chốt ở chỗ, văn kiện gia tăng thu phí vừa đưa ra, liền giống như mở ra một miệng cống, khiến tất cả các trường học đều có căn cứ để tăng thêm phí. Chúng ta cũng có thể nhìn thấy, trước mắt chúng ta, chính phủ đã triển khai rất nhiều hoạt động không sáng suốt. Chính phủ có văn kiện gì, quốc gia có pháp luật pháp quy gì, phần lớn quần chúng đều không biết. Cho nên tồn tại cục Giám sát. Không ai có thể cam đoan, tiểu học Thứ Năm chỉ là một trường hợp đặc biệt. Căn cứ tình hình chống tham nhũng của chúng ta trong vài năm gần đây, quả thực phần tử hủ bại là người trước ngã xuống, người sau tiến lên, phấn đấu quên mình. Hơn nữa, một khi trường học thực hành tăng mức thu phí, vốn không có giới hạn cao nhất, đủ loại danh mục cũng sẽ xuất hiện. Đến lúc đó, rất nhiều đồng chí chính quyền địa phương có trách nhiệm sẽ được hưởng lợi ích, chỉ sợ sẽ càng không thể khống chế được, chính phủ chẳng những không đầu tư kinh tế vào sản nghiệp giáo dục, ngược lại còn biến nó trở thành một công cụ thu phí. Chỉ biết rằng gánh nặng của quần chúng càng ngày càng nặng.
Phương Lê cười cười, nói:
- Phó cục trưởng Lưu, trường học gia tăng phí một chút, nhưng chính phủ cũng buông gánh nặng xuống, có thể tập trung tài lực vật lực đầu tư xây dựng cơ sở thượng tầng, đầu tư đại hạng mục công trình, kéo nền kinh tế của địa phương tăng trưởng. Từ tốc độ kinh tế phát triển cao, mức thu vào của quần chúng cũng sẽ liên tục gia tăng. Theo đà đó mà nói, chi phí của quần chúng về giáo dục có gấp bao nhiêu lần, hẳn cũng không tạo ra biến hóa quá lớn chứ?
Lời nói này của Phương Lê, có thể coi như giúp đỡ Hạ Cạnh Cường, đưa ra nghi ngờ đối với Lưu Vĩ Hồng, nhưng cũng có thể coi như Phương Lê phối hợp với Lưu Vĩ Hồng, khiến hắn phải trình bày tất cả nội dung. Thậm chí cả những chỗ cá biệt mà Lưu Vĩ Hồng nghĩ đến còn chưa được chu đáo, Phương Lê cũng đã nhắc nhở hắn.
Phó thủ tướng Hồng cố ý giữ Phương Lê lại, có lẽ chính là bởi tác dụng này của anh ta. Dù sao Phó thủ tướng Hồng cũng không thể thường xuyên đặt câu hỏi với hai người thanh niên thế hệ sau mà không đánh mất thân phận của mình.
- Vẫn có biến hóa rất lớn. Bởi vì giá cả tăng lên, cơ bản là cân đối trong cả nước. Tốc độ phát triển kinh tế cao, nhất định sẽ cũng sẽ phát sinh ra lạm phát tới một mức độ nhất định. Cơ bản, cả nước đồng nhất về phần trăm lạm phát. Mà tốc độ phát triển kinh tế ở các nơi cũng không đồng nhất, thậm chí địa khu tương tự nhau, khác biệt về nghề nghiệp, khác biệt về dân số, dẫn tới biên độ tăng trưởng cũng đã có sự khác biệt rất lớn. Có lẽ một bộ phận quần chúng dần dần giàu lên, có thể chịu đựng được mức chi phí về giáo dục tăng thêm, nhưng khẳng định cũng có một bộ phận quần chúng không theo kịp. Với tư cách là chính phủ, chúng ta không thể chỉ nhìn theo chỉ số bình quân, mà nhất định phải suy xét nhiều hơn nữa tới một bộ phận lớn dân chúng có mức thu nhập thấp, đó cũng chính là những quần chúng có năng lực thấp. Mặc dù công bình tuyệt đối là không tồn tại, nhưng ở cùng một quốc gia, phải tìm cách thực hiện công bình tương đối thì mức độ tín nhiệm của quần chúng đối với chính phủ mới không ngừng giảm xuống. Nếu dựa theo tình hình hiện nay mà muốn thực hiện khuông mẫu cải cách này, hoàn toàn buông ngành giáo dục ra, không bao lâu, giáo dục sẽ trở thành gánh nặng tương đối trầm trọng đối với một bộ phận quần chúng. Theo ý nghĩa nào đó mà nói, chúng ta thực hành giáo dục tinh anh. Bộ phận nhỏ những con em của gia đình giàu có, có thể hưởng thụ phần lớn cơ sở giáo dục, mà đại đa số những gia đình con em không quá giàu, rõ ràng ngay từ đầu sẽ bị vây trong tình thế không thuận lợi.
Nói tới đây, Lưu Vĩ Hồng thoáng dừng một chút, uống nước vào, ngay sau đó lại tiếp tục trình bày ý kiến của mình.
- Cũng giống như Ấn Độ hàng xóm của chúng ta, bọn họ muốn làm chính là giáo dục tinh anh. Quả nhiên, tầng lớp Bà La Môn và Sát Đế Lợi hưởng thụ giáo dục cao, hưởng thụ phần lớn tài nguyên, tạo nên một đám tinh anh. Nhưng phần lớn quần chúng nhân dân trong cả nước, vẫn còn đang sinh sống rất nghèo khó.
- Đối với một quốc gia có tám trăm triệu dân mà nói, một hai chục triệu người tinh anh, dù như thế nào đều khó có thể chống đỡ được sự phát triển của quốc gia. Quốc gia phải phát triển, phải phú cường, mà chúng ta vẫn kiên trì theo quan niệm lúc trước với cộng đồng giàu có này sẽ không có nền tảng, sự phát triển của quốc gia cũng chỉ có thể là dị dạng. Cũng sẽ đi ngược lại với mong muốn ban đầu khi chúng ta chuẩn bị thực hiện cải cách giáo dục. Chúng ta thực thi cải cách giáo dục, là bởi vì tài chính không đủ, cơ sở giáo dục không đủ, dẫn đến phổ cập biên độ thấp, hy vọng thông qua sự tham dự của dân chúng, tăng thêm thu phí, toàn dân quản lý trường học, do đó đề cao tài nguyên thông dụng của giáo dục, khiến càng nhiều gia đình, càng nhiều đứa nhỏ đều có thể hưởng thụ được nền giáo dục tốt đẹp. Nhưng thực tế, sau khi triển khai hoạt động, lại biến thành hình thức giáo dục tinh anh. Xét đến cùng, phần lớn các gia đình trong cả nước là gia đình không giàu có, cùng nhau bỏ tiền, cải tạo hệ thống giáo dục chúng ta, gia tăng cơ sở giáo dục cao cấp, mà người thực sự có thể hưởng thụ cơ sở này, cũng không phải những con em gia đình thường dân, mà là các em nhỏ của gia đình giàu có. Cái này lại trở thành một nghịch lý.
- Giáo dục bất công, sẽ trở thành một mắt xích gây ra rất nhiều mâu thuẫn bên trong xã hội. Bởi vì mỗi người làm cha, làm mẹ, đều rất yêu đứa con của mình, gửi gắm nhiều hy vọng của mình vào đứa con. Hiện tượng không công bình phát sinh ở trên người đứa trẻ, dẫn tới khiến cha mẹ đứa trẻ bất mãn nghiêm trọng. Đồng thời, khi đứa trẻ lớn lên trong môi trường này, sẽ tiến thêm một bước kế thừa cảm xúc bất mãn này. Không bao lâu sau, nhiều nhất là một thế hệ, loại mâu thuẫn này sẽ tràn ngập trong toàn bộ xã hội, từ đó căn bản sẽ hủy hoại nền tảng của quốc gia chúng ta.
Lưu Vĩ Hồng quả quyết nói, vẻ mặt vô cùng thành khẩn.
Đây không phải là đang lớn tiếng đe dọa, đây rõ ràng là theo trí nhớ của Lưu Vĩ Hồng, những việc thật đã xảy ra trong thế giới song song. Giáo dục không công bình, giáo dục hủ bại, dẫn phát vô số mâu thuẫn trong xã hội, hơn nữa cảm xúc bất mãn, sẽ càng ngày càng được tích lũy.
- Cho nên, tôi cho rằng, cải cách giáo dục không thể đơn thuần chỉ xem xét từ góc độ kinh tế, phải suy nghĩ từ góc độ dân sinh, suy xét đến góc độ lòng dân. Quốc gia tạm thời vượt qua giai đoạn khó khăn, liên tục tăng đầu tư kinh tế vào lĩnh vực giáo dục, liên tục cải thiện cơ sở giáo dục, mở rộng phổ cập. Khiến cho những đứa trẻ trong cả nước đều có thể hưởng thụ được tài nguyên nên có, đây mới là con đường lâu dài. Làm như vậy, có lẽ trong một thời gian, sẽ gia tăng gánh nặng tài chính cho quốc gia và địa phương, thậm chí sẽ vô cùng khó khăn. Nhưng mà khó khăn này, đương nhiên hẳn là do chính phủ chúng ta gánh vác. Chính phủ không thể chỉ vì bản thân mình thoải mái, đem gánh nặng này đổ lên đầu quần chúng. Mặc kệ nói như thế nào, năng lực chịu đựng của chính phủ khẳng định phải lớn hơn nhiều so với năng lực chịu đựng của cá nhân. Đây cũng là chức trách cơ bản của chính phủ. Cũng giống như thời kì chiến tranh, quân đội không hy sinh, thì ắt là quần chúng hy sinh. Hiện tại cũng giống như vậy, chính phủ không gánh vác áp lực này, áp lực này khẳng định phải do quần chúng gánh vác. Không thể thực hiện điều này được!