- Cách đây vài ngày, khi chúng tôi đến đây, đã phát hiện ra có người nhiều người nhà của thợ mỏ ở bên trong, rất bất bình với lãnh đạo của mỏ than. Tai nạn mỏ phát sinh, cảm xúc dồn nén của công nhân từ trước đến nay đã bùng phát. Ngày hôm qua đã phát sinh xung đột giữa nhân viên và người nhà thợ mỏ, có phải vậy không, lão Lý?
- Đúng!
Trưởng phòng phòng Điều tra lão Lý gật đầu, giọng nói rất nhỏ. Đây là đề tài bàn tán của bọn họ mấy ngày nay, nhưng ngay trước mặt lãnh đạo cục Giám sát an toàn mỏ than thì thành viên tổ điều tra không dám làm càn.
- Cục trưởng An, chúng tôi thời gian đến đây tuy ngắn, chủ yếu là điều tra sự cố chứ không tham gia vào việc quản lý hàng ngày của mỏ quặng. Nhưng chúng tôi từ một số người thợ mỏ biết được một ít tin tức. Ngài khả năng còn không biết, mỏ than này tuy rằng là mỏ than quốc hữu, trong giới khai thác mỏ ở Nam Hà thì được coi là một tập đoàn khai thác mỏ lớn. Nhưng tiền lương và phúc lợi của công nhân thì rất thấp, so với những người công nhân làm cho các hầm mỏ tư nhân cũng không bằng. Càng là công nhân làm việc dưới đáy giếng, thì thu nhập lại càng thấp. Nhưng ngược lại nhân viên quản lý thì thu nhập rất cao.
- Công nhân hàng ngày làm việc đối với chuyện này đã có ý kiến. Và một khi tai nạn mỏ đã xảy ra thì những oán khí tích tụ bấy lâu nay đều bộc phát.
Tôn Nam nói xen vào:
- Hơn nữa, còn có một tin tức, thời gian phát sinh tai nạn mỏ mà bên mỏ than báo lên kỳ thật không chuẩn xác, chậm hơn so với thời gian thật đến mấy giờ. Nghe nói lãnh đạo mỏ than có hành vi che giấu. Bởi vậy, công nhân và người nhà đều rất tức giận, nói rằng mỏ than đã chậm trễ trong việc cứu hộ. Nếu không thì sẽ không chết nhiều người như vậy. Chúng tôi vốn muốn điều tra, nhưng lãnh đạo tỉnh, thành phố lại công khai tỏ thái độ….
Tôn Nam muốn nói điều gì, nhưng Cẩu Bình đã hung hăng trừng mắt nhìn y, cả giận nói:
- Tiểu Tôn, tin vỉa hè sao lại tin là thật? Những người thợ mỏ thuận miệng nói lung tung, làm sao có thể tin tưởng? Không được ăn nói hồ đồ như vậy.
Tôn Nam lập tức câm như hến, trong lòng mặc dù không phục nhưng ngoài miệng lại không dám nói thêm một câu nào.
An Tại Đào thoáng chút suy nghĩ, liếc mắt nhìn Cẩu Bình, thầm nghĩ, Cẩu Bình ở cục Giám sát an toàn mỏ than thì thoạt nhìn khá là có uy quyền. Các cán bộ trung tầng ở dưới đều sợ hãi y. Nếu không phải chính mình đột nhiên đến nhận chức thì y có thể thuận lý thành chương tiếp nhận chức vụ này. Nghĩ đến đây, miệng của hắn lại nở một nụ cười thản nhiên. Nhưng bởi vì vẻ mặt của hắn giờ phút này khá ngưng trọng, hơn nữa, không khí ở đây không thích hợp, cho nên tia mỉm cười này của hắn khiến người ta cảm giác lạnh lẽo.
Không khí trong phòng hội nghị chợt yên lặng. Cẩu Bình dường như nhớ đến cái gì, thì khẩn trương cười giải thích:
- Cục trường An, chuyện này kỳ thật chỉ là tin đồn, không có bất luận một căn cứ vào. Có thể bởi vì người dưới giếng sinh tử chưa biết, có chút người nhà và thợ mỏ trong lòng lo lắng nên ngờ vực lung tung. Tôi từng hỏi qua đồng chí ở thành phố Nam Châu, cẩn thận điều tra, nên biết được mỏ than không có bất luận hành vi che giấu nào.
- Chuyện lớn như vậy,nên bọn họ không dám giấu diếm.
Cẩu Bình lại bổ sung một câu.
An Tại Đào thản nhiên cười:
- Tạm thời không nói đến chuyện này, trước cứ phải làm tốt công tác cứu hộ và điều tra nguyên nhân sự cố. Sau khi cứu hộ xong, chúng ta sẽ bàn lại chuyện này. Đây là một mỏ than quốc hữu lớn, công nhân đến mấy nghìn người. Nếu thật sự có hành vi che giấu, thì các vị lãnh đạo làm sao đối mặt với dân chúng chứ?
- Được rồi, chúng ta tiếp tục cuộc họp.
An Tại Đào hướng Tôn Nam nhìn đầy thâm ý. Tôn Nam ngẩng đầu, thấy ánh mắt uy nghiêm của An Tại Đào thì không khỏi có chút sợ hãi, cúi đầu xuống.
- Cục trưởng An, hai vị lãnh đạo, kỳ thật những lời của Trưởng phòng Tôn chỉ là nhân tố ngoài mặt, nhân tố làm cho tai nạn mỏ phát sinh đó chính là vấn đề lợi ích.
Một học giả khoảng hơn bốn mươi tuổi tháo cặp mắt kính xuống, tùy ý dùng vạt áo lau qua lau lại, thanh âm có chút tức giận bất bình.
- Cục trưởng An, vị này chính là giáo sư Trần Tử Quang của trường đại học Khai thác mỏ Hoa Hạ, là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực an toàn sản xuất khai thác mỏ trong cả nước, là viện sĩ viện công trình.
Cẩu Bình giới thiệu.
Đối với phần tử có tri thức cao, nhất thì phần tử tri thức có lương tâm, An Tại Đào rất coi trọng, và lúc này đây cũng không ngoại lệ. Hắn hơi hạ thấp người, hướng Trần Tử Quang gật đầu:
- Chào ngài, Giáo sư Trần, xin hãy tiếp tục nói, tôi lắng nghe đây.
- Cục trưởng An, vì sao ở trên đã coi trọng nhưng tai nạn mỏ vẫn phát sinh? Giá thị trường và lợi nhuận kếch xù, làm cho năng lực sản xuất của ngành than và thường xuyên cải tạo mỏ rộng đã biến thành phong trào, bao gồm những mỏ than quốc hữu, tư nhân. Các loại hình mỏ than năng lực sản xuất đều có giới hạn của mình, nên không chỉ tạo thành lãng phí tài nguyên mà còn là đầu sỏ trong việc tăng cường tần suất tai nạn mỏ.
Trần Tử Quang thở dài:
- Mỏ than Mạnh Gia Loan là một điển hình cho ngành mỏ than. Nhưng vào năm 2006, mỏ than lại đưa ra một chỉ tiêu, nhất định phải đạt được 150 vạn tấn một năm. Phương tiện bảo đảm an toàn đơn sơ và kỹ thuật lạc hậu mà lại tiến hành sản xuất cao độ. Đây chính là một mầm mống tai họa cho sự cố trong tương lai mà thôi.
- Điều càng làm cho người ta khó hiểu chính là, trước khi tai nạn mỏ phát sinh một tháng, công nhân làm việc nơi hầm mỏ đã phát hiện có hiện tượng phát hỏa, nhưng việc sản xuất vẫn không có ngưng lại. Khi tôi đến tham quan, thì các lãnh đạo trọng yếu của mỏ than đã dõng dạc tuyên bố: Mỏ than sản xuất không hề có sự cố, không có chết người. Nếu không chết người, thì lượng than đá cả nước dùng lớn đến như vậy là do ai cung cấp? Không cần chuyện bé xé ra to.
- Cái gì gọi là chuyện bé xé ra to? Cục trưởng An, xin hỏi đây là thái độ gì? Xin hỏi đây là trách nhiệm của ai? Xin hỏi quản lý mỏ than coi thường nhân mạng đến cỡ nào? Tôi cho rằng, người quản lý mỏ than cần phải chịu trách nhiệm và bị xử phạt nghiêm túc.
Trần Tử Quang cả giận nói:
- Nếu cứ thế mà tiếp tục ở lại cương vị lãnh đạo khai thác mỏ, thì an toàn mỏ than chẳng khác nào chỉ là một lời nói suông.
- Theo công tác thống kê, cả nước có hai mươi bảy tỉnh có khai thác mỏ. Trong đó có hai mươi tỉnh vượt mức chỉ tiêu, trong đó có mười chín tỉnh hoàn thành vượt mức 10% trở lên, rất nhiều địa phương hoàn thành vượt mức đến 50%. Cục trưởng An, tôi đã từng cùng với sinh viên làm một cuộc điều tra, từ năm 2001 đến năm 2003, sản lượng khai thác than trong cả nước tăng đến 7.38 trăm triệu tấn, tăng 74%. Trong đó, sản lượng tăng liên tục trong hai năm, tương đương với cả mỏ than sản xuất siêu.
- Nếu tôi nhớ không lầm, trung tâm nghiên cứu của Cục giám sát An toàn mỏ than quốc gia và trung tâm nghiên cứu phát triển công nghiệp than đá đã tiến hành điều tra trong phạm vi cả nước. Năm 2005, sản lượng than đá thô của quốc gia chúng ta là 17.28 trăm triệu tấn năm. Đến cuối năm 2006, cả nước tổng cộng có đến 2090 hầm mỏ bảo đảm năng lực sản xuất, ước chừng sản xuất 11 trăm triệu tấn năm. Nói cách khác, năm 2006, có ít nhất 6.28 trăm triệu tấn than đá thô không bảo đảm an toàn. Một phần ba sản lượng được sản xuất một cách không an toàn thì có thể không gặp sự cố không may sao?
Trần Tử Quang phất tay:
- Vì sao biết rõ sản xuất an toàn không được bảo đảm mà còn muốn liều mạng hoàn thành vượt mức? Đáp án rất rõ ràng: đó chính là lợi nhuận kếch sù. Từ năm đó, giá cả than đá gia tăng một cách chóng mặt. Tháng 8, giá than đá thô tăng đến 40