"Đi theo anh, anh cân cho."

Đầu bếp kia nói xong, cứ thế quay đầu vào trong tiệm, Diêu Tam Tam vội vàng đi theo, anh ta cầm một cây cân đòn, cân số ốc còn lại của cô, được hơn một cân sáu lạng. Tiểu đầu bếp cân xong, lại hỏi một câu: “Em bán bao nhiêu tiền một cân?"

"Bán… Bán một tệ hai." Diêu Tam Tam cảm thấy tính khí đầu bếp này có chút kì quái, cứ không thèm giương mắt nhìn người, cắm đầu cắm cổ cụp mắt xuống, cô không khỏi ăn nói thận trọng hơn. Lại nói thầm trong bụng, nếu y trả một tệ, cũng bán luôn vậy.

Đầu bếp kia không nói tiếng nào mà móc ra hai tệ từ trong túi, đưa cho Diêu Tam Tam. Diêu Tam Tam mới vội vàng cảm ơn. Lòng lại thầm nghĩ, nhóc đầu bếp này không lớn lắm, mua ốc lại không cần hỏi ai, tự mình làm chủ, xem ra quán ăn vặt này là của nhà y.

"Anh ơi, nhà anh có thường lấy ốc này không? Thứ bảy tuần sau em lại mang đến cho anh một ít được không?"

Tiểu đầu bếp liếc Diêu Tam Tam một cái, lại cụp mắt xuống, nói: "Em muốn đưa cũng được, tuy nhiên anh không muốn lể thịt mà muốn lấy cả vỏ. Nhưng mà có yêu cầu, bắt ốc về, em ngâm nước trong cho anh, ngâm ít nhất ba ngày, mỗi ngày đổi nước hai lần. Nuôi đủ ba ngày rồi, còn phải cọ rửa từng con cho sạch sẽ, trên vỏ không được có rêu xanh này nọ, trước khi mang tới thì lấy kéo cắt bỏ phần đuôi cho anh, em lấy kềm mỏ nhọn cắt cũng được."

Đầu bếp trẻ nói xong bước vào phòng bếp, ngay sau đó cầm theo mấy con ốc ô lạp ngưu trở ra, chỉ vào nó mà nói: "Thấy không? Là chỗ cái đuôi phía sau nè, cầm kềm cắt từng cái đi giống như vậy. Còn chuyện nữa, ốc nhỏ quá thì anh không cần đâu."

Diêu Tam Tam vừa nghe, y hẳn là muốn đem xào cả vỏ, đây về sau trời bắt đầu nóng nực rồi, xào ốc cả vỏ, là món ăn rất được thiên hạ hoan nghênh. Nhưng vào lúc đó, dân bản xứ hiếm thấy ai ăn như vậy, xào cả vỏ như thế là cách làm của miền nam.

Xào ốc nguyên con, phải ngâm nước mấy ngày, lại đổi nước. Thứ ốc ô lạp ngưu này vốn dễ mang mùi bùn, nếu không nhả sạch bùn trong ruột thì làm xong cũng ăn không được. Đợi nó nhả sạch bùn, còn phải cọ rửa, cắt đuôi, phải dùng bàn chải cọ sạch rong rêu, làm xong mấy việc này, tốn thời gian lại tốn công sức, tự làm trong quán là vô vùng phiền toái.

Nhưng mà đem cả vỏ bán cho y, chỉ cần giá tiền hợp lý, đương nhiên Diêu Tam Tam nguyện ý rồi. Diêu Tam Tam liền hỏi hắn:

"Vậy, anh cần bao nhiêu? Anh trả giá bao nhiêu?"

"Nếu em có thể chuẩn bị tốt như đã nói, thì cứ đem một giỏ tới đây trước, anh trả em năm đồng một cân."

Năm đồng một cân? Diêu Tam Tam nghe vậy, bắt đầu vui mừng trong lòng. Phải biết, ốc ô lạp ngưu bọc vỏ nặng, ốc to như vậy, chỉ lể được miếng thịt lớn bằng hạt ngô, hạt đậu tương, ba bốn cân ốc, đun sôi rồi, lể cũng không được một cân thịt, thời tiết sau này còn dễ hư, biến vị.

Nếu như cô làm được, về sau tiệm này sẽ còn lấy nữa, cô có thể kiếm được nhiều tiền hơn rồi.

"Được, hôm nay chủ nhật rồi, thứ bảy tuần sau em đem tới được không? Nếu là ốc sống trong vũng bùn, phải ngâm, đổi nước nhiều ngày nó mới nhả sạch bùn. Em đảm bảo sẽ cọ sạch bóng." Diêu Tam Tam vui mừng trong lòng, một hơi đồng ý ngay.

Đầu bếp trẻ lại nhìn cô một cái, nói: "Tùy em."

Diêu Tam Tam bán thịt ốc xong, liền đi dọc theo đường cái, đi tới cái chợ bên cạnh con ngõ nhỏ, hôm nay không có phiên chợ, chợ cạnh ngõ nhỏ sẽ có nhiều gian hàng đóng cửa, nhưng hẳn vẫn còn vài gian bán rau quả nhà trồng, lại có một quầy bán thịt heo, có lẽ còn có sạp bán điểm tâm. Cô nhớ đại khái phương hướng ngõ nhỏ, không khó tìm. Diêu Tam Tam tìm đến chỗ kia, quả nhiên nhìn thấy một cái bàn gỗ, phía trên bày bán thịt heo

Diêu Tam Tam tới mua nửa cân gan heo, nhìn xương lớn bên trên tấm thớt, mới nói: "Ông chủ, để cho một khúc xương lớn đi!"

Dân bản xứ nói “để cho”, ý đại khái là mua đồ tặng thêm này nọ. Đầu thập niên 90, người nông dân ăn thịt, không ăn xương, xương ở nông thôn bán không được bao nhiêu tiền, căn bản đều là mua thịt được tặng kèm.

"Người ta mua nhiều thịt, mới để cho một cây xương, mày mua có nửa cân gan, cũng đòi để xương cho, không để được. Nếu không mày thêm chút tiền, chú cho mày một cây."

Cuối cùng, Diêu Tam Tam Đa đưa hai đồng, người bán thịt đưa cô thêm một khúc xương, lại tiện tay bỏ thêm hai khúc xương nhỏ. Diêu Tam Tam lại nhờ người bán đập bể xương giùm.

Cách gian quầy thịt heo không xa, quả nhiên có một sạp bán điểm tâm, là mấy loại bánh nướng, bánh tiêu, tào phớ, trứng vịt muối. Bánh nướng này là loại bánh nướng trong lu sành, cách làm thật ra không khác bánh nướng bình thường lắm, chỉ là hình dáng có nhiều khác biệt, bánh nướng địa phương, đều có hình chữ nhật, vừa lớn vừa dài, ăn ngon mà lại no bụng, hơn nữa không bọc nhân bên trong giống bánh nướng thường, bánh này không nhân, nhiều lắm là thêm có thêm tí muối, rắc thêm tí vừng.

Diêu Tam Tam sờ bụng một cái, sáng sớm cô đã vội vã đi, húp một chén cháo ngô, đi bộ sáu dặm đường, căn bản là không thể nào no bụng, giờ nghe mùi thơm bánh nướng, bụng lại đói. Diêu Tam Tam do dự một chút, hỏi

"Bánh nướng bao nhiêu tiền một cái vậy?"

"Tính theo cân, thì một khúc cũng hai ba đồng! Cân cho nhóc một khúc nhé?"

Hai ba đồng? Diêu Tam Tam nói thầm, thôi, về nhà ăn hai cái bánh ngô đi!

Diêu Tam Tam mua gan heo xong, đi một vòng dọc theo đường cái, trong cửa hàng có bán táo đỏ đóng túi, nhưng quá đắt, không có lợi lắm, cô nhìn thấy một nhà bán đồ khô, nhưng sáng sớm vẫn chưa mở cửa, xem ra táo đỏ phải chờ đến phiên chợ mới mua được rồi.

***

Nửa cân gan heo, đủ nấu hai bữa canh gan cho Trương Hồng Cúc rồi, thứ này ăn nhiều hơn cũng không hấp thu được.

Diêu Tam Tam đi bộ sáu dặm đường về đến nhà, mặt trời đã lên cao, trong nhà chỉ còn lại Trương Hồng Cúc nằm trên giường. Diêu Tam Tam bỏ mớ xương kia vào trong nồi, một tay cầm bánh nướng ăn, một tay cầm cây cời lửa, nhỏ lửa chậm rãi hầm canh xương, đun đến khi đủ nhừ rồi, sẽ thái nhỏ gan heo, bỏ vào canh xương nấu chín, trong nhà cũng không còn gì ăn, Diêu Tam Tam đến vườn rau hái hồ lô non, nấu chung vớicanh gan.

Vài năm trở lại đây, dân quê thích loại bầu hồ lô này, hồ lô già có thể làm thành gáo, rất hữu dụng, lại ít có người biết, hồ lô non cũng có thể ăn, mùi vị rất giống bầu, thậm chí còn ngọt hơn bầu. Một gốc cây hồ lô, nhiều lắm cũng chỉ có thể giữ hai ba trái, nhiều hơn nữa là không lớn nổi, bởi vậy nếu hồ lô kết nhiều quả hơn, liền thừa dịp nó còn non mà hái xuống ăn.

Diêu Tam Tam vừa nấu cháo, vừa nghĩ bụng, canh gan heo nếu có thêm mướp thì tốt rồi. Nên trồng một dây mướp, sang năm nhất định không được quên. Thứ dây mướp kia nếu chịu kết quả, có thể ăn cả mùa, chỉ cần tùy ý mà trồng nơi chân tường, thân cây, nó cứ bám tường, vịn nhánh mà leo lên, không cần phải đặc biệt dựng giàn, cũng có thể bổ sung thêm chút thức ăn.

"Mẹ, con nấu canh gan heo cho mẹ đây, mẹ ăn bây giờ hay chờ lát nữa?" Diêu Tam Tam nấu canh xong, vào nhà hỏi Trương Hồng Cúc.

"Buổi sáng ăn ba cái trứng chần, còn ăn một cái bánh rán, tạm thời không đói bụng." Trương Hồng Cúc vỗ vỗ mép giường nói, "Tam Tam, con qua đây ngồi một lát."

Diêu Tam Tam do dự một chút, vẫn đi tới ngồi bên mép giường. Diêu Liên Phát và Trương Hồng Cúc, đều không phải là người thích thân mật với con cái, Diêu Liên Phát đối với mấy đứa con gái ăn bản là làm như không thấy. Đời trước, cô chưa từng được thân cận với cha mẹ, cho nên, cảm giác làm nũng trong lòng cha mẹ, vốn là xa lạ đối với cô.

Diêu Tam Tam ngồi trên mép giường, Trương Hồng Cúc nhìn cô, thở dài một hơi mà nói: "Tam Tam, con bé này, sao tính tình càng ngày càng ương ngạnh vậy, cũng dài mắt rồi."

Ăn nhiều thua thiệt, chịu nhiều đau khổ, còn có thể không dài mắt sao? Được sống lại lần nữa, Diêu Tam Tam cái khác không dám nói, nhưng tính tình đã trầm ổn, cũng kín kẽ hơn nhiều, có nhiều chuyện đều giấu ở trong lòng! Diêu Tam Tam nghe Trương Hồng Cúc nói, cũng không lên tiếng.

Cô không biết rốt cuộc Trương Hồng Cúc muốn nói gì với cô. Đối với Trương Hồng Cúc, Diêu Tam Tam lo lắng và hiếu thuận, đó dù sao cũng là mẹ cô, nhưng không có nghĩa là cô tán thành tính tình nhẫn nhục, chịu đựng của Trương Hồng Cúc, thương họ bất hạnh, nhưng giận họ bất tranh, Diêu Tam Tam chết qua một lần đã rút ra được, người một khi đã xem thường mình, cũng trở nên mềm yếu, giống như Trương Hồng Cúc, trong đầu bà nghĩ, mình không có tiền đồ không sinh được con trai, có lỗi với Diêu Liên Phát, liền không làm chủ được cuộc sống gia đình, thấp hơn Diêu Liên Phát một bậc.

(*) Câu gốc là “ai kỳ bất hạnh, nộ kỳ bất tranh”: thương cho sự bất hạnh, nhưng càng phẫn nộ khi họ không biết đấu tranh.

"Tam Tam, cha mẹ không có bản lãnh, chúng ta lại nghèo, con học vậy, cũng không dễ dàng lên cao..., con nói xem một mình con, coi như con có ý chí, con có khả năng sao? Chúng ta nào có cái điều kiện đó? Nghe mẹ nói một câu, con nghỉ học đi, một đứa con gái nông thôn, biết vài chữ là được rồi."

Nói đi nói lại, Trương Hồng Cúc vẫn không cho rằng Diêu Tam Tam có thể kiếm được tiền, Trong lòng Trương Hồng Cúc cũng không muốn cho Diêu Tam Tam đến trường, cuộc sống trong nhà khốn quẫn, nào có tiền bạc cho cô hao phí?

"Tối qua cha con thương lượng với mẹ, nghĩ muốn giữ chị hai con trong nhà, cha con và mẹ cũng ba mươi lăm ba mươi sáu rồi, coi như có sinh được đứa con trai nữa, chờ tới lúc nó cần tiền, mẹ với cha con cũng năm sáu chục tuổi rồi, không cung ứng nổi cho nó, giữ chị con ở nhà, có thêm một gia đình, cũng có thể săn sóc một chút. Nếu thật là trong mạng số không được có con trai, giữ chị con lại, tốt xấu gì trước lúc lâm chung cũng có người lo lắng."

Ở nhà, ý là con gái không xuất giá, ở nhà kén rể. Diêu Liên Phát và Trương Hồng Cúc thương lượng, muốn để Diêu Tiểu Đông ở nhà kén rể, nói đi nói lại, vẫn là sợ mình già rồi, con trai còn nhỏ không có ai lo. Nhưng mà thời này, gạt bỏ tự do yêu đương, nguyện ý đi ở rể nhà người ta, nếu không phải trong nhà thật sự cùng cực, thì cũng là có vấn đề, người quá xấu, có tiền án, phẩm hạnh không tốt không ai dám gả… Bằng không, thanh niên tốt gia cảnh tốt, sao có thể không có con dâu, đi ở rể nhà người khác?

Dù sao cũng không xứng đôi.

Dĩ nhiên, cũng có những kẻ mưu cầu nhà gái gia đình giàu có, nhiều anh em, vì nặng gánh nên nguyện ý đi ở rể, đàn gái có nhà có nghề, trong nhà sẽ ngày một tốt hơn, dù sao cũng hơn dựa vào nhà mình nghèo. Nhưng còn Diêu Liên Phát đây với ngôi nhà hai gian rách nát, lấy gì cho người ta mưu cầu?

Ở nơi đây, một khi đã ở rể thì cũng như làm con trai ruột, phải đổi tên sửa họ, con cái cũng phải theo họ nhà gái, xem như là đời sau của nhà gái, ở địa phương này có tập tục gia phả, con gái không được lên gia phả, nhưng dù là con rể kén tới nhà cũng có thể lên gia phả.

Nhưng mà, như vậy có công bằng với con gái không? Chị hai cần mẫn, khéo tay, bộ dạng cũng dễ nhìn, sao lại không tìm được đối tượng xứng đôi? Diêu Tam Tam cúi đầu, giấu đi suy nghĩ, Trương Hồng Cúc vẫn còn đang thao thao bất tuyệt.

"Với điều kiện chúng ta như vầy, muốn giữ chị hai con ở nhà, phải lợp nhà trước chứ phải không? Chị con cũng mười sáu tuổi rồi, trước mắt cũng nên sắp xếp chuyện này, ba chị em con, cộng thêm cha con và mẹ, mình phải làm việc nhiều kiếm thêm ít tiền mới đúng, trong nhà không có cách nào cung ứng cho con đi học, con phải thông cảm một chút!"

"Mẹ, con nói rồi, phí tổn đến trường con tự kiếm." Diêu Tam Tam không muốn nghe, đứng lên, "Mẹ, không còn việc gì khác, con đi đập nước vớt ốc đây, con đã đồng ý đưa đến cho người ta."

Trương Hồng Cúc thở dài một tiếng, con nhỏ Tam Tam này, sao bỗng nhiên lại có chủ kiến lớn như vậy, cũng học được cách giấu diếm tâm tư rồi.