Do Thổ Phồn là liên minh quân sự bộ lạc áp dụng chế độ nô lệ, chế độ quân sự kế thừa thể chế của bộ lạc nguyên thủy lấy tập đoàn thị tộc làm cơ sở, toàn dân đều là quân đội, bộ lạc chính là chỉnh thể tập hợp từ ba mặt quân sự, hành chính và sản xuất. Mỗi khi xuất chinh, toàn bộ bộ lạc của Thổ Phồn đều tham chiến hết. Cùng lúc khi binh lính đánh trận ở tiền tuyến, các già trẻ bộ lạc và tài sản của họ cũng sẽ không ỡ cách đó quá xa, nên mới có lúc quân đội phía trước bị đánh bại phải tháo lui, thì khi đó "đồ đạc, quân dụng, kẻ yếu, người già’ thường bị quân Đường chiếm hết, từ đó trở thành nỗi đau ràng buộc của bộ lạc Thổ Phồn. Truyện "Thiên Hạ " Truyện "Thiên Hạ "
Mãi cho đến sau sự bùng nổ của mối loạn An sứ, Lũng Tây của Đại Đường trống không, bị quân Thổ Phồn thừa cơ đoạt đi trăm vạn người Hán trở thành nô lệ cho Thổ Phồn. Thổ Phồn lúc này mới thay đổi cục diện toàn bộ bộ lạc tham chiến, mà sửa thành nô lệ người Hán phục vụ hậu cần.
Trận chiến Hà Hoàng lần này, Thổ Phồn vẫn y như cũ là toàn bộ lạc cùng chiến, nhưng do Thổ Phồn đã bắt được không ít nô lệ người Hán. Họ bị gọi là dung (tức vô dụng), họ lần này cũng bị xếp vào trong đội hậu cần.
Người Thổ Phồn mà Nam Tề Vân phát hiện chính là một bộ lạc nhỏ sinh sống ở vùng phụ cận ô Hải. Họ có khoáng hơn ba nghìn người, một ngàn đàn ông đóng quân ở Xích Lĩnh, còn phụ nữ, trè em cùng với nô lệ được phân bố trên thảo nguyên nằm ở phía tây Phục Sĩ thành. Bình thường là mười mấy hộ người có cùng quan hệ huyết Thổng tụ cư cùng một chỗ. Mấy chục cái lều trại cách quân Đường gần nhất kia chính là được tạo thành từ mười ba hộ người Thổ Phồn.
Bọn họ tổng cộng có năm mươi mấy người, trong đó có ba mươi phụ nữ và trẻ em Thổ Phồn, còn lại hai mươi mấy người Hán cướp bắt được từ Lũng Hữu, là nô lệ phân cho mười ba hộ người bọn họ. Đại đa số là phụ nữ. còn có vài người già, còn nô lệ đàn ông đều bị phái đi Đại Phi Xuyên xây dựng thành trì.
Trời đã gần đến hoàng hôn, bên bở sông hơn mười nữ nô lệ người Hán y phục lam lũ đang xua đuổi đàn dê vào chuồn, những nữ nô lệ còn lại thì nấu cơm ở doanh trại hầu hạ người chủ Thổ Phồn.
Mấy cô gái người Hán này vốn đều là con gái nhà lành của Lũng Hữu, có người lấy chồng sinh con có người vẫn còn là cô sái chưa có gia đình. Nơi thành trì các nàng sinh sống bị người Thổ Phồn công phá, phút chốc cửa nát nhà tan, chồng mất con thất lạc, vận mệnh các nàng cực kỳ bi thảm.
Trước hết là bị bắt vào quân doanh làm kỹ nữ, những người sống sót sẽ bị phân cho các bộ lạc Thổ Phồn làm nô lệ. Các nàng không có tự do nhân thân, phải làm trâu làm ngựa cho người chủ. Ban ngày bị nữ chũ nhân quất roi tra tấn, ban đêm thỏa mãn sự dâm dục của nam chủ nhân. Địa vị của các nàng thậm chí còn không bằng trâu ngựa. Hoàn cảnh sinh tồn ác liệt khiến các nàng sống không được vài năm, rất nhanh đã bị tra tấn đến chết đi.
“Hôm nay là ngày lễ lớn của bọn chúng. Ài! Không biết đêm nay chúng ta có được uống canh thịt dê không?”
“Lô nương, ngươi đừng có mà mơ nừa. có thể ăn lúa mì để lót dạ là khá lắm rồi.”
Lúc này, mấy con dê từ trong đàn dê chạy ra. Mấy nừ nô lệ nhất thời luống cuống tay chân, cùng nhau chạy tới đuỗi theo. Nếu ít đi một con dê. thì các nàng đừng hòng mà sống nồi.
“Dê con trở về!”
Một nữ nô lệ trẻ tuổi liều mạng đuổi theo. Bỗng nhiên, trên thảo nguyên một cây gai cứng đâm vào bàn chân của nàng, nhất thời máu chảy xối xả, nàng té mạnh xuống đất. Mấy nữ nô lệ khác vội vàng xúm lại gần. Các nàng từ trên chiếc váy rách nát xé xuống một mảnh vải băng bó cho nàng.
“Mau đi đuổi dê trở về, chạy mất rồi chúng ta xúi quẩy to đấy!” Nữ nô trẻ tuổi lo lắng chỉ vào dê trắng xa xa hô lên.
Bỗng nhiên, tay nàng cứng lại rồi. Nàng thấy đằng xa xuất hiện một đội quân mã, đang chạy nhanh về hướng bên này.
Nàng đột nhiên hoảng sợ kêu lên: “Có quân nhân đến đây!”
Các nữ nô bỗng chốc sợ tới mức hồn vía lên mây. Các nàng quá rõ hậu quả của việc bị hổ lang quân nhân bắt được. Các nàng đều trải qua. Thứ đau khồ sống không bằng chết đó đã đề lại cho các nàng như một cơn ác mộng khắc cốt ghi tâm.
Các nữ nô cũng không lo được chuyện bầy dê nữa. Các nàng hoảng sợ chạy trốn đi bốn phía. Nữ nô bị thương được hai người bạn dìu đi chạy trốn về hướng nam, nhưng các nàng làm sao chạy lại với chiến mã. một lát sau. tiếng vó ngựa như sấm đã vang lên bên tai các nàng, có người ha hả cười to: “Đều là đàn bà Thổ Phồn, huynh đệ hưởng thụ cho đã đi!”
“Là người Hán!”
Nữ nô trẻ tuổi vội đứng phắt lại. Nàng bỗng nhiên xoay người, chỉ thấy một tên quân Đường râu xồm đang phóng ngựa vọt về phía nàng. Nàng kích động đến nỗi la to hô to, nước mắt chảy ướt cả khuôn mặt nàng.
“Hãy cứu ta đi!”
Lệ Phi Nguyên Lễ xông về phía nàng ngây ngần cả người. Người đàn bà Thổ Phồn này vừa khóc vừa la, còn có thể nói tiếng Hán, việc này là như thế nào?
Một viên binh sĩ đã nhìn ra trước, hắn la lớn: “Lệ Phi tướng quân, nàng hình như là một cô gái người Hán!”
“Người Hán?”
Lệ Phi Nguyên Lễ bỗng nhiên lớn tiếng ra lệnh nói: “Đi kêu các huynh đệ không được làm càn, hỏi rõ tình hình trước.”
Hắn xoay người xuống ngựa, đi đến người đàn bà quỳ trước mặt hắn, thấy bàn chân nàng bị một cây gỗ chắc đâm thủng, máu thịt đầm đìa, liền từ trong lòng lấy ra một túi thuốc trị thương, thay nàng rắc lên trên vết thương.
Nữ nô quỳ trên mặt đất. cúi đầu lau nước mắt. Lệ Phi Nguyên Lễ ngồi xổm trước mặt nàng, quan sát nàng một chút nói: “Ngươi nói đi! Nếu ngươi thật sự là cô gái người Hán. Lão Lệ sẽ không làm hại ngươi.”
“Quân gia. nô gia họ Triệu, nhũ danh Lô Nương, năm nay mười sáu tuổi, nguyên là người Quan Trung Phượng Tưởng.”
“Đợi đã! Nếu ngươi đã là người Quan Trung Phượng Tưởng. vậy thì tại sao lại ở nơi này?” Lệ Phi Nguyên Lễ gãi sãi tóc sau gáy, nghi hoặc hỏi.
“Nô gia năm năm trước theo phụ mẫu đi Tùng Châu nương nhờ đại bá, ở nơi đó phụ thân đã trồng được vài mẫu ruộng cằn để sống qua ngày. Ba năm trước, người Thổ Phồn công phá Tùng Châu, người trong toàn thành đều bị bắt đi. Khi qua một vách núi, người Thổ Phồn cho chúng tôi từ biệt quê hương, phụ thân và đại bá đều đau xót nhảy xuống vực mà chết, mẫu thân cũng đi theo phụ thân nhảy xuống vực. Năm trăm cô gái trẻ tuổi chúng tôi bị đưa vào quân doanh người Thổ Phồn ”
“Đừng nói nừa!”
Lệ Phi Nguyên Lễ đứng phắt dậy, lửa giận trong mắt hắn nhấp nháy. Lúc này, mười mấy cô gái khác cũng từ từ xúm lại đây, Lệ Phi Nguyên Lễ vẫy tay về phía các nàng nói: “Các nàng không phải sợ, chúng tôi là quân Đường, sẽ bảo vệ các nàng, sẽ đưa các nàng trở về quê nhà.”
Mười mấy nữ nô Người Hán ngơ ngác lắng nghe. Bỗng nhiên, có người gào khóc đứng lên, mọi người bỗng chốc đều bật khóc cả lên. Các nàng vừa khóc vừa kể với quân Đường về số phận bi thảm của mình sau khi bị người Thổ Phồn cướp bắt đi.. Biết bao nhiêu nãm bị tra tấn đau khổ, bao nhiêu năm nhớ đến người thân. Các nàng đã tuyệt vọng, các nàng đau khổ chờ đợi cái chết đến gần. Nhưng khoảnh khắc này, một cánh quân Đường. một cánh quân đội của bản thân họ đột nhiên đi đến bên cạnh.
Những đau khổ trong lòng tích tụ bấy lâu của các nữ nô cũng đều bùng nổ trong thời khắc này. Các nàng ôm mặt khóc rấm rức bi thương, không nói tiếp được nữa. Mấy cô gái nghĩ đến trượng phu nhi nữ của mình bị giết chết, thậm chí khóc đến ngất lịm đi.
Trên khuôn mặt của mỗi quân Đường đều chảy đầy nước mắt. Bọn họ im lặng nhìn nhóm tỷ muội bị người Thô Phồn nô dịch. Các nàng ai nấy cũng váy áo rách nát, gầy guộc như que cũi, đầu tóc rối tung như rơm rạ, trên mặt tràn ngập sắc mặt nhãn nhó đói khát. Các binh sĩ quân Đường cắn gãy cả răng sắt, nắm chặt nắm đấm lắc rắc kêu vang.
“Báo thù!” Một viên binh sĩ bỗng nhiên rống to đứng lên.
“Báo thù! Báo thù!...” Tiếng rống giận dữ vang vọng giữa vùng quê.
Lệ Phi Nguyên Lễ thoắt cái ngầng đầu, hung tợn nhìn chằm chằm lều trại phía xa. Hắn một quyền nện trên cỏ, gằn giọng từng chữ từng câu nói: “Giết vào đó cho ta, đi cứu tỷ muội của chúng ta. người Thổ Phồn bất luận nam nữ lão ấu. không giữ một ai, giết sạch toàn bộ cho ta!”
Hai trăm mấy viên quân Đường phi thân lên ngựa. Bọn họ rút hoành đao ra, rống giận hướng lều trại lao xỉa tới. Ngọn lửa thù hận đã hừng hực thiêu đốt trong lồng ngực bọn họ, thù hận tràn đầy chỉ ngưng tụ lại thành một chữ: "Giết!"
mười ba hộ người Thổ Phồn đang ãn cơm bị tiếng vó ngựa kinh động. Bọn họ đều chạy ra lều trại, bỗng nhiên phát hiện quân Đường giết tới. Bọn họ hoảng sợ vạn phần, xoay người chạy trốn. Hai thiếu niên Thổ Phồn cởi ngựa muốn chạy trốn, bị hai mũi tên lang nha bay đến bắn thủng phía sau lưng, kêu thảm ngã xuống ngựa.
Một tên trưởng lão bộ tộc sống ở nơi này giận dữ, rút kiếm tiến lên liều phen sống mái, nhưng bị một viên quân Đường gào thét mà qua, đầu người bị chặt bay. Ba mươi phụ nữ và trẻ em Thổ Phồn trong nháy mắt đã bị vó sắt của quân Đường vùi dập.
Sắc trời khi đã tối đen hết, đại đội của Lý Khánh An chậm rãi tiến đến gần bờ sông. Giữa lều trại lửa trại nổi hừng hực. Lệ Phi Nguyên Lễ đang dẫn các quân Đường bận rộn giết dê nướng thịt. Hai mươi mấy cô gái được sắp xếp ở một lều trại khác, có quân Đường đưa cho các nàng sữa dê và thịt đã nướng chín.
Lệ Phi Nguyên Lễ lừa giận trong lồng ngực vẫn chưa lắng xuống, hắn oán hận bẩm báo với Lý Khánh An nói: “Thất Lang, Lão Lệ ta oán giận không chịu nổi, giết toàn bộ người Thổ Phồn ở nơi đây, nếu phạm phải quân kỹ gì đó, Thất Lang cử trách phạt ta là được.”
“Ngươi giết người ta không trách phạt ngươi, nhưng nếu có một người chạy thoát, ta đánh ngươi một trăm quân côn!”
Lệ Phi Nguyên Lễ mừng rở, hắn lập tức nói: “Không có, ta cam đoan không ai chạy thoát, chúng ta bọc đánh mà đến.”
Lúc này, Nam Tề Vân mang theo một người già trọc đầu mặc chăn tiến lên nói: “Tướng quân, người già này cũng là nô lệ người Hán, lão biết được tình hình của bên kia Phục Sĩ thành.”
Lão giả tiến lên quỳ xuống. khóc nói: “Tướng quân ơi! Lão là người Lâm Thao, đã bị bắt được mười năm rồi, nếu lão có thể quay về cố hương, lão nhất định sẽ lập trường sinh bài cho ngài, mỗi ngày quỳ lạy ngài.”
Lý Khánh An trong lòng buồn rầu. vội vàng đỡ lão dậy, an ủi nói: “Lão nhân gia, chúng tôi nhất định sẽ đưa lão quay về cố hương, trước hết lão có thể nói cho ta nghe một chút về tình hình của Phục Sĩ thành được không?”
Lão thở dài nói: “Lão là thợ rèn sắt ở Lâm Thao, đã rèn sắt được ba mươi năm. Trong tay có nghề, cho nên mới không bị giết chết. Hai tháng trước, lão bị trưng dụng đi Phục Sĩ thành làm việc, ba ngày trước mới cùng chủ nhân trở về. Trong Phục Sĩ thành chất đầy lương thực, lão đếm qua, có hai mươi bốn kho lương lớn, nơi đó lương khố trọng yếu của quân Thổ Phồn.”
“Nơi đó có bao nhiêu binh Thổ Phồn đóng giữ?”
“Lão không rõ lắm. Phỏng chừng có mấy ngàn người! Nhưng nghe chủ nhân của lão nói, quân đội của Phục Sĩ thành không nhiều lắm, trọng binh Thổ Phồn đều tập trung ở một nam một bắc của Thanh Hải, phía nam là Xích Lĩnh vùng Đại Phi Xuyên, phía bắc là thung lũng Đại Thông Sơn. Quân gia, lão không biết các ngài lại chạy đến mặt ở đằng sau này.”
Lý Khánh An nhíu mày lại, điều mà hắn trước giờ lo lắng e là sắp trở thành sự thật, đó chính là hắn làm sao để đi Hà Hoàng? Phía nam bắc hồ Thanh Hải đều có trọng binh đóng giữ, bọn họ căn bản là không thể vòng qua được. Nếu bọn họ một khi bị người Thổ Phồn phát hiện, thì cũng chỉ có thể lui về Đôn Hoàng, vậy hắn đến Hà Hoàng còn có ý nghĩa gì nữa.
Hắn chắp tay ra sau chậm rãi bước đi, suy nghĩ đối sách. Đi qua từ phía nam, phải vượt qua Xích Lĩnh. Trước tiên Đại Phi Xuyên hắn đã không qua được, chỉ có thể đi đường bắc. vòng qua thung lũng Đại Thông Sơn phía bắc Thanh Hải. Hắn đã nghiên cứu bản đồ tỉ mỉ, thung lũng Đại Thông Sơn bề rộng chừng trăm dặm, người Thổ Phồn không thể nơi nào cũng phòng bị, ở giữa chắc chắn có chỗ hổng. Nếu nghĩ ra cách điều động một bộ phận trú binh ở Đại Thông Sơn ra phía nam, thì chắc chắn sẽ xuất hiện lỗ hổng phòng thủ. Như vậy, có lẽ bọn họ sẽ có cơ hội.
Nghĩ đến đây, Lý Khánh An vẫy tay gọi hai người Nam Tề Vân và Hạ Nghiêm Minh, nói: “Chúng ta đang ở phía sau địch, tình báo điều quan trọng đầu tiên. Các ngươi mỗi người dẫn một tiểu đội người ngựa đi Phục Sĩ thành và Đại Thông Cốc, tra xét tình hình. Nhớ kỹ, bất luận như thế nào không thể để cho người Thổ Phồn phát hiện hành tung của chúng ta, cho dù là bình dân bình thường cũng không được. Nếu sơ suất bị phát hiện, hãy giết chết hết tất cả nhừng người ở gần đó, bất kể nam nữ lão ấu, không sót người nào, tuyệt đối không được có lòng dạ nhân từ của đàn bà, nếu không chúng ta sẽ có mối lo tính mạng.”
“Thuộc hạ tuân mệnh!”
Hai người ôm quyền hành lễ, rồi vội vàng đi khỏi. Lý Khánh An lại cho người mang Triệu Lô Nương đến, hỏi thăm tỉ mỉ tình hình ở bên kia Kiếm Nam. Hắn bỗng nhiên có một ý tưởng, đại quân Thổ Phồn tụ tập ở Đại Phi Xuyên, vùng Kiếm Nam nhất định trống rỗng. Như vậy tại sao lại không nhân cơ hội này thu hồi thành trì Kiếm Nam đã bị Thổ Phồn chiếm lĩnh trước đó?
Quân Đường ăn tối xong đã tắt lửa nghỉ ngơi. Mười mấy viên lính gác phân bố đi chung quanh trong phạm vi mười dặm. Mặc dù Nam Tề Vân đã đi thám xét, ba mươi dặm xung quanh không một bóng người, nhưng Lý Khánh An vẫn không dám lơ là. Bọn họ đang trà trộn trong mười mấy vạn người Thổ Phồn, một khi bị phát hiện, hậu quả thật không dám tưởng tượng.
Quân Đường rất nhanh đã đi vào giấc ngủ, tiếng ngáy liên tiếp vang lên. Lý Khánh An không ngủ được. Hắn cầm cung tên đi tuần du xung quanh bốn phía của doanh trại. Hắn đi qua bên cạnh mấy cái lều của nữ nô. Hai tên lính gác canh giữ phụ cận lều trại của các nàng, thấy Lý Khánh An lại đây, hai người cùng nhau đứng lên.
“Có người quấy rầy các nàng không?” Lý Khánh An chỉ vào lều trại hỏi.
“Hồi bẩm tướng quân, không có!”
Lý Khánh An tới gần lều trại, từ khe hở nhìn vào bên trong. Trong đó tối đen như mực, thấp thoáng có thể thấy các nàng đang lúc rúc ở trong tấm chăn lông dày cộm. Tất cả đều đã ngủ say. tiếng hít thở vang lên đều đều.
Lý Khánh An trong lòng thở dài một tiếng, nói với hai viên lính gác: “Trông chừng các nàng thật kỹ, bất cứ ai cũng không được phép vào. Nếu có người bất chấp mà xông vào, lập tức đến thông báo ta.”
“Tuân mệnh!”
Lý Khánh An lại rời khỏi lều trại của nữ nô, đi đến trước một gò đồi thấp đụn. Hắn trèo lên đó. Tuy rằng gò đồi không cao, nhưng vẫn có một cảm giác được dõi mắt trông xa. Gió đêm rét lạnh, va đập vào khuôn mặt của hắn.
Hắn ôm gối ngồi xuống luôn. Trong trí nhớ của hắn, nơi này là là cao nguyên có độ cao ba nghìn thước so với mặt biển. Bầu trời trở nên sạch sẽ vô cùng, cũng có vẻ lớn hơn nữa. Nó giống như biển rộng thăm thẳm, lại giống như một tấm màn trời bao trùm tất cả mọi thử. Thật phẳng lặng, không có một chút nếp nhăn, tất cả đều là một màu lam sẫm. Các vì sao đầy trời treo lơ lửng trên đỉnh đầu hắn. cũng giống như bảo thạch điểm xuyết trên màn trời đó, đặc biệt lấp lánh chói lòa. Bỗng nhiên, một tia sáng di động sang hướng tây, là một ngôi sao rơi xuống sang phía tây, rất nhanh đã hạ xuống chân trời và biến mất
Nơi này cách vũ trụ lại gần như vậy. Lý Khánh An đột nhiên nhớ tới hắn ở hậu thế đã xem qua một bộ phim tài liệu về khoa học viễn tưởng. nói bên hồ Thanh Hải có rất nhiều tung tích ngoài hành tinh không rõ lai lịch, ví dụ như sự bí ẩn của dĩa bay đá. Trong đầu hắn chợt xuất hiện một thứ ý tưởng kỳ quặc, hắn có thể gặp được người ngoài hành tinh hay không, cho hắn tìm được đường hầm vượt thời gian. Để hắn trở về một ngàn ba trăm năm sau. Truyện "Thiên Hạ "
Lý Khánh An cười khổ lắc lắc đầu, làm sao như vậy được? Cho dù thật sự có đường hầm vượt thời gian ở trước mặt hắn. Hắn còn có đủ dũng khí để trở về sao? Từ đầu mùa xuân Thiên Bảo năm thứ năm đến Đại Đường, thấm thoát đã là tháng chín của Thiên Bảo nãm thứ bảy, đã sắp ba năm rồi. Hắn cảm thấy mình gần như đã dung hòa vào thời đại này. Cũng giống như mọi người ở đây, cứ chúi mũi tìm kẽ hở để bò lên chỗ cao. Khát vọng sớm một ngày làm được vị trí tiết độ sứ. Khát vọng được phong làm Đại tướng quân, lên chức tướng quân vào hàng tướng quốc, làm quan lớn. Ở nhà to, có được mỹ nữ giống Dương quý phi vậy, có được sự giàu có vô tận. có thể lưu danh sử sách, có một cách suy nghĩ giống hệt như mọi quân quan Đại Đường vậy.
Vì thế, hắn ra sức kết giao quyền quý, được Cao Lực Sĩ ưu ái. được Lý Lâm Phồ xem trọng, gia nhập phe thái tử. Được hoàng đế Đại Đường nhìn nhận năng lực, lừa gạt thâu đoạt năm vạn lượng vàng. Cho đến nay, hắn mọi thử đều rất thuận lợi. Hắn thậm chí đã nhìn thấy vị trí tiết độ sử An Tây đang vẫy tay với hắn. Hắn chợt có chút quên hết tất cả rồi.
Mãi đến hôm nay, hắn trong lúc vô ý tận mắt chứng kiến, chính mắt nghe được sự bi thảm của các nô lệ người Hán. Giống như một nhát côn đón đầu, đánh hắn thức tỉnh.
Không phải, hắn có lẽ có sự khác biệt so với người Đại Đường bình thường. Hắn có được nhiều hơn bọn họ đến một ngàn ba trăm năm lịch sử. Sự luân hồi bao phen bi thảm của tộc người Hán. Hắn biết rõ hơn bọn họ, hắn lĩnh hội thấu triệt hơn bọn họ.
Lý Khánh An không khỏi nhớ tới lời kể của Triệu Lô Nương: “người Thổ Phồn công phá Tùng Châu, người trong toàn thành đều bị bắt đi. Khi qua một vách núi, người Thổ Phồn cho chúng tôi từ biệt quê hương, phụ thân và đại bá đều đau xót nhảy xuống vực mà chết, mẫu thân cũng đi theo phụ thân nhảy xuống vực. Năm trăm cô gái trẻ tuổi chúng tôi bị đưa vào quân doanh người Thổ Phồn ”
Hắn trong lòng như bị co rút kịch liệt. Từng cảnh lịch sử người Hán tộc bị giết hại tái hiện trước mắt hắn. Ngay sau bảy năm. Mối loạn An sứ bùng nổ, Thổ Phồn tấn công Đại Đường trên quy mô lớn. Hàng trăm vạn người Hán bị bắt vào Thổ Phồn, trở thành nô lệ, trở thành súc vật. Thê nữ của bọn họ bị chiếm đoạt, cha mẹ bị giết chết, nhà cửa bị phá hủy. Bọn họ bị cắt tóc đổi y phục, bị ép bức quên đi tiếng nói quê cũ, đời đời làm nô lệ.
Trong mấy mươi năm sau đó, vô số người dị tộc như dã thú chà đạp, giết chóc người Hán tộc. Thiên Bảo mười lăm năm. Lý Long Cơ chạy trốn về phía tây, mười mấy vạn Hồ binh giết vào Trường An. Sự phồn thịnh của Đại Đường tan thành mây khói trong nụ cười hung tợn của Hồ binh. Trung Nguyên giãy dụa dưới thiết kỵ của người Hồ. Từng tòa thành trì một bị công phá, tàn sát hàng loạt dân trong thành, đàn ông bị giết hết, đàn bà bị luân doanh mà chết. Ngọn lửa lớn ở Bạch Mã tự, Đông Đô Lạc Dương giãy dụa dưới ách dâm dục của người Hồi Hột. Năm thứ nhất Quảng Đức. Thổ Phồn công phá kinh thành, cướp vét nữa tháng, thổi quét đi hết tất cả tiền của phụ nữ của Trưởng An.
Những trang lịch sử này dần dần bị con cháu lãng quên. Người đời chỉ nhớ đến sự hữu hảo trên bia đá hội minh (là nghi thức gặp mặt và liên minh giữa các chư hầu thời cổ; thời Xuân Thu, các nước chư hầu nhỏ hơn đã liên kết tác chiến để chống đỡ nước lớn; những nước lớn hơn lợi dụng thực lực và sức ảnh hưởng của minh, uy hiếp ép buộc các nước nhỏ gia nhập vào chiến tuyến của mình, cũng đã từng "hội minh"), chỉ nhớ đến những văn tự ca ngợi phong tục tôn vinh đức tính kia. Nhưng Lý Khánh An hôm nay mới đặc biệt cảm nhận thiết thực được sự tàn khốc cũa lịch sử. Cành ngộ bi thám của hai mươi mấy nữ nô người Hán, không phải chính là bức tranh minh họa sinh động nhất về quan hệ Đường Phồn sao?
“Lũng Đầu dĩ đoạn nhân bất hành, Hồ kỵ dạ nhập Lương Châu Thành. Hán gia xứ xứ cách đấu tử, nhất triều tẫn một Lũng Tây địa. Khứ ngã biên nhân Hồ trung khứ, tán phóng ngưu dương thực hòa thử. Khứ niên trung quốc dưỡng tử tôn, kim trứ chiên cừu học hồ ngữ. Thùy năng canh sử Lý khinh xa, thu thủ Lương Châu chúc hán gia.” (“Hoành xuy khúc từ - Lũng Đầu (nhất viết Lũng Đầu thủy)” của Trương Tịch)
(dịch: Lũng Đầu đã đoạn người không hành. Hồ kỵ đêm tiến Lương Châu thành. Hán gia tử trận cả nơi đây, một triều lụi bại đất Lũng Tây. Đuổi người nơi ta tiến vào Hồ, thả bầy trâu cừu ăn thóc bồ. Năm kia trong nước nuôi tử tôn, ngày nay chăn áo học Hồ ngôn. Ai ơi có thay Lý đánh xa, thu lại Lương Châu cho Hán gia?)
Hắn khẽ ngâm bài thơ nổi tiếng này của Trương Tịch. Đêm hôm nay, hắn nghĩ đến rất nhiều rất nhiều, trong lòng hắn có một loại cảm xúc chưa từng có bao giờ.