Mặc dù Chu gia tình trạng quẫn bách, nhưng tiền chuộc người không thể chỉ mong chờ Lã thị giúp, mấy người Chu lão gia tử nghĩ đều hiểu, biện pháp của Lã thị, không ngoài khả năng cầu viện trợ từ nhà mẹ đẻ. Người Chu gia đều rõ ràng, Lã gia nhìn Chu gia là từ trên cao nhìn xuống, gốc rễ Chu gia là cần lao nghèo khổ, là một thành viên trong giai cấp nông thôn lam lũ mộc mạc, đứng từ trên cao nhìn xuống quá mức bình thường, cho nên lần này nội tâm bọn họ vô cùng bình thường, chỉ sinh ra một chút tức giận và bài xích. Thế nhưng, lại có chút tự ái vào kiêu ngạo tồn tại mà ba lão nhân đều kiêng kỵ, đó là muốn thẳng cột sống mà sống với Lã thị, vì vậy không ôm hi vọng hết sức với Lã thị.

Một buổi sáng, Chu lão đi bán hàng, đưa theo Lã thị vào thành. Chu lão gia tử cà nhắc một chân, được Dương thị đỡ đi tìm tộc lão thương lượng. Lão nhân khổ tâm đầy cõi lòng, bị khổ nạn và lo âu đè ép, càng thêm già nua, hôm nay ông nghĩ một mạch, nhưng không tìm được biện pháp, chỉ có thể bán ruộng đổi tiền.

Thổ địa là gốc rễ của người nông dân. Chu gia giàu có chừng mười năm, từ từ thoát khỏi sự lệ thuộc vào đất đai, ai ngờ một chốc, đánh bọn họ hiện nguyên hình, bọn họ không muốn xa rời đất đai lộ liễu, vì vậy đối với ý nghĩ bán đứt đất đai, đám người Chu lão gia tử như đứt từng khúc ruột.

Nhưng không còn cách nào. Những nhà trong thôn có nam đinh bị bắt, thiếu tiền chuộc, cũng bất đắc dĩ bán đất đi.

Chu lão gia tử nhìn trời, thở dài một hơi: Chu gia phải đi đến bước này sao?

Dương thị đỡ ông đi tìm tộc lão, một mình về nhà.

Một tháng nay nàng khóc quá nhiều, hốc mắt luôn sưng đỏ, nàng trở về sân nhà mình, nhìn thấy Đường Hà đang cho Ny Nhi ăn cháo.

Hài tử một tuổi chính là tuổi bi bô tập nói và học bước đi, cả người như một cái lò xo, không ngồi yên được một khắc. Mấy ngày trước Dương thị khổ tâm, chỉ biết quát mắng tiểu nữ nhi không hiểu chuyện, hài tử nho nhỏ nhạy cảm, trầm tĩnh hơn rất nhiều. Hôm nay tiểu oa nhi mở đôi mắt to tròn, ngồi trên ghế cao, Đường Hà ngồi trước mặt bé, kiên nhẫn xúc từng thìa cháo lên khóe miệng bé, đồng thời “A” phát ra âm thanh dụ dỗ bé ăn.

Khoai Tây oa ngoan ngoãn ngồi cạnh thẩm thẩm và muội muội, tự mình ăn cháo.

Nước mắt Dương thị đột nhiên chảy xuống.

Phu thê bình thường gây lộn, hận người kia không thể biến mất. Không nghĩ trong thời gian ngắn ngủi hắn rời đi, một gia đình tựa như băng,

Dương thị kéo ống tay áo, lau nước mắt. Đi tới chỗ nhi tử, nữ nhi. Nàng không cầm bát cháo trong tay Đường Hà, nữ nhi đưa tay muốn ôm, nàng cúi đầu ôm bé, hôn một cái, đặt trở lại ghế băng, “Tam tẩu, hôm nay phiền muội trông nom tiểu oa một chút.”

“Đương nhiên.” Đường Hà gật đầu, nàng mang thai, việc nặng trong nhà không cần nàng làm, chỉ ở nhà hỗ trợ việc nhà, nàng nghe Dương thị nói, chỉ cho rằng Dương thị muốn ra ruộng.

Dương thị nỗ lực cười cười, nói: “Thời gian này Ny Nhi rất hiếu động, muội mang thai, ngàn vạn lần không được ôm con bé, chẳng may hài tử bướng bỉnh đã vào người.” Lại dặn dò nhi tử, “Khoai Tây oa, con phải nghe lời Tam thẩm, giúp đỡ chăm sóc muội muội, a?”

Khoai Tây oa biết điều, gật đầu đáp ứng. Hài tử là sinh vật thông minh, rất nhạy cảm với cảm xúc mãnh liệt, phụ thân rời nhà, mẫu thân sầu khổ làm bé một tháng này trầm mặc trưởng thành.

Dương thị dặn dò xong, xoay người đi vào phòng bếp. Mẹ chồng đứng cạnh bếp, húp từng miếng cháo lớn.

“Mẹ, người đừng ăn vội vàng như vậy, cẩn thận sặc.” Dương thị khuyên nhủ, tự mình cầm chén múc cháo, ăn từng miếng lớn.

Từ thị lắc đầu, nuốt cháo xuống, nói: “Ăn xong sớm còn đi làm việc.”

Dương thị vài miếng ăn xong chén cháo, hạ quyết tâm nói với Từ thị, lát nữa con đến đầu thôn tìm đội vác hàng, đi dỡ hàng cũng kiếm ra tiền.”

Nông thôn phía Nam một năm hai mùa thóc. Ngoài lúc thu hoạch bận rộn, thời gian còn lại luôn rảnh rỗi, bình thường công việc trong ruộng là nhổ cỏ, diệt côn trùng, bận rộn có hạn. Thu hoạch trong ruộng không nhiều lắm. người trong thôn muốn ra ngoài tìm việc, kiếm thêm thu nhập. Tỷ như dỡ hàng cho thương nhân, bê gạch cho người ta xây phòng, toàn là những việc nặng. Nam nữ trong thôn liên tục mệt mỏi, có một nhóm chuyên làm việc này, biết nơi tìm việc, nếu như may mắn, một ngày có thể kiếm mười mấy văn tiền.

Từ thị nghe xong sửng sốt, năm xưa Chu gia ngèo khó, có một thời gian bà cũng làm người bốc hàng. Công việc này rất vất vả, so với việc thu hoạch ngày mùa còn vất vả hơn.

Bà nhớ lúc trước, có một tiểu tức phụ làm cùng đội với bà, khí lực lớn, chịu được khổ, muốn kiếm nhiều chút tiền, làm càng nhiều hơn so với người khác. Có một lần nàng ta làm việc bị gạch đá đập vào đầu, lúc đấy ngã nhào xuống đất, lại tự mình bò dậy, sau lần đó cười nói như không có chuyện gì. Lúc đó nàng ấy cầm một hai lượng bạc chủ nhà bồi dưỡng, không chịu bỏ ra chưa trị. Ai ngời mười năm sau, đầu óc mơ hồ, trở nên điên điên khùng khùng, người nhà mời lang trung chữa bệnh, lang trung hỏi chuyện xưa, nói rằng đầu năm đó bị đập đến nội thương, không chữa trị kịp thời, giờ muốn chữa bệnh, phải tốn rất nhiều tiền, mà chưa chắc đã tốt lên được.

Một số nhà nghèo chỉ biết kêu than, tiểu tức phụ điên và nam nhân nàng vất vả lắm mới nuôi được hai hài tử đến mười tuổi, cảm giác đã có người trông cậy được, ai ngờ gặp đại nạn, nhưng lấy đâu ra tiền chữa bệnh? Toàn gia lại rơi xuống đáy vực.

Đôi khi từ thị nhìn thấy tiểu tức phụ điên, còn cả nam nhân nàng ấy, trong lòng không khỏi cảm thán.

Bao nhiêu lần Từ thị hồi tưởng lại chuyện xưa, cảm thấy may mắn vì vận mệnh mình tốt, những người cùng dỡ hàng với mình lúc đó, đã làm bà nội giống bà, nhưng một số người vẫn tiếp tục làm khuân vác.

Chỉ là bà không nghĩ, mười năm kiêu ngạo, trong một đêm đến lượt bà đi làm khuân vác.

Bà kinh ngạc suy nghĩ một lúc, cuối cùng nói: “Được rồi… Ta cũng đi cùng.”

Trước đó vài ngày, mẹ chồng nàng dâu ồn ào gay gắt, tết vừa qua không vui vẻ gì, nhưng lúc này Dương thị nghe mẹ chồng nói, tự dưng lòng chua xót, “Mẹ, người lớn tuổi… Người đừng đi, mẹ làm không nổi.”

“Không ngại,” Từ thị cười, phất tay, “Chúng ta cùng làm, kiếm nhiều một chút. Sẽ không phải làm lâu, qua giai đoạn khó khăn này là tốt rồi.”

Đường Hà nghe tính toán của bọn họ, thất kinh.

Dĩ nhiên nàng biết công nhân bốc vác, thời đại nào cũng không thiếu, cường độ lao động cao, nhưng khi người nhà mình trở thành một thành viên như thế, làm việc không có bảo hộ lao động, trong lòng chua xót, đau đớn vô cùng.

Nàng nắm tay hai hài tử, nhìn hai phụ nhân trong nhà, một lão nhân, một thanh niên cùng nhau ra cửa, chỉ có thể ngẩng đầu, phát ra tiếng thờ dài rất nhỏ, nước mắt lăn dài.

Lúc này nàng hận mình, nàng luôn kiêu ngạo rằng mình tài hoa, thế nhưng năng lực này không thể giải quyết khốn cảnh hiện tại của gia đình.

Tai họa tới, chúng ta không thể đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, trách cứ lẫn nhau. Cuộc sống khổ nạn, tầng tầng lớp lớp, chỉ có vùi đầu khắc khổ, nhẫn nại chờ mọi chuyện trôi qua.

Hơn nửa ngày, chỉ có Đường Hà và hai đứa nhóc ở trong nhà. Bữa trưa nàng không đói bụng, nhưng cố gắng xới cơm, để hai đứa bé ăn, ép buộc bản thân mình ăn.

Qua bữa trưa không lâu, có người trong thôn cầm cho nàng một phong thư, nói là người nhà mẹ đẻ gửi cho nàng.

Đường Hà nói cám ơn, nghi ngờ mở thư ra đọc. Chữ viết trên thư tinh tế, dùng từ đơn giản sáng tỏ, tuyệt đối không phải người nhà hạ bút.

Sau khi con rể Đường lão bị bỏ tù, phu thê bọn họ ngày đêm lo lắng, nữ nhi đang có thai, bọn họ ngày ngày lo sợ nàng chịu không nổi, tổn thương thân thể. Thật vất vả mới nghe tin Chu Trâu hai thôn thỏa thuận xong, Huyện thái gia đã lên tiếng, kêu đem bạc đến chuộc người. Trước giờ bọ họ luôn nghĩ Chu gia hào phú, lúc này không dám suy đoán Chu gia không gom đủ bạc, nhưng sợ vạn nhất, vì vậy bọn họ có lòng hỗ trợ, sợ nữ nhi da mặt mỏng, đành chủ động hỏi. Mà cũng không nên lù lù tới cửa, hỏi người ta có thiếu tiền không, bọn họ đi cầu Quế tiên sinh viết một phong thư. Trong lòng bọn họ, Quế tiên sinh là người cao thượng, đại khái sẽ không cười nhạo chuyện này.

Ý tứ trong thư, đại khái là Đường gia mới bán một lứa heo, một ao cá, vừa lúc có ít bạc trong tay, nghĩ cho khuê nữ mang thai bồi dưỡng, hỏi nàng về lấy hay bọn họ mang đến.

Một khắc này, Đường Hà không nhịn được, nước mắt chảy xuống.

Ai ai cũng biết người nhà luôn yêu thương nhau. Nhưng cuộc sống bình thản, chúng ta không thể nào kiểm chứng được. Có khi tình cảm bị công khai, chúng ta còn tình nguyện cầu chưa từng xảy ra chuyện đó.

Nàng nhớ Chu Nam Sinh.

Kiếp trước nàng còn trẻ, chìm đắm vào yêu, say đắm nóng bỏng, trong thư viết cho người tình: Một sớm tóc đen, chiều thành tuyết.

Thiếu niên mạnh miệng nói buồn, nhưng khi chân chính buồn đau chạy lên não, lại không nói được gì.

Ngay cả một lời âu yếm nàng cũng chưa nói cùng Chu Nam Sinh.

Mấy đêm lạnh, nàng đang mang thai, trên lý thuyết nên thèm ngủ, nhưng lo âu cực độ, làm nàng ngủ không ngon.

Hiện tại nàng mang thai hơn bốn tháng, hình dáng mệt mỏi gầy gò, lộ ra bụng khá lớn.

Khoai Tây oa đã hiểu được đau khổ, lúc này nhẹ nhàng kéo tay nàng, ngẩng đầu nhìn nàng, “Thẩm thẩm, đừng khóc.”

Ny Nhi cũng học ca ca, dùng bàn tay nhỏ nhỏ bắt ngón tay nàng, “Thẩm thẩm, không… Khóc.”

Đường Hà ngồi chồm hỗm, ôm hai hài tử vào trong ngực, “Được, không khóc. Cha và thúc thúc các con rất nhanh sẽ về nhà.”

—–

Cùng lúc đó, Lã thị nén nước mắt, cò kè mặc cả với chưởng quỹ hiệu cầm đồ, sau khi bán tất cả đồ đạc trong tiểu viện, nàng trở lại Chu gia thôn. Nàng thống khoái nghĩ: Dù sao Bắc Sinh mười năm, tám năm nữa cũng không định thi làm quan, sau này ta chính là phụ nhân nông thôn, còn ngắm tranh chữ văn nhã làm gì.

Nàng đi trên đường, ôm chặt bao bố trong ngực, trong bao vải cất hơn năm mươi lượng bạc. Mấy thứ tranh chữ bình hoa, thật ra không đáng giá như mẹ nàng nói. Hai mắt sưng đỏ, đầu óc mịt mờ một mảnh. Nàng dựa vào dũng khí bộc phát nhất thời, chặt đứt đường lui của mình, bỏ qua cha mẹ huynh đệ, giờ phút này nàng muốn những người khác tới, bổ sung vị trí người thân. Trừ người Chu gia, nàng không còn lựa chọn. Vì vậy kiều nữ không để ý tới lòng bàn chân, một đường đi nhanh.

Lã thị vào sân Chu gia, thấy Đường Hà ngồi cạnh hai hài tử dưới ánh mặt trời, bọn họ thấy nàng, ngẩng đầu chào hỏi.

Trước giờ Lã thị vẫn muốn thân cận Đường Hà (Cho dù Đường Hà bộc phát một lần, mất đi chút ít thân cận), về phần hai hài tử, giọng nói đáng yêu của bọn chúng làm tâm hồn nàng bỗng dưng an ổn: Đúng rồi, có tiền, Bắc Sinh trở lại, huynh đệ Đông Sinh có thể trở lại, mọi người sẽ an lòng.

Nàng vội vàng đưa tiền cho phụ huynh, nên hỏi Đường Hà mọi người trong nhà đi đâu.

Đường Hà kể lại.

Lã thị ngẩn người. Ý định lão gia tử nàng không rõ, nhưng mẹ chồng và Đại tẩu đi bốc vác, nàng có chút ấn tượng với việc này. Lúc còn bé, mẹ nàng đưa nàng và ca ca đi qua góc đường của đám người đang chờ làm việc, bà chỉ vào đám người, cảnh cáo ca ca: “Nhìn đi, người cùng khổ, các con không chăm chỉ học hành làm người bề trên, sau này sẽ giống như những người này, làm việc vừa bẩn vừa mệt mỏi.”

Hiện tại nàng là người nhà của những người đó.

Lã thị kinh ngạc nhìn Đường Hà và hai hài tử, đột nhiên tỉnh hồn, vội vã mở bao bố trong ngực mình ra, móc hà bao cho Đường Hà nhìn: “Tẩu nhìn xem, tiền!”

Đường Hà nhất thời sửng sốt, nàng không nghĩ được Lã thị tìm được tiền, “Đây là…”

Lã thị kể lại chuyện mình cầm cố bình hoa, tranh chữ.

Đường Hà nghe, nhất thời không nói gì, “Ta đi tìm ông nội… Số tiền này, gia đình ta có thể tạm thời trở lại bình thường.”

Lã thị nhìn bụng nàng nhô cao, vươn tay cản lại, “Để muội đi.”

“Người trong thôn muội không biết hết.” Lã thị gả vào cửa mấy tháng, đáy lòng lại bài xích nông thôn, quả thật ít giao tiếp với thôn dân, lời này của Đường Hà thực sự cầu thị, không có ý châm chọc Lã thị. Nàng dừng một chút, nói: “Muội lấy nước nóng rửa mặt đi… Mắt sưng như vậy, sợ rất khó chịu.”

Lã thị lúc này mới cảm thấy chật vật, theo bản năng che mặt, nhưng cảm thấy vô ích, lại thả tay xuống, tự giễu nói: “Diện mạo của muội quả thực chật vật.”

Đường Hà rất ít hỏi chuyện riêng tư của người khác, nhưng làm chị em dâu chung hoạn nạn, không khỏi quan tâm, nhẹ giọng hỏi: “Sao thế?”

Lã thị miễn cười cười, quyết liệt với nhà mẹ đẻ, chuyện như vậy làm người ta xấu hổ.

Đáy lòng nàng mỏi mệt, nhất thời đứng không vững, vội ngồi lên ghế, bao bố để tùy tiện trên mặt đất, “Không có gì, chỉ là sau này không về nhà được.”

Đường Hà không kiên nhẫn đứng lâu, ngồi xuống ghế bên cạnh, kiên nhẫn chờ Lã thị hạ văn.

Lã thị có chút bàng hoàng, nhìn Khoai Tây oa và Ny Nhi, hai đôi mắt to tròn nhìn mình, trong lòng mềm mại, gần gũi bọn chúng, học Đường Hà, hôn lên má bọn chúng. Sau đó nhẹ giọng, giống như tự nói: “Không có chuyện gì, muội còn có gia đình này.”

Hành động của Lã thị đối với huynh muội Khoai Tây oa là lần đầu, Khoai Tây oa lớn, kinh ngạc nhìn nàng, Ny Nhi bên cạnh không biết ca ca cứng đờ, bé cười khanh khách vung vẩy cánh tay vào Lã thị, “Hôn nhẹ…”

Lã thị cười, lại hôn bé cái nữa.

Đường Hà ở một bên, khẽ cười.

Nàng và Lã thị, ở phương diện nào đó tương tự nhau. Nàng vì thời đại bất đồng, không hợp nơi này. Lã thị vì hoàn cảnh bất đồng, đối với cuộc sống thôn trang cũng mơ hồ bài xích.

Khác nhau là kinh nghiệm sống của nàng nhiều hơn, tâm tình bình thản, khoáng đạt hơn Lã thị mà thôi.

Lã thị kể lại tranh chấp với cha mẹ đẻ.

“Khi còn bé, mẹ đưa muội đi nghe hí kịch, trên đài y y nha nha, kể một đoạn cuộc sống ‘bi hoan ly hợp’, chớp mắt một cái, con hát đổi trang phục, sẽ diễn một đoạn chuyện xưa. Hôm nay, những lời mẹ nói tựa như hí kịch, muội sống ở Chu gia, giống như lên sân khấu diễn một màn, tái giá đến nhà khác, tựa như đi diễn trò.” Lã thị nhẹ nói, “Bà nói, muội không nghe lời sẽ từ mặt muội, lời này rất nhẹ nhàng, muội không tin.”

Nàng cười tự giễu, “Muội nghĩ: Chờ bà bình tĩnh lại, muội sẽ về bồi tội, mẹ ruột sao có thể không nhận nữ nhi đây? Nhưng lúc đi trên đường, muội càng nghĩ càng sợ, vạn nhất bà nói là sự thật thì sao?”

“Nhưng muội không có cách nào…” Lã thị mịt mờ nói.

Nàng còn trẻ, chưa bao giờ nghĩ đến rời bỏ cha mẹ, nàng không biết con đường phía trước có gì. Đáy lòng nàng sợ hãi, áy náy. Sợ tương lai không có cha mẹ chỉ bảo. Áy náy vì làm trái với ý nguyện cha mẹ.

Nhưng để cho nàng dứt áo rời đi, từ đó trở thành người dưng, ném người nhà Chu gia qua một bên, mình sống nơi này khoan khoái thuận ý, vô luận là phương diện tình cảm hay đạo đức, nàng đều không làm được.

Chỉ bằng ý nghĩ ‘làm không được’, nàng chống đối lại mẫu thân, cố chấp ở lại Chu gia thôn.

“Nhưng cuộc sống nơi này khó khăn như vậy…” Nàng lầm bầm nói, “Tẩu biết không, muội không quen…”

Lúc này đã quá ngọ lâu, mặt trời yếu dần, không khí từ từ thấm lạnh. Thật ra đã lập xuân, thành thực mà nói, đã đến mùa xuân, đầu xuân, một mầm cây xanh từ ngoài bờ tường nhô vào trong sân.

Đường Hà nghe đến xuất thần, ánh mắt nàng nhìn về mầm cây xanh, xa hơn là bầu trời bao la.

“Mới bắt đầu ta cũng không quen.” Nàng nghe được giọng mình, “Con người, sự vật trong thôn, hoa màu trong ruộng, nhưng mà lâu ngày, ta càng không chút kiêng kỵ.

Thói quen thay đổi, còn hơn sống giả dối.

Sau nàng học nhìn bản chất sự việc. Tỷ như người trong thôn thiếu tâm tư, tỷ như Thanh Sơn sau cơn mưa, ruộng lúa trải dài một màu xanh, hoa dại cuối thu nở ven đường.

Nàng phát hiện ra, đây hết thảy là cuộc sống phồn vinh. Một cái giếng cổ, một gốc cây già, một tia nắng mặt trời, cũng làm cho nàng xúc động, làm cho nàng tràn đầy tình yêu với cuộc sống.

Trong lòng nàng có sự đồng cảm, nàng yêu thương người bên cạnh, sau đó nhận lại tình yêu của họ.

Kiếp trước là cảnh trong mơ, chỉ có cuộc đời này chân thật. Nàng bằng lòng kinh doanh cuộc sống này.

Nàng nhẹ giọng nói với Lã thị: “Sẽ tốt thôi.”

Chỉ sợ sau này Lã thị hối hận, nhưng lúc này nàng ấy thuận theo ý muốn ban đầu, vậy là tốt lắm rồi. Sau này hối hận, nàng ấy rời đi, sẽ không quan hệ đến thôn trang này nữa. Sẽ trở về thói quen sinh hoạt ngày xưa.

Lã thị nghe vậy, im lặng một lúc: “Không được, muội ở lại.”