Anh từng nói: “Em vẫn còn trẻ, nên phải kết thúc chuyến phiêu lưu của mình đi thôi.”
Thời gian Vũ sống trên Tây Bắc, cảm giác như bản thân đang dần dần lột
xác. Cô giống như một chú bướm đang phá kén ra ngoài, cố gắng chịu đau
để xòe được đôi cánh rực rỡ. Cô để quá khứ sâu trong một chiếc hộp,
không có ánh sáng chiếu rọi. Cô không biết bản thân có thể chạy trốn
được bao lâu, nhưng cô không muốn phải nhìn thấy nó.
Vũ nhận dạy học cho bọn trẻ, đó chỉ là một công việc giết thời gian. Cô
sống trong một thôn nghèo khó, mọi người thích mặc quần áo thổ cẩm, tóc
búi cao và làn da cháy nắng. Bọn họ hay gọi Vũ là cô gái thành phố, bởi
cô không nói tên cho họ biết. Vũ cũng không muốn phản bác lại, vì cô
đúng là người thành phố lên đây lánh nạn.
Vũ bắt đầu cắt đứt mọi quan hệ, với cả cả gia đình. Cô giống như người
bị cô lập giữa thế giới xa lạ, với những con người xa lạ, một kẻ cô độc
trắng tay hoàn toàn. Dần dà, Vũ cũng bắt đầu mặc váy thổ cẩm, để tóc và
da cháy nắng. Nhìn cô từ xa trông giống như dân bản địa, có phần xinh
đẹp và cô độc hơn những cô gái dân tộc ở đây một chút. Thực rất giống
một chú bướm rực rỡ, lang thang giữa khu rừng rộng lớn.
Người dân nơi đây rất thích ca hát, họ thường thổi khèn, thích huýt
sáo…Các cô gái ai cũng biết múa và dệt vải. Trên người họ đều đeo trang
sức rất nặng, nhưng họ gắn bó với chúng cả đời. Vũ nhận dạy học cho
khoảng mười đứa trẻ, chúng đều chỉ tầm bảy, tám tuổi. Đứa nào đứa nấy
đều lem luốc, gầy gò. Gặp Vũ đều hỏi một câu rằng: “Cô ơi, con người có
thể bay lượn như chim không?” Vũ đáp: “Có chứ!” Nếu như các em được tự
do, các em sẽ thỏa được những gì bản thân mơ ước.
Trên Tây Bắc rất lạnh, nhưng Vũ dần thấy thích nghi được với cái lạnh ở
nơi đây. Cô không còn bị rát họng và chảy máu cam nữa. Cô bình thản sống cùng với chúng. Một cô gái người Tày đã nói với Vũ rằng: “Cho dù có thế nào, thì chị cũng phải quen với cuộc sống ở nơi đây đi.” Vũ cũng thấy
cần phải như vậy. Cô cần phải học cách thích nghi, và học cách để thỏa
hiệp với số phận này.
Có một dạo Vũ gặp được Linh, nhưng cô ấy không nhận ra cô. Hình như Linh đang làm phóng sự văn hóa dân tộc, và thôn này sẽ là địa điểm để quay.
Vũ lẫn trong đám dân làng, cô không gọi bạn. Cô chỉ đứng một góc, nhìn
Linh chỉ đạo ekip. Có lẽ giờ cô ấy rất tốt, mà không, trước giờ Linh vẫn rất tốt. Cô ấy luôn luôn đi đúng con đường mà mình chọn, không bao giờ
hối hận.
Suốt cả một ngày trời, đám phóng viên làm việc rất nghiêm túc. Tối đến
họ đốt lửa trại vui vẻ với dân làng. Vũ ngồi trong nhà, không hề ra góp
vui cùng với họ. Không phải cô sợ Linh sẽ phát hiện ra mình, mà cô sợ
Linh sẽ kéo cô về cuộc sống ngày trước. Cô không muốn, phải, cô không
muốn như thế. Hoặc là cô chưa đủ sẵn sàng để tiếp tục cuộc sống của
mình. Cô cần phải chôn vùi quá khứ, chôn vùi đi người đàn ông mà mình
từng thương yêu.
Sáng hôm sau, đoàn phóng viên đó đã sang một vùng khác. Vũ đứng nhìn
trong đám sương mù lẩn quất, thấy Linh khoác một chiếc ba lô và mỉm cười hài lòng. Trên khuôn mặt cô ấy giờ đây chỉ có như thế, sẵn sàng hài
lòng với mọi thứ. Vũ cũng cúi đầu mỉm cười, bỗng nhiên cô thấy bản thân
giả tạo quá. Cái gì cũng thế, nếu chúng ta bỏ quên nó quá lâu thì nó sẽ
trở nên xa lạ. Kể cả nụ cười.
Vũ quay về, cô tiếp tục dạy bọn trẻ học. Chúng gần như ngủ suốt một
tiếng, cô cũng không có ý nhắc nhở. Có lẽ đêm qua chúng chơi quá khuya,
cho nên bây giờ mới gà gật như thế. Vũ dạy chúng một bài thơ – Emily con ơi!
Buổi hoàng hôn
Ôi những linh hồn
Còn, mất?
Đã đến phút lòng ta sáng nhất
Ta đốt thân ta
Cho ngọn lửa chói lòa
Sự thật…
Thực ra Vũ không quan tâm đến chuyện vạch trần tội ác của thực dân Mỹ
trong bài thơ này, cô chỉ thấy sự tuyệt tình của người cha trước tất cả. Ông hẳn là người quyết đoán, không bao giờ hối hận. Vũ chợt nhớ đến ba
cô, ông cũng từng tuyệt tình với cô như thế. Tuy ông không tự thiêu thân mình như người cha trong bài thơ, nhưng ông đã phần nào đó đốt đi niềm
tin cô dành cho ông trong mười tám năm trời. Quả thực quá đau đớn!
Một đứa trẻ ngơ ngác hỏi: “Thưa cô, vậy người cha có chết không ạ?”
Vũ ngẩn người, tự hỏi lòng mình câu ấy. Cuối cùng đáp: “Có lẽ là không!
Người đó biến thành một ngọn lửa bất diệt, soi sáng cho con đường tăm
tối ngập tràn chiến tranh.”
“Oa, thật là vĩ đại!” Một đứa trẻ khác reo lên.
Vũ cũng không hiểu ai đã dạy chúng câu này, nhưng có lẽ chúng đã sử dụng đúng ngôn từ của mình. Có đôi lúc, bạn không thể tìm được từ để miêu tả cho những cảm xúc ở trong lòng. Vũ cũng vậy, có một thời gian cô gần
như quên đi những thứ gọi là giao tiếp. Nếu không có bọn trẻ, cô sợ mình sẽ xuất hiện ở đây với một khuôn mặt lặng câm và một đôi mắt bình thản. Thế giới bên ngoài và cô gần như đã mất đi kết nối, cô khiếp sợ chúng.
Nhưng có bọn trẻ, chúng là điểm tựa duy nhất khiến cô bám trụ.
Sau giờ học, có đứa trẻ đến đưa cho cô một bức thư. Vũ hỏi của ai gửi,
nhưng nó chỉ lắc đầu rồi chạy đi mất. Vũ ngạc nhiên nhìn theo, nhưng
cuối cùng cô vẫn tò mò bức thư hơn. Nhìn nó trên tay, ngoài phong bì
không đề gì hết, nhưng Vũ đã bắt đầu đoán được ra người gửi là ai.
Trong thư viết:
Vũ, cậu có nhớ những năm chúng mình trốn học ra biển không? Cậu nói
cậu bị ám ảnh bởi biển khơi – nơi đã cướp đi mạng sống của bác cậu. Cậu
còn nói: “Tớ rất sợ chết, cho nên tớ sẽ bị ám ảnh suốt đời.” Nhưng tớ
lại thấy, cậu là một kẻ nặng lòng với biển. Vũ ạ, không có ai từ bỏ được thứ đã gắn bó ngay từ khi sinh ra. Cẩm Phả của cậu, biển của cậu, tình
yêu của cậu…Cho dù cậu có đi xa đến đâu, có cố gắng chạy trốn đến đâu
thì nó cũng sẽ theo chân cậu đến suốt cuộc đời.
Vũ, phải quay về đi thôi. Cậu đã trưởng thành rồi!
Bầu trời Tây Bắc như một dải lụa trắng, chúng tràn ngập khói sương. Vũ
thở ra những hơi nặng nhọc, bức thư trên tay dần dần rơi ra. Cô nhìn
xuống, dưới đôi chân mình, những dòng chữ nhạt nhòa trong nước mắt. Đã
từ rất lâu rồi bản thân mới có thể khóc, cũng đã từ rất lâu rồi mới có
thể tìm lại tiếng nói của linh hồn. Vũ ngẩng đầu nhìn ra xa, nơi những
ngọn núi chìm lẫn trong sương khói. Vũ từng nhớ, có một đôi vợ chồng đã
sống trên đó. Họ tìm hiểu về khí tượng thiên nhiên, cùng cô đơn, cùng đi qua thời gian…Và đó là hạnh phúc?
Khẽ nở một nụ cười, nước mắt lăn vào bờ môi, rồi Vũ chạy vụt đi. Cô có
cảm giác bản thân mình đang bay, cũng không biết mình là con vật gì, chỉ biết rằng cô đang thỏa sức bay trên đôi cánh của mình. Núi rừng Tây Bắc lướt qua tầm mắt, nhấn chìm cô vào đám sương khói lung mờ.
Cô đã trưởng thành, đã thực sự trưởng thành rồi.
Và trong tinh cầu lạnh lẽo ấy chỉ còn có riêng cô mà thôi.