Có một câu ngạn ngữ
Trung Quốc rằng: Mũi tên bắn vào con chim nào ló đầu ra. Tôi mới là phát thanh viên chưa được bao lâu thì số lượng thư tôi nhận được từ thính
giả, sự thăng tiến và những phần thưởng đã khiến tôi bị các đồng nghiệp
cạnh khóe. Người Trung Quốc thường nói: Cây ngay không sợ chết đứng, nên tôi cố gắng giữ vẻ vui vẻ trước bất kỳ gương mặt đố kỵ nào. Cuối cùng,
chính tiếng nói của những người phụ nữ Trung Quốc đã đưa các đồng nghiệp xích lại gần tôi hơn.
Đài phát thanh mua cho tôi bốn cái máy trả lời điện thoại trường thời gian, mỗi cái đều có băng dài bốn tiếng. Mỗi tối, sau tám giờ, những chiếc máy này sẽ dành cho những người phụ nữ
muốn góp ý kiến trong chương trình, nhờ giúp đỡ hoặc kể chuyện của họ.
Phần chào hỏi của tôi trên những chiếc máy mời gọi họ hãy trút bỏ những
gánh nặng của mình để có thể đi tới tương lai với hành trang nhẹ hơn, và đảm bảo với họ rằng họ không cần phải trình bày danh tính hay nơi ở.
Hằng sáng, khi đến văn phòng, tôi thấy càng lúc càng nhiều đồng nghiệp - biên tập viên, phóng viên, và phát thanh viên - chờ nghe những câu
chuyện phát ra từ băng ghi âm, được kể bằng những giọng nói nhuốm màu
ngượng ngùng, lo âu và sợ hãi.
Một hôm chúng tôi nghe thấy:
«Xin chào, có ai ở đó không? Hân Nhiên có ở đó không? Ô, tốt. Đây chỉ là một cái băng.”
Người phụ nữ đó ngừng lại vài giây.
«Hân Nhiên, chào cô. E rằng tôi không thực sự là một trong các thính giả
thường xuyên của cô; tôi không ở trong tỉnh của cô, và tôi chỉ mới bắt
đầu nghe chương trình này. Một hôm các đồng nghiệp của tôi thảo luận về
cô và chương trình của cô, họ nói rằng cô đã lắp đặt những chiếc điện
thoại đặc biệt để thính giả có thể để lại lời nhắn, và là nơi mọi người
phụ nữ có thể kể chuyện của mình một cách ẩn danh. Họ nói cô sẽ phát
sóng các câu chuyện đó vào ngày hôm sau để thính giả thảo luận rộng rãi
trên đường dây nóng, hy vọng giúp các phụ nữ hiểu được nhau, giúp đàn
ông hiểu được phụ nữ, và đưa các gia đình xích lại gần nhau hơn. Trong
mấy ngày gần đây tôi đã nghe chương trình của cô hàng ngày. Sóng bắt
được không tốt lắm, nhưng tôi thích chương trình của cô lắm. Tôi chưa
từng nghĩ rằng phụ nữ lại có nhiều chuyện để kể như thế, giống nhau mà
lại khác nhau. Tôi chắc rằng cô không được phép đưa lên sóng tất cả
những câu chuyện đó. Cho dù vậy, tôi nghĩ nhiều phụ nữ sẽ vẫn biết ơn
cô. Đường dây điện thoại của cô đem lại cơ hội để phụ nữ nói về những
chuyện họ chưa từng dám hay không thể nói từ khi còn rất trẻ. Cô phải
biết rằng được có một không gian để bộc bạch nỗi lòng của mình mà không
sợ bị chỉ trích hay phản ứng tiêu cực là đã nhẹ lòng lắm rồi. Đó là một
nhu cầu về tình cảm, không kém phần quan trọng so với những nhu cầu của
thể xác.”
Ngừng một lúc lâu.
«Hân Nhiên à, hình như tôi
thiếu dũng khí để kể câu chuyện của chính mình. Tôi muốn kể cho mọi
người nghe mình đang sống trong một gia đình kiểu như thế nào lắm. Tôi
cũng muốn nghe câu chuyện của chính mình, bởi vì tôi chưa từng dám ngoái nhìn quá khứ, sợ rằng những ký ức có thể phá hủy niềm tin của tôi vào
cuộc đời. Tôi từng đọc trong sách rằng thời gian hàn gắn mọi thứ, nhưng
hơn bốn mươi năm đã không mang đi được nỗi căm hờn hay mối ân hận của
tôi; thời gian chỉ làm cho tôi tê liệt.”
Bà ta thở dài yếu ớt.
«Trong mắt những người khác, tôi có mọi thứ mà một người đàn bà mong muốn.
Chồng tôi có địa vị quan trọng trong chính quyền tỉnh; con trai tôi, nay đã gần bốn mươi, là giám đốc chi nhánh của một ngân hàng quốc doanh ở
thành phố; con gái tôi làm việc trong công ty bảo hiểm nhà nước và tôi
làm việc ở tòa thị chính. Tôi sống lặng lẽ và thanh bình; tôi không phải lo lắng về tiền bạc hay về tương lai của các con như hầu hết mọi người, và tôi cũng không phải lo lắng về chuyện mất việc.
Ở nhà, chúng
tôi có thừa mọi thứ chúng tôi cần. Con trai tôi có một căn hộ lớn của
riêng nó, và con gái tôi, con bé nói rằng nó theo chủ nghĩa độc thân,
sống với chúng tôi. Ba chúng tôi sống trong một căn hộ rộng gần hai trăm mét vuông, trang bị nội thất hàng hiệu và những thiết bị điện gia dụng
tân tiến nhất - ngay cả chậu rửa mặt và bồn cầu cũng là hàng ngoại nhập. Hầu như ngày nào cũng có người tới lau dọn và mang hoa tươi đến. Tuy
nhiên nhà tôi chỉ như một gian trưng bày các vật dụng gia đình: không có sự giao tiếp thực sự trong gia đình, không một nụ cười hay tiếng đùa
vui. Khi chỉ có người nhà với nhau, tất cả những gì có thể nghe thấy chỉ là những âm thanh của động vật: ăn, uống và đi vệ sinh. Chỉ khi nào có
khách mới có hơi thở của con người. Trong gia đình này, tôi không có
quyền của một người vợ hay tư cách của một người mẹ. Chồng tôi nói tôi
giống như miếng vải xám bạc màu, không dùng để may quần, trải giường,
hay thậm chí làm giẻ rửa bát được. Tôi chỉ hữu ích để làm một cái giẻ
lau chân. Với ông ta, chức năng duy nhất của tôi là làm một bằng chứng
về phẩm chất giản dị, cần cù và liêm khiết để ông ta có thể tiến lên vị
trí cao hơn. Đó là những lời chính ông ta nói với tôi, Hân Nhiên ạ - ông ta nói toẹt vào mặt tôi như thế.”
Người phụ nữ đó ngừng lại, nức nở.
«Ông ta nói bằng thái độ hết sức hờ hững! Không biết bao nhiêu lần tôi đã
nghĩ đến chuyện bỏ ông ta. Tôi muốn tìm lại tình yêu đối với âm nhạc và
giai điệu, để khỏa lấp nỗi khao khát một gia đình đích thực, để trở lại
là con người tự do trước đây - để tìm lại thế nào là một người đàn bà
đích thực. Nhưng chồng tôi nói rằng nếu tôi bỏ ông ta, ông ta sẽ khiến
tôi sống không bằng chết. Ông ta sẽ không cho phép tôi làm tổn hại đến
sự nghiệp của ông ta hay biến ông ta trở thành mục tiêu của những lời
đàm tiếu. Tôi biết ông ta đã nói là làm: bao năm qua, không một kẻ đối
đầu chính trị nào thoát khỏi đòn thù của ông ta. Những người phụ nữ từ
chối sự ve vãn của ông ta đều kẹt trong những công việc tệ hại nhất,
không thể rời đi hoặc chuyển việc trong một thời gian dài. Thậm chí
chồng của một số người còn bị tán gia bại sản. Tôi không thể thoát được.
Chắc cô thắc mắc tại sao tôi tin mình không có tư cách của một người mẹ.
Chẳng bao lâu sau khi được sinh ra, các con tôi đã bị tách khỏi mẹ và
gửi đến trường mẫu giáo quân đội bởi vì Đảng nói rằng chúng có thể sẽ
làm ảnh hưởng đến công việc của chỉ huy - tức là cha của chúng; hồi đó
chuyện cũng diễn ra như vậy với con cái của hầu hết những người lính
khác. Trong khi các gia đình khác có thể gặp con một tuần một lần, chúng tôi lại thường phải đi xa, nên chỉ được gặp con một hoặc hai lần mỗi
năm. Những cuộc gặp gỡ họa hoằn của chúng tôi thường bị cắt ngang bởi
khách khứa hay những cuộc điện thoại, nên lũ trẻ rất buồn. Đôi khi chúng còn về trường sớm hơn quy định. Bố và Mẹ chỉ là những cái tên đối với
chúng. Chúng gắn bó nhiều hơn với các cô giáo mầm non đã chăm sóc chúng
từ hồi bé xíu.
Khi chúng lớn hơn một chút, địa vị của cha chúng
đem lại cho chúng rất nhiều đặc quyền mà những đứa trẻ khác không có.
Điều này có thể tác động tới tụi trẻ đang lớn theo chiều hướng xấu, đưa
lại cho chúng cảm giác suốt đời rằng mình là nòi thượng đẳng và thói
quen coi thường người khác. Chúng cũng xem tôi như là đối tượng để coi
thường. Bởi vì chúng học cách đối xử với người khác và cách thực hiện
mọi việc từ cha chúng, đồng thời xem cách hành xử của ông ta là phương
tiện để đạt được tham vọng của mình. Bằng hiểu biết và kinh nghiệm của
mình, tôi đã cố gắng dạy chúng làm thế nào để thành người tốt, hy vọng
tình mẫu tử và sự chăm sóc của người mẹ sẽ làm chúng thay đổi. Nhưng
chúng đánh giá giá trị của con người dựa vào địa vị xã hội của họ, và sự thành công của cha chúng chứng tỏ rằng ông ta xứng đáng để học theo.
Nếu chính chồng tôi không cho rằng tôi đáng được tôn trọng hay yêu
thương, thì tôi còn trông mong gì ở các con nữa? Chúng không tin rằng
tôi từng có giá trị gì đó.”
Bà ta thở dài bất lực.
«Bốn
mươi năm trước, tôi là một cô gái ngây thơ, lãng mạn, vừa tốt nghiệp
trường nữ sinh ở một thị trấn nhỏ. Tôi may mắn hơn các cô gái cùng tuổi
khác rất nhiều; cha mẹ tôi đã đi học nước ngoài và có tư tưởng phóng
khoáng. Tôi chưa từng lo lắng về hôn nhân như các bạn cùng lớp. Hầu hết
bọn họ đều có những cuộc hôn nhân được sắp đặt từ khi còn nằm nôi; số
còn lại được hứa hôn khi học cấp II. Nếu nhà trai quá khắc nghiệt hoặc
truyền thống gia đình bắt phải thế thì cô gái phải rời trường cấp II đi
lấy chồng. Chúng tôi nghĩ những cô gái không may mắn nhất là những cô
phải trở thành vợ hai, hay thiếp. Hầu hết các cô gái phải bỏ học để lấy
chồng đều rơi vào tình cảnh này, lấy những người đàn ông muốn thử món gì mới. Nhiều bộ phim hiện nay mô tả các cô vợ lẽ như con ngươi trong con
mắt người chồng; chúng mô tả họ lợi dụng địa vị của mình để cư xử kiêu
căng trong gia đình, nhưng điều đó không hề đúng. Bất kỳ người đàn ông
nào có thể lấy mấy người và chắc chắn đều là con của những gia đình lớn, có quyền thế, đồng thời cũng có nhiều quy tắc và truyền thống gia đình. Lấy một ví dụ, những gia đình như thế có hơn mười cách chào hỏi mọi
người và tỏ lòng kính trọng với người khác. Thậm chí lệch một chút khỏi
những quy tắc này cũng đủ khiến gia đình mất thể diện. Một lời xin lỗi
là không đủ - các cô vợ lẽ sẽ bị trừng phạt vì bất kỳ một lỗi nhẹ nào
nếu bị phát giác. Họ sẽ bị vợ cả tát tai, bị cấm ăn cơm vài ngày, bắt
làm việc nặng hay bắt quỳ gối trên ván giặt. Cô hãy tưởng tượng xem
những người bạn học của tôi ở ngôi trường hiện đại, theo phong cách
Phương Tây chán ghét những thứ ấy tới mức nào! Họ chẳng thể làm gì được; từ khi còn bé xíu họ đã biết cha mẹ đã có quyết định cuối cùng trong
việc chọn đối tượng kết hôn cho mình. Nhiều cô gái ghen tị với tôi vì
tôi được ra khỏi nhà và đi học. Hồi đó, phụ nữ phải tuân thủ Tam Tòng Tứ Đức: Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử; và tứ đức:
Công, dung, ngôn, hạnh.
Hàng nghìn năm qua, phụ nữ được dạy phải
cung kính với người lớn, tận tụy với chồng, chăm lo việc bếp núc may vá, tất cả, trừ việc bước chân ra khỏi nhà. Một người phụ nữ được đi học,
đọc và viết, bàn luận việc quốc gia đại sự như đàn ông, và thậm chí
khuyên bảo đàn ông, là dị giáo đối với hầu hết người Trung Quốc vào thời điểm đó. Các bạn cùng lớp và tôi rất trân trọng sự tự do và may mắn của mình, nhưng đồng thời cũng cảm thấy hết sức mù mờ vì bọn tôi không có
hình mẫu nào để noi theo cả. Dù chúng tôi đều xuất thân từ gia đình tự
do và hiểu được tầm quan trọng của học hành, song xã hội xung quanh
chúng tôi và sự trì trệ của truyền thống khiến thật khó cho bất kỳ ai
trong chúng tôi xác định được một đường hướng độc lập trong đời.
Tôi rất biết ơn cha mẹ mình, những người đã không bao giờ ép buộc tôi điều
gì hoặc bắt tôi phải tuân theo những quy tắc truyền thống của người phụ
nữ Trung Quốc. Tôi không chỉ được cho phép đi học - mặc dù chỉ là trường nữ sinh - mà còn được cho ăn cùng mâm với bạn bè của bố mẹ và thảo luận về chính trị và những vấn đề đang diễn ra. Tôi có thể tham gia mọi cuộc hội họp và chọn bất kỳ môn thể thao hay hoạt động nào tôi thích. Những
Người tốt bụng rỗi việc trong thị trấn nhắc nhở tôi vì cung cách hiện
đại của tôi, nhưng suốt tuổi thơ và cả quãng thời gian đi học nữa tôi đã rất hạnh phúc. Quan trọng nhất là, tôi được tự do.” Bà thì thầm với
chính mình: «Tự do...”
Tôi tiếp nhận mọi thứ xung quanh mình.
Không có gì kiềm chế lựa chọn của tôi. Tôi khao khát một nhiệm vụ vĩ đại có tầm cỡ lớn; tôi muốn làm thế giới phải sửng sốt với một kỳ công rực
rỡ, và mơ được trở thành một mỹ nhân đi bên bậc anh hùng. Khi đọc một
cuốn sách về cách mạng có tựa đề Ngôi Sao Đỏ, tôi tìm thấy một thế giới
mà trước đây mình chỉ biết đến qua những cuốn sách lịch sử. Đó có phải
là tương lai mà tôi khao khát không? Tôi phấn khích đến mức không kiềm
chế được, và quyết định tham gia cách mạng. Thật đáng ngạc nhiên, cha mẹ tôi lại có lập trường khác hẳn so với lập trường tự do phóng khoáng vốn có của họ. Họ cấm tôi không được đi, bảo rằng quyết định của tôi không
dựa trên sự khôn ngoan hay thực tế. Họ bảo rằng những quyết định nông
nổi chắc chắn sẽ có kết quả cay đắng vì chúng chưa chín chắn. Tôi xem
lời họ như sự chỉ trích cá nhân, và phản ứng lại rất dữ. Bị kích động
bởi tính bướng bỉnh của tuổi trẻ, tôi quyết định chứng minh cho họ thấy
tôi không phải là một đứa con gái tầm thường.
Suốt bốn mươi năm
sau đó, lời của họ vẫn cứ văng vẳng bên tai tôi. Tôi hiểu rằng cha mẹ
tôi lúc đó không chỉ nói về tôi; họ muốn ám chỉ đến tương lai của cả đất nước Trung Quốc.
Một đêm giữa mùa hạ, tôi gói ghém hai bộ quần
áo cùng vài quyển sách, và rời bỏ gia đình hạnh phúc, bình yên của mình, như thể một nhân vật nữ chính trong tiểu thuyết. Tới hôm nay tôi vẫn
còn nhớ những ý nghĩ của mình khi bước ra khỏi cổng: Cha, mẹ, con xin
lỗi. Con đã được số phận định sẵn là sẽ lưu danh sử sách, và làm cho cha mẹ tự hào.
Sau này, cha mẹ tôi thực sự đã nhìn thấy tên tôi
trong nhiều sách báo, nhưng chỉ với tư cách một người vợ, không hơn. Tôi không biết tại sao, nhưng mẹ luôn hỏi tôi: Con có hạnh phúc không? Cho
tới khi bà qua đời tôi chưa bao giờ trả lời câu hỏi đó một cách thẳng
thắn. Tôi không biết phải trả lời ra sao, nhưng tôi tin mẹ tôi biết câu
trả lời.”
Bà lại im lặng trong vài giây, rồi tiếp tục với giọng
bối rối, «Tôi có hạnh phúc không?” Bà thì thầm với chính mình, «Hạnh
phúc là gì... giờ tôi có hạnh phúc không? Tôi rất hạnh phúc khi lần đầu
tiên tới vùng được Đảng giải phóng. Mọi thứ quá mới mẻ và lạ lẫm: trên
những cánh đồng không thể phân biệt đâu là nông dân đâu là binh lính; ở
thao trường, dân quân đứng sát cạnh những người lính. Đàn ông và đàn bà
mặc quần áo và làm việc giống nhau; các lãnh đạo không được tôn kính vì
cấp bậc của họ. Mọi người đều nói về tương lai của Trung Quốc; ngày nào
người ta cũng lên án và chỉ trích chế độ cũ. Các báo cáo về thương vong ở chiến trường xuất hiện khắp nơi. Trong không khi đó, các nữ sinh được
đối xử như những nàng công chúa, được quý trọng vì tâm hồn trong sáng và vẻ đẹp. Những người đàn ông gầm lên lao vào chiến đấu dữ dội trên chiến trường lại trở nên nhu mì như lũ cừu cạnh chúng tôi trong lớp học.
Tôi chỉ ở vùng giải phóng ba tháng. Sau đó tôi được phân công vào một đội
công tác cải cách ruộng đất ở bờ Bắc sông Hoàng Hà. Đơn vị của tôi, một
đoàn văn công trực thuộc sở chỉ huy, đưa những chính sách của Đảng Cộng
Sản tới người dân thông qua lời ca, tiếng hát, điệu múa và mọi hoạt động văn hóa khác. Đó là một vùng đất nghèo khó; ngoài tiếng kèn vào dịp
cưới xin hay tang lễ, họ chưa từng có bất kỳ sinh hoạt văn hóa nào khác, nên chúng tôi được đón chào rất nhiệt tình.
Tôi là một trong số
ít các cô gái trong đoàn có thể hát, múa, diễn kịch và chơi đàn; riêng
màn múa của tôi bao giờ cũng đẹp nhất. Mỗi lần gặp gỡ các sĩ quan cao
cấp, họ luôn luôn tranh nhau để được nhảy múa với tôi. Tôi rất thoải mái và luôn cười, vì thế mọi người gọi tôi là chim chiền chiện. Lúc đó tôi
là một ả chim non vui vẻ, không chút bận tâm tới cuộc đời.
Cô có
biết câu nói: Con gà trong chuồng thì được ăn thóc, nhưng nồi nước sôi
thì đã ở gần, con sếu hoang dã chẳng có gì nhưng thế giới của nó mênh
mông bát ngát. Con chim chiền chiện trong lồng cũng có chung số phận với con gà mà thôi. Vào tối hôm sinh nhật lần thứ mười tám, tập thể tổ chức tiệc sinh nhật cho tôi. Hồi đó không có bánh sinh nhật hay sâm banh.
Tất cả những gì chúng tôi có là vài cái bánh bích quy mà các bạn tôi để
dành từ khẩu phần của mình, với một ít nước đường. Hoàn cảnh khó khăn
thiếu thốn, nhưng chúng tôi rất vui vẻ. Tôi đang hát múa thì lãnh đạo
trung đoàn ra hiệu cho tôi dừng lại và đi theo ông ta. Hết sức miễn
cưỡng, tôi đi theo ông ta vào văn phòng, ở đó ông ta hỏi tôi đầy vẻ
nghiêm trọng, “Cô có sẵn sàng hoàn thành sứ mệnh mà tổ chức Đảng giao
cho không?“ - “Sẵn sàng!” Tôi đáp không ngần ngại. Tôi vẫn luôn mong
muốn được vào Đảng, nhưng vì gốc gác gia đình tôi không có tính cách
mạng, tôi biết mình phải cố gắng hơn rất nhiều so với người khác để được công nhận. “Cô có sẵn sàng hoàn thành vô điều kiện bất kỳ nhiệm vụ nào, bất kể đó là nhiệm vụ gì không?” Tôi bối rối. Vị lãnh đạo trung đoàn
vốn luôn luôn thẳng thắn, tại sao hôm nay ông ta lại mập mờ và quanh co
vậy? Nhưng tôi vẫn đáp nhanh gọn, “Vâng, tôi đảm bảo sẽ hoàn thành nhiệm vụ!”
Ông ta không tỏ vẻ gì là vui trước sự quả quyết của tôi,
nhưng bảo tôi lên đường làm nhiệm vụ khẩn cấp ngay lập tức, đi xuyên đêm để tới khu văn phòng chính quyền địa phương. Tôi muốn được tạm biệt các bạn, nhưng ông ta bảo không cần. Vì đây là thời chiến, tôi nhận lệnh và ra đi cùng hai người lính được gửi đến để đón tôi. Họ giữ im lặng suốt
hai tiếng đi, và tôi cũng không thể hỏi, đó là quy tắc.
Tại khu
văn phòng chính quyền địa phương, tôi được giới thiệu với một sĩ quan
cấp cao mặc quân phục. Ông ta nhìn tôi từ trên xuống dưới rồi nói,
“Không tồi chút nào... Được, kể từ hôm nay cô là thư ký riêng của tôi.
Cô phải học tập nhiều hơn nữa kể từ bây giờ, làm việc chăm chỉ để cải
tạo bản thân và phấn đấu để vào Đảng càng sớm càng tốt“. Rồi ông ta sai
một người đưa tôi về phòng đi nghỉ. Căn phòng rất tiện nghi; thậm chí
còn có cả một tấm chăn mới trên kháng. Có vẻ như làm việc cho một lãnh
đạo thì thực sự khác, nhưng tôi mệt đến mức thậm chí không thèm để tâm
đến vấn đề đó thêm chút nào nữa trước khi ngủ thiếp đi.
Nửa đêm
tôi tỉnh dậy vì có một người đàn ông mò vào giường. Kinh hãi, tôi định
hét lên thì ông ta lấy tay bịt miệng tôi lại và nói bằng một giọng thì
thào: “Suỵt, đừng có quấy rầy sự nghỉ ngơi của các đồng chí khác. Đây là nhiệm vụ của cô.“ - ”Nhiệm vụ?“ - ”Phải, từ hôm nay đây là nhiệm vụ của cô.”
Cái giọng không chút cảm xúc ấy là của viên sĩ quan cấp cao tôi đã gặp lúc nãy. Tôi không có sức để tự vệ, và cũng không biết tự vệ bằng cách nào. Tôi chỉ có thể khóc. Ngày hôm sau, Đảng thông báo rằng
họ sẽ tổ chức một tiệc cưới đơn sơ tối đó để chúc mừng hôn lễ của chúng
tôi. Viên sĩ quan ấy từ nay sẽ trở thành chồng tôi.
Suốt một thời gian dài, tôi tự hỏi mình tại sao chuyện đó lại có thể xảy ra được. Sao tôi có thể bị cách mạng định đoạt hôn nhân? Suốt bốn mươi năm nay, tôi
đã sống câm lặng trong tủi nhục. Sự nghiệp của chồng tôi là tất cả đối
với ông ta; đàn bà chỉ có tác dụng thỏa mãn nhu cầu thân xác của ông ta
mà thôi. Ông ta nói: “Nếu không sử dụng một người đàn bà thì việc gì
phải bận tâm tới cô ta?”
Tuổi trẻ của tôi bị rút ngắn, hy vọng bị dày xéo, và mọi thứ đẹp đẽ ở tôi bị một người đàn ông vắt kiệt.”
Bà ta im lặng.
«Xin lỗi cô, Hân Nhiên, tôi chỉ nghĩ về mình, thao thao bất tuyệt nãy giờ.
Chiếc máy của cô có thu được hết không? Tôi biết đàn bà hay nhiều lời,
nhưng tôi có quá ít cơ hội hay cảm giác thèm được nói; tôi sống như một
người máy vậy. Cuối cùng, tôi cũng có thể nói ra mà không sợ hãi. Tôi
cảm thấy nhẹ lòng hơn. Cảm ơn cô. Cảm ơn đài phát thanh và các đồng
nghiệp của cô nữa. Tạm biệt.”
Tôi và các đồng nghiệp của tôi đứng trân trân tại chỗ một lúc sau khi người đàn bà đó nói lời tạm biệt, xúc động, sực tỉnh, và sửng sốt trước câu chuyện của bà. Khi tôi xin phép
được đưa câu chuyên đó lên sóng, lãnh đạo đài đã từ chối, bảo rằng nó sẽ phá hoại nhận thức của nhân dân về các lãnh đạo.