Ngày 30 Tết. Thôn Mã đèn đuốc sáng trưng. Địa chủ ác bá trong thôn đã bị đánh đổ. Mặc dù bọn Thanh Dương, Băng Dương, Bố Đại và Tiểu Thốc bỏ chạy, nhưng tài sản của bọn chúng vẫn không bỏ chạy theo bọn chúng được. Sau khi nhà họ Lý bị tịch thu tài sản, lại đến lượt nhà Bố Đại. Vợ Bố Đại là Tiểu Xảo bị đuổi vào chuồng ngựa. Tài sản của nhà Bố Đại lại được chuyển đến chiếc sân trước Văn phòng thôn, lại một lần nữa phân chia thành quả thắng lợi. Nhà họ Tôn cũng là đại địa chủ, lẽ ra cũng phải bị tịch thu tài sản. Nhưng do Tôn Thỉ Căn tham gia cách mạng từ sớm, bây giờ lại là bí thư huyện ủy một huyện bên cạnh, Thỉ Căn trước đó đã bắn tin bảo mẹ chủ động giao nộp tài sản cho đoàn bần nông, nên bà được hưởng khoan hồng. Đoàn bần nông để lại cho bà, vợ con Mao Đán và bà cô của Thỉ Căn một gian nhà. Còn những gian nhà khác và tài sản đều bị tịch thu và chia cho người nghèo. Một lúc chia liền tài sản của ba nhà địa chủ, người nghèo trong làng đều trở nên sung túc. Từ trước đến giờ, mọi người chưa bao giờ có được nhiều tài sản đến thế. Thế là mọi người ai ai cũng hoan hỉ. Nhà nhà đều sắm hàng Tết, mua pháo, chuẩn bị đón một cái Tết thật vui vẻ. Duy nhất có một điều khiến mọi người lo lắng, đó là việc Thanh Dương, Băng Dương, Bố Đại và Tiểu Thốc đã bỏ chạy vào thảo nguyên, trở thành mầm họa cho cả thôn. Nhưng sau đó, mọi người không còn lo lắng nữa. Vì mấy đại đội giải phóng quân đã bắt đầu tập kết về huyện nhà, chuẩn bị tiễu trừ tàn quân Quốc dân đảng và bọn địa chủ ác bá bỏ trốn. Bọn họ sớm muộn cũng sẽ bị tiêu diệt. Bởi vậy, mọi người đều yên tâm đón Tết. Vợ công tác viên Lão Phạm cũng từ Đông Bắc đến thăm chồng. Ngày 29 Tết, Lão Phạm rời khỏi thôn Mã lên huyện đoàn tụ với vợ. Trước khi đi, Lão Phạm gọi bọn Thích Vị, Hòa Thượng lại, bảo ăn Tết xong anh ta sẽ quay về. Lúc ấy, trong thôn sẽ làm cải cách ruộng đất, chia ruộng đất của địa chủ. Lão Phạm dặn dò:

- Địa chủ đã bị đánh đổ. Chúng ta phải trân trọng thành quả thắng lợi của cuộc đấu tranh. Mọi người không được lơ là cảnh giác!

Thích Vị, Hòa Thượng nói:

- Công tác viên, chúng tôi không lơ là đâu ạ!

- Trong thảo nguyên vẫn còn bọn Tiểu Vũ, Bố Đại, cần cử thêm một vài dân binh canh gác!

- Lát nữa, chúng tôi sẽ bố trí!

- Phải để mắt đến người nhà địa chủ, không được để chúng trốn thoát lần nữa!

- Lát nữa, tôi sẽ trói từng đứa một như trói lợn, xem chúng nó chạy đằng trời!

- Đều là phụ nữ trẻ em, không được trói. Chỉ cần để ý đến họ là được!

Thích Vị và Hòa Thượng gật đầu. Lão Phạm lên huyện đoàn tụ với vợ. Gặp vợ, Lão Phạm mừng lắm. Buổi tối, sau khi hai vợ chồng vui vẻ xong, Lão Phạm lại nghĩ đến công việc ở thôn, thấy Thích Vị và Hòa Thượng đều là những phần tử tích cực rất tốt. Để đến khi ăn Tết xong về thôn sẽ bồi dưỡng họ vào Đảng.

Sau khi công tác viên Lão Phạm đi khỏi, mọi việc trong thôn do Thích Vị và Hòa Thượng phụ trách. Lúc này, hai người mới thấy quản lý một thôn không phải chuyện đơn giản. Trước đây, có Lão Phạm ở đây, có việc gì là có thể xin ý kiến của anh. Bây giờ Lão Phạm đi rồi, việc gì cũng phải do họ tự quyết định. Lúc đầu, họ lúng túng không biết giải quyết thế nào. Càng lúng túng, càng nhiều việc. Chỉ trong ngày 30 Tết đã có tới năm sáu việc phải giải quyết. Một là, Lão Phạm dặn trong dịp Tết phải cử dân binh đi canh gác, lúc ấy, Thích Vị và Hòa Thượng đều đã nhận lời, nhưng đến khi cử dân binh, chẳng một ai chịu đi, chỉ muốn ở nhà ăn Tết với vợ. Cuối cùng phải dùng chiêu ai canh gác thì được hai thăng vừng, mới tìm được mấy tay thanh niên độc thân. Hai là, để tránh xảy ra tình trạng người nhà địa chủ bỏ trốn, Hòa Thượng nảy ra một sáng kiến: Dồn tất cả người nhà của địa chủ vào một chiếc chuồng ngựa, bên ngoài có một dân binh canh gác. Đảm bảo an toàn tuyệt đối. Nghĩ là vậy, nhưng đến khi thực hiện, thì người nhà địa chủ kiên quyết không ở chung với nhau. Vợ Thanh Dương nói: “Chúng tôi với nhà họ Hứa và họ Tôn có mối thâm thù mấy đời nay. Chúng tôi không ở chung với họ!” Ba là, khi phân chia thành quả thắng lợi của lần đấu tố trước, bốn bần nông là Trương, Vương, Lý, Triệu được chia chung một con ngựa, mỗi nhà một chiếc đùi, thay nhau nuôi nấng. Nào ngờ, đến lượt nhà Lý, anh ta nổi máu tham, đã không cho ngựa ăn, còn lén lút đưa ngựa đến làng cô con gái thồ một chuyến củi. Đến thôn nhà con gái, người trong thôn đang bắn súng kíp đón Tết. Một viên đạn bắn trúng chân ngựa. Ngựa què mất một chân. Ba nhà Trương, Vương, Triệu liền lôi Lý đến Văn phòng thôn, nhờ Thích Vị và Hòa Thượng xử lý. Bốn là, theo báo cáo của một dân binh, lão bần nông Thủ Thành lần trước được chia một chiếc đồng hồ tự gõ chuông, nhưng ông ta không để vào trong nhà để xem giờ, lại đem chôn dưới lán nhà mình giống như kiểu địa chủ chôn tài sản. Dân binh hỏi Thích Vị và Hòa Thượng như vậy có phải phạm pháp không, có phải bắt Thủ Thành không. Năm là vợ tên tướng cướp Tiểu Thốc sáng ngày 30 Tết õng ẹo đến Văn phòng thôn bảo nhà mụ ta cũng là bần nông, tại sao không được hưởng một chút thành quả thắng lợi nào? Bây giờ nhà nhà ăn Tết, nhưng nhà mụ chẳng hề còn một tí gạo, tí thức ăn nào, biết đón Tết ra sao? Rồi một tay lôi Thích Vị, một tay lôi Hòa Thượng khóc lóc nhờ họ giải quyết... Tất cả những việc này đều không dễ xử lý, vì trước đây đã gặp bao giờ đâu. Đợi giải quyết xong ngần ấy việc, trời đã tối. Thích Vị gõ đầu nói:

- Mệt quá đi mất! Hôm nay tôi mới biết làm lãnh đạo cũng khó ra phết!

Hòa Thượng nhìn Thích Vị cười, hỏi:

- Hôm nay là 30 Tết. Tối nay, anh có dự định gì không?

- Mình mẩy lấm lem thế này, còn dự định gì nữa, về nhà đánh một giấc thôi!

Hòa Thượng phẩy tay:

- Đừng ngủ. Tôi có một ý kiến rất hay, đảm bảo anh không muốn ngủ nữa!

- Nói xem nào!

- Chúng ta thẩm vấn địa chủ đi, xem nhà bọn chúng còn của chìm của nổi gì không?

- Anh thích thì đi mà thẩm vấn. Tôi không dây. 30 Tết rồi, anh để tôi nghỉ ngơi một chút đi!

Hòa Thượng bụm miệng cười:

- Lần này không phải mình thẩm vấn đàn ông. Đàn ông chúng nó chạy hết rồi còn gì? Mình thẩm vấn bọn con gái!

Thích Vị sững người:

- Thẩm vấn con gái à?

- Ừ. Vợ bọn Thanh Dương, Tiểu Vũ, Tiểu Thốc mình đã thẩm vấn đâu. Hôm nay là 30 Tết. Người ta đều ở nhà vui vẻ với vợ với con. Còn hai đứa mình toàn đực rựa, về nhà thì có vị gì? Mình tiếp tục làm việc đi!

Thích Vị hiểu ý của Hòa Thượng, cũng biết trước đây Hòa Thượng có cái tật như thế, từng bị đau nửa tháng trời vì tội nghe lén chuyện riêng nhà người ta. Nhưng thấy ý kiến này của Hòa Thượng cũng hay. Chưa nghe thì muốn ngủ, nhưng nghe xong lại thấy ngứa ngáy. Nhưng vẫn ra vẻ:

- Lão Phạm về mà biết được thì không phải chuyện chơi đâu!

Hòa Thượng trề môi:

- Lão Phạm? Lão Phạm thì làm gì? Chẳng phải cũng về huyện ôm vợ sao? Huống hồ đây là địa chủ. Mình thẩm vấn bọn họ thì sợ cái gì? Chỉ có anh với tôi biết, không để Lão Phạm biết là được chứ gì! Chỉ biết có mỗi tích cực công tác thôi à? Tối nào cái ấy cũng thượng cứng cả lên, ai để ý đến anh?

Vừa nghe hai chữ “thượng cứng”, Thích Vị thấy phía dưới cũng bắt đầu cưng cứng thật. Nhưng vẫn nói:

- Nhưng mình chỉ được đùa chơi thôi, không được làm thật đâu!

Thế là tối hôm đó, khi thôn Mã đang rộn ràng tiếng pháo nổ đón Tết, thì vợ địa chủ Thanh Dương và vợ địa chủ Tiểu Vũ đang bị thẩm vấn tại Văn phòng thôn. Vừa nghe nói bị thẩm vấn, hai ả đã sợ bủn rủn chân tay. Vợ Tiểu Vũ là Ngọc Chi nói:

- Bọn họ bỏ trốn cả, bây giờ đến lượt bọn mình rồi!

Nhưng không dám không đến. Ngọc Chi đành đưa đứa con cho một người thím trông hộ. Nhưng khi đến Văn phòng thôn, lại thấy Thích Vị và Hòa Thượng đang tí tởn cười. Hòa Thượng nói:

- Lẽ ra phải treo các cô lên để thẩm vấn. Nhưng hôm nay là 30 Tết, chúng tôi nhân nhượng. Mau ngồi lên sàn lò sưởi!

Hai người mới yên tâm một chút, ngồi lên sàn lò sưởi. Nhưng chưa kịp đặt mông xuống, Hòa Thượng đã như một con sói chồm lên người vợ Thanh Dương, đè ả nằm ngửa trên lò sưởi, hai tay bắt đầu sờ soạng, mồm rên rỉ:

- Trước đây em toàn hầu hạ địa chủ, bây giờ hãy hầu hạ bọn trai nghèo chúng anh nhé!

Vợ Thanh Dương và Ngọc Chi lúc này mới biết xảy ra chuyện gì. Vợ Thanh Dương vừa chửi vừa giãy giụa. Lúc này, Hòa Thượng lôi ra quả lựu đạn treo ở mông, giơ lên dọa:

- Có giỏi mày chửi tiếp đi, ông cho mày một quả lựu đạn chết luôn!

Nhìn thấy quả lựu đạn lơ lửng trước đầu, vợ Thanh Dương không dám chửi nữa, cũng không dám động đậy. Hòa Thượng bắt đầu tụt quần ả. Nhưng quay đầu lại nhìn, thấy Thích Vị vẫn chưa động tĩnh gì, đang quỳ xuống đất ôm đầu. Hòa Thượng bước đến đá cho Thích Vị một cái:

- Mẹ kiếp, thì ra mày cũng chỉ là đồ bỏ đi! Ngày xưa, bác nó đ. chết mẹ mày, bây giờ, mày không dám đ. nó à?

Lời của Hòa Thượng như tiếp thêm sức mạnh cho Thích Vị. Hắn ta đứng ngay dậy, chồm đến Ngọc Chi đang run bần bật trên góc lò sưởi.

Một “chọi” một. Hòa Thượng và Thích Vị hành hạ họ đến nửa đêm. Ngọc Chi nằm dưới vừa khóc, vừa van xin Thích Vị:

- Anh nhẹ một chút. Tôi vừa mới sinh cháu!

Thích Vị đang cơn phấn khích, càng làm hăng hơn, rên rỉ:

- Ôi, anh sướng chết mất. Ngày xưa, chắc mẹ anh cũng làm ông bác em sướng ngây ngất như thế này, nhỉ?

Gà gáy. Sáng mùng một Tết rồi. Lúc này, vợ Thanh Dương và Ngọc Chi mới ra khỏi Văn phòng thôn.

Tối mùng một Tết, vợ Tiểu Thốc là Lão Khang lại bị gọi đến Văn phòng thôn...

Nhiều năm sau, Hòa Thượng vẫn tấm tắc:

- Mẹ nó chứ. Bọn địa chủ ngày xưa sướng thật. Vợ chúng nó toàn da thịt nõn nà, tươi mơn mởn. Mẹ ơi, sướng chết đi được!