Sư phụ không lên tiếng, một công an địa phương nói: “Chuyện này không thể xảy ra được, hai năm trở lại đây trang bị cá nhân của chúng tôi đã thay đổi, không còn dùng dùi cui cao su loại này nữa, đều đổi thành loại khác tiện dụng hơn rồi.”

“Bây giờ có nơi nào vẫn còn sử dụng loại dùi cui cao su này không?” Sư phụ hỏi.

“Hình như mấy người làm bảo vệ vẫn dùng.” Anh công an có vẻ biết rõ chuyện này.

“Bảo vệ?” Đội trưởng đội hình sự hỏi.

“Có khả năng khá lớn, nhưng chú ý đến những người bảo vệ đã từng trong quân ngũ.” Sư phụ nói.

“Từng đi trong quân ngũ ư?” Cảnh sát hình sự rất hứng thú trước công tác khắc họa tội phạm, bởi nếu có thể miêu tả chính xác thì sẽ thu hẹp được phạm vi điều tra, lại tiết kiệm khá nhiều chi phí.

“Cũng chỉ để các cậu lưu ý thôi.” Sư phụ vẫn bảo thủ với việc tin tưởng vào suy đoán có căn cứ không rõ ràng, “Mọi người xem đây.”

Sư phụ chiếu tấm ảnh chụp bên cẳng chân của thi thể, nói: “Đằng sau cẳng chân có một vết bẩn in trên quần, vết bẩn này rất đặc thù. Tuy nhìn không rõ lắm, nhưng cơ bản có thể khẳng định đây là một vết giày.”

“Vết giày này nói lên điều gì?” Đội hình sự nôn nóng hỏi.

“Nếu chỉ nhìn vết giày này thì chẳng nói lên được điều gì, nhưng kết hợp với vài tổn thương rất nhỏ lại có kết quả khác.” Sư phụ chiếu ảnh chụp bàn tay thi thể, “Ngón giữa, ngón trỏ, da thịt trên khớp xương bàn tay đều có vết xước chảy máu. Trong những cuộc ẩu đả, thường sẽ có tổn thương do ngón tay bị vặn đi, nhưng tổn thương này hay nằm ở bên cạnh ngón tay hoặc lòng bàn tay, rất ít khi thấy tổn thương trên mu bàn tay. Kết hợp với vết giày, chúng ta có thể xây dựng lại tình huống lúc đó.”

Tôi vô cùng khâm phục khả năng quan sát và liên tưởng của sư phụ. Tôi đã hoàn toàn không để ý khi nhìn những vết thương trên bàn tay, chỉ đơn giản chụp lại là xong, thật không ngờ sư phụ lại có thể suy đoán dựa trên những tổn thương nhỏ như vậy.

Sư phụ nắm cánh tay của tôi, vặn ra sau lưng, vừa tái hiện vừa nói: “Khi giữ tay thế này sẽ tạo nên tổn thương như trên thi thể, đồng thời một chân đạp lên cẳng chân của người chết, mọi người nghĩ đây là động tác gì?”

“Bắt giữ!” Đội cảnh sát hình sự đều đã học qua động tác này, họ đồng thanh nói.

“Đúng vậy.” Sư phụ mỉm cười, “Tôi cũng cho rằng tổn thương hình thành khi bị bắt giữ bằng động tác chuyên nghiệp. Nếu đã từng học qua, vậy có thể là người trong quân đội. Kết hợp với dùi cui cao su vừa nói lúc này, tôi cảm giác hung thủ có khả năng là quân nhân giải ngũ, sau đó về làm bảo vệ.”

Đây đều là suy đoán không có căn cứ đầy đủ, vì vậy sư phụ vẫn tương đối bảo thủ, nói: “Nhớ là chỉ để tham khảo thôi đấy.”

“Ý ngài là một quân nhân giải ngũ cầm dùi cui cao su đi cướp tiền?” Đội trưởng đội hình sự cũng bắt đầu suy đoán, “Hắn gặp nạn nhân trên đường, rồi dùng dùi cui đánh ngất nạn nhân, cướp lấy số tiền kia?”

“Không phải.” Sư phụ lắc đầu, khôi phục lại vẻ mặt sắt đá, “Thứ nhất, nếu là gặp cướp trên đường, sao còn để lại ví, cứ lấy luôn cả ví lẫn tiền không được sao? Thứ hai, tôi cho rằng nạn nhân bị tấn công trong phòng, không phải ở ngoài đường.”

“Hả? Còn đoán được là ở trong phòng nữa ư?” Đội trưởng đội hình sự nhìn sư phụ với ánh mắt ngưỡng mộ.

“Đúng vậy, vừa rồi chúng ta có nhắc đến việc hai đầu gối của thi thể đều chảy máu. Chảy máu là do bị vật cứng đè lên xương bánh chè, tình huống thường thấy dẫn đến việc này là gì?”

“Quỳ.”

“Nếu có hành động quỳ xuống, vậy chắc sẽ không xảy ra bên lề đường. Hơn nữa, bề mặt da đầu gối và vị trí tương ứng trên quần cũng không trầy xước, chứng tỏ nơi gã quỳ hẳn là trơn bóng, ví dụ như sàn gạch, đá cẩm thạch, ít nhất cũng không phải trên đường nhựa.”

Đội hình sự gật đầu: “Tức là gã đã bị khống chế.”

“Đúng, điều này tôi dám khẳng định.” Sư phụ nói, “Những tổn thương trên đầu gối nói lên rằng khi còn sống gã đã từng phải quỳ. Ngoài ra, da thịt trên cổ tay tấy đỏ, có lẽ là do bị dây thừng trói chặt.”

“À thì ra là người quen gây án!” Một cảnh sát nói chen vào, “Nếu bị khống chế trong phòng, chắc chắn là xảy ra khi gã đến nhà người quen.”

Sư phụ mỉm cười: “Trái lại, tôi cho rằng hung thủ và nạn nhân không hề quen biết nhau.”

“Hừ.” Đội trưởng đội hình sự trừng mắt nhìn anh cảnh sát nói leo kia, “Nếu là người quen gây án, vậy nạn nhân làm gì còn đường sống? Sao có thể vứt người bên đường như thế, nhỡ gã được cứu sống thì sao?”

“Chẳng lẽ đã lớn như vậy còn bị lừa đến nhà người ta ư?” Anh cảnh sát kia không cam chịu, than thở.

“Hỏi rất hay.” Sư phụ cười nói, “Mấu chốt của vụ án này chính là nạn nhân đã vào phòng đó như thế nào? Vì sao lại bị hung thủ khống chế gây thương tích? Thật ra vấn đề này không khó điều tra, chẳng phải hàng xóm phản ánh rằng Lý Giải Phóng rượu chè cờ bạc không thiếu món nào sao?”

“Đúng vậy, hẳn là thế.” Đội trưởng đội hình sư gật đầu, “Tôi nghi ngờ gã thua bạc lại không có tiền trả nên mới bị đánh.”

“Quả là lí do thường thấy trong các vụ đánh bạc, nhưng tôi có cảm giác nguyên nhân của vụ này không phải vậy.” Sư phụ tiếp tục chiếu hình ảnh, nói: “Tôi cho rằng vụ việc phát sinh khi gã đi chơi gái.”

Đội hình sự chăm chú nhìn lên, họ tỏ ra rất khâm phục suy đoán trước đó của sư phụ, phải nói là tâm phục khẩu phục.

“Mọi người xem, đây là ảnh chụp hiện trường do cảnh sát giao thông chụp lại.” Sư phụ chỉ lên màn chiếu, nói: “Chúng ta có thể thấy, dây lưng của nạn nhân không được cài lại, khóa quần cũng không kéo lên. Nếu không phải do cảnh sát giao thông chụp lại, chúng tôi cũng không thể khẳng định quần áo của nạn nhân từ đầu đã vậy, hay là do bác sĩ cởi ra trong lúc cấp cứu. Bởi vậy cần phải khen ngợi công tác xử lý hiện trường của cảnh sát giao thông.”

Người cảnh sát giao thông đó khẽ cười đầy tự hào.

“Không chỉ vậy, khi chúng tôi khám nghiệm tử thi phát hiện ra quần lót của nạn nhân bị mặc ngược.” Sư phụ nói tiếp, “Bác sĩ khi cấp cứu sẽ không động đến quần lót của người bị thương, cho nên quần đã bị mặc ngược ngay từ đầu.”

Sư phụ nhấp một ngụm nước, “Nếu tình trạng ban đầu là như vậy, thì tình huống nào dẫn đến việc mặc ngược quần? Có thể là Lý Giải Phóng mặc quần lót trong lúc vội vã, hoặc là sau khi Lý Giải Phóng bị thương nặng đã có người khác mặc cho. Dù là tình huống nào cũng đều chứng tỏ rằng khi sự việc phát sinh thì gã đang không mặc quần áo. Như vậy hẳn là có chút quan hệ với hoạt động mại dâm.”

“Tức là khi nạn nhân đi chơi gái, bị người ta lừa lại còn bị khống chế gây thương tích, sau đó hung thủ đem nạn nhân ném xuống bên đường, đúng không?” Đội trưởng đội hình sự hỏi.

“Đúng vậy, chính là ý này. Hơn nữa hiện trường hành hung chắc là không xa nơi phát hiện ra Lý Giải Phóng. Bởi vì nếu không phải người quen gây án, thì cũng chẳng cần phải mạo hiểm đưa một người bị thương nặng đi quá xa.” Sư phụ tiếp tục phân tích, “Thế nên, bước tiếp theo phải tìm xung quanh hiện trường xem có tụ điểm mại dâm hoặc gái mại dâm nào thuê nhà không. Đặc biệt là phải tìm một quân nhân giải ngũ, hiện đang làm bảo vệ, có quan hệ gần gũi với gái mại dâm.”

Đội trưởng đội hình sự thở dài một tiếng, ngập tràn tự tin nói, “Có sự phân tích của ngài, công việc cũng dễ dàng hơn. Chúng tôi sẽ phá án trong vòng hai ngày!”

Sáng sớm hôm sau, khi chúng tôi chuẩn bị xuất phát về Sở thì nhận được điện thoại của đội trường đội hình sự, báo tin họ đa thuận lợi phá án. Không ngờ cảnh sát hình sự ở thành phố Vân Lăng lại làm việc hiệu quả như vậy, chưa đến hai ngày đã tìm được hung thủ.

Suy đoán của sư phụ quả nhiên không sai, quá trình xảy ra vụ án hoàn toàn khớp với miêu tả của thầy ấy.

Sau khi Lý Giải Phóng đến thành phố Vân Lăng, trong lòng cồn cào ngứa ngáy, đúng lúc ấy Vương Khải lại đưa cho gã ba nghìn tệ, vì vậy thừa dịp đêm tối, gã một mình đi tìm gái, vừa khéo gặp một gái mại dâm họ Trần đang đứng vẫy khách bên đường. Hai người thỏa thuận giá cả rồi kéo nhau đi thuê phòng. Ả gái mại dâm thấy Lý Giải Phóng có vẻ là nông dân, lại là người nơi khác đến, trong lòng chợt nảy ý xấu, bèn nhắn tin cho bạn trai ả đến đưa gã vào tròng. Bạn trai của ả ta họ Tạ, từng có vài năm làm bộ đội ở vùng Tây Bắc, sau khi xuất ngũ thì làm bảo vệ ở nhà máy phân hóa học gần đó. Lý Giải Phóng đi cùng ả mại dâm, vừa cởi quần áo thì tên bạn trai xông vào chụp ảnh, nói Lý Giải Phóng cưỡng hiếp bạn gái hắn, rồi trói gã lại, bắt gã phải quỳ trong nhà vệ sinh. Hai kẻ ác ôn lục đồ đạc lấy được ba nghìn tệ, đang lúc vui sướng thì nghe thấy Lý Giải Phóng chửi bới, đòi báo công an. Trong cơn giận dữ, tay họ Tạ lấy cây dùi cui đập mạnh vào trán Lý Giải Phóng. Lý Giải Phóng đã quá năm mươi, làm sao có thể chịu được cú đánh mạnh như vậy, lập tức ngất xỉu. Tay họ Tạ thấy tình hình không ổn, liền cõng Lý Giải Phóng ra ném ở bên đường, gần nhà máy phân hóa học.

Sớm hôm sau, khi cảnh sát giao thông đến kiểm tra hiện trường, hai kẻ kia còn thầm cảm thấy may mắn vì tránh được tội, không ngờ chỉ một ngày sau đã bị cảnh sát hình sự bắt giữ.

Trên đường trở về, tôi vô cùng phấn khích trước suy đoán của sư phụ, nói: “Sư phụ, thầy phân tích vụ án quá tuyệt vời, em coi như được mở mang tầm mắt rồi. Ngày trước cứ nghĩ bác sĩ pháp y chỉ làm nền cho người ta, là công tác thông thường, chứ em chưa từng biết rằng chúng ta cứ nghiêm túc cẩn thận làm việc, là có thể tham gia phá án.

Sư phụ đáp: “Mấu chốt nằm ở thái độ, đặc biệt là phải có năng lực làm việc. Một khi đem công việc trở thành sự nghiệp cả đời, anh sẽ phát hiện ra giá trị của chính mình.”