(Edit: LinhBabie2305)

Trong sân, bích liễu phủ đầy hiên, mai đỏ lấp ló trên tường đá.

Ánh nắng đã xuyên qua giữa mái ngói gỗ hoa lim, vẩy trên chăn bông màu đỏ nhô cao.

Túi chăn mền nhúc nhích mấy lần, nửa cái đầu bù xù chui lên, cánh tay trắng nõn duỗi ra từ đáy chăn, sờ xoạng lung tung tại đầu giường, bắt lấy chiếc đồng hồ bỏ túi Tây Dương.

Trong phòng yên tĩnh, lập tức vang lên tiếng kêu thảm thiết của một nam tử trẻ tuổi: “Ây da, ngủ quên mất rồi!”

Danh kỹ Kinh Sư Nguyễn Hồng Tiêu bưng chậu đồng rửa mặt, đẩy cửa tiến vào, “Công tử chớ hoảng sợ, nhìn sắc trời còn chưa qua giờ Thìn, hẳn là kịp. Coi như thật trễ một khắc nửa khắc, đám lính canh cổng kia cũng chỉ nhận tiền không nhận người, đưa chút tiền sẽ cho công tử vào thôi.”

Tô Yến ở bên cạnh vừa vội vàng lấy áo vừa nói:

“Cô nương tốt của ta ơi, ngươi làm như đây là đi chợ à! Ba năm thi một lần, sĩ tử cả nước tụ tập tại Kinh Sư, nơi tổ chức khoa cử Cống Viện, binh sĩ trấn giữ tầng tầng, không phải tiêu ít tiền là có thể đi vào đâu.”

Nguyễn Hồng Tiêu buông chậu rửa mặt xuống, ngồi tại bên cạnh bàn, một tay chống cái má, cười ha hả nói:

“Vào không được mới tốt, công tử tuấn tú thế này, lại tài hoa đầy mình, nếu là thi đậu tam giáp, chỉ sợ bị Hoàng Thượng chọn làm phò mã, nô gia sẽ không nỡ. Tốt nhất nên thi rớt, ở lại Kinh Sư đợi thêm ba năm, để nô gia hầu hạ ngươi mỗi ngày.”

Tô Yến bó búi tóc xong thì đeo khăn mềm lên, lau mặt qua loa, cười mắng: “Dám trù ẻo thiếu gia thi rớt, đợi ta trở về vặn miệng quạ đen của ngươi!” Nói xong cầm cái túi trên bàn lên rồi lao ra cửa chạy đi.

Nguyễn Hồng Tiêu cười duyên tại phía sau: “Lang quân đi thong thả, miệng nhỏ của nô gia chờ ngươi trở về vặn.”

Ra hẻm son phấn, Tô Yến chạy như bay, thở hồng hộc, đáy lòng vừa buồn cười vừa bất đắc dĩ: Tài hoa đầy mình cái gì chứ, đầy bụng heo gà còn nghe được. Trong bụng ta có bao nhiêu tri thức chính mình còn không rõ ràng hay sao? Học đại học ba năm, chẳng qua đọc hết mấy cuốn bài luận cổ văn chọn lọc, nhiều lắm chỉ làm được hai câu thơ hài bằng trắc không đều, ở hiện đại miễn cưỡng tính nửa cái thanh niên văn học, trở lại cổ đại quả thực chính là một tên mù chữ.

Cuộc thi kia quan trọng như thế, là thi đấu để tuyển chọn ra tinh anh trong phần tử trí thức cao cấp cả nước, chỉ bằng trình độ mèo ba chân của y, còn trông cậy đề tên trên bảng vàng chắc? Chỉ hi vọng quan chấm thi đừng hộc máu khi nhìn bài thi y làm là đủ rồi.

Thế nhưng nếu không đi thi lại không được, lão cha hờ đang làm quan tri phủ kia của y, nói theo bây giờ cũng là sếp lớn cấp bậc thị trưởng, lại cực kỳ tuân theo gia quy, nhi tử của thị trưởng chẳng những không có một chút đặc quyền nhỏ, chỉ tranh thủ thời gian đi uống hoa tửu còn muốn bị gia pháp. Lần này bị buộc tham gia cuộc thi, nếu để lão cha biết y bởi vì ngủ quên mà trễ giờ thi, ngay cả cửa Cống Viện cũng không vào được, về đến nhà còn có thể bị đánh gãy chân.

Thi đậu thi rớt chẳng qua là vấn đề năng lực, còn trễ thi thì coi như thái độ có vấn đề. Khác nhau giữa hai bên, Tô Yến vẫn hiểu được rõ ràng.

Cho nên y đành phải một mặt oán trách nguyên chủ thuở nhỏ không rèn luyện thân thể, chỉ một lòng đọc sách thánh hiền, đến mức lớn lên giống cây giá đỗ trắng trắng mềm mềm, thấy gió là ngã, một mặt cắn răng phi nước đại tới Cống Viện, hụt hơi mấy lần muốn mất nửa cái mạng.

Vừa mới đi qua góc đường, trước mặt đột nhiên lóe ra cái bóng người, Tô Yến dưới sự kinh hãi không kịp thu chân lại, va mạnh vào đối phương.

Mặt đường lát đá rung động bang bang, các đồ vật lặt vặt rơi khắp nơi. Tô Yến vừa vặn ngã tại trên thân người kia, xương sườn dưới đâm đến đau nhức, lại bởi vì mới phi nước đại nên có chút vô lực, tay chân nhất thời bủn rủn không đứng dậy được.

Người làm đệm thịt kia còn thảm hơn, cái ót va phải phiến đá vang một tiếng thật to, đau đến nhe răng trợn mắt. Cái người đụng phải người khác lại không lo đứng lên, còn nửa chết nửa sống thở hổn hển ở trên người hắn. Nhất thời tức giận trong lòng, quát lên: “Còn không cút ngay cho ta!”

Mấy tên tùy tùng bên cạnh nhào tới, vội vàng lôi kéo Tô Yến lên.

Tô Yến thở phào nhẹ nhõm, tập trung nhìn lại, người bị đụng ngã trên mặt đất chính là một tiểu công tử mười ba mười bốn tuổi, trên người mặc một chiếc áo choàng màu đỏ ngắn tay có hoạ tiết xinh đẹp, đỉnh đầu mang mũ có vành, đính một chuỗi ngọc đỏ khéo léo tinh xảo, ngày thường mày rậm mắt sáng, mũi thẳng sống mũi cao, một thân áo nhung ăn mặc lưu loát, từ bên trong vẻ tuấn tú lại lộ ra cỗ khí khái hào hùng.

Chỉ thấy hai hàng lông mày của hắn dựng lên, nổi giận đùng đùng quát với mình: “Cái tên mắt mù này! Người lớn như thế mà không thấy sao? Vội vàng đi đầu thai hay gì?”

Tô Yến thấy hắn đứng lên còn thấp hơn mình một cái đầu, thanh âm bởi vì đang ở thời kỳ vỡ giọng nên khàn khàn khó nghe, giữa lông mày tràn đầy sắc thái ngang ngược, suy đoán chắc là con cái nhà quan lớn nào đó, lại thêm cũng là mình không đúng, liền thở dài nhận lỗi đầy khách khí: “Tại hạ vội vàng đi tham gia thi cử, vô ý va chạm công tử, thực sự xin lỗi, không biết công tử có bị thương hay không?”

Sắc mặt tiểu công tử hơi hòa hoãn, hừ lạnh một tiếng: “Chỉ bằng tên thư sinh ỉu xìu tay trói gà không chặt như ngươi, cũng có thể đụng ta bị thương?”

Tô Yến nhẹ nhàng thở ra, chắp tay nói: “Công tử bình yên vô sự là tốt rồi, tại hạ vội vàng đi Cống Viện, thực sự không dám chậm trễ thời gian. Công tử khoan dung độ lượng, tại hạ xin cảm ơn, cáo từ.” Dứt lời mang túi đồ lên vội co cẳng chạy đi.

Tiểu công tử kia ngẩn người, mới gọi theo bóng lưng của y: “Khoan dung độ lượng cái gì, ta để ngươi đi lúc nào thế? Ngươi đứng lại đó cho ta! Ai —— “

Tô Yến làm sao dừng lại cho được, chỉ vờ không nghe thấy. Cũng may cửa lớn Cống Viện cách đó không xa ngay tại phía trước, y chui nhanh vào trong tựa như chim bay vào rừng.

Tiểu công tử kia nhìn mảnh sứ vỡ nát cùng trà bánh đầy đất, tức giận đến ngứa ngáy hàm răng, mò đồng hồ bỏ túi Tây Dương lên xem xét, bề mặt nứt thành mấy đường, ngay cả kim đồng hồ cũng bất động, cả giận nói: “Cái tên này chuồn nhanh thật, phí công ta chọn nửa ngày đều mất trắng!”

Một tên tùy tùng lại gần nói: “Tiểu Gia bớt giận, nếu không bọn thuộc hạ đi vào, bắt tiểu tử không có mắt kia lại?”

Tiểu công tử đang giận dữ, nghe lời nói này ngược lại tỉnh táo lại, nói: “Kỳ thi mùa xuân là việc lớn, Lễ bộ tế thiên bái Khổng Tử ở bên trong, mấy tên nội các Đại học sĩ cũng đều ở trong Cống Viện, làm ra động tĩnh quá lớn sẽ không tốt.” Một đôi tròng mắt hắc bạch phân minh nhìn qua lại, hắn kêu lên: “Thành Thắng.”

“Lão nô ở đây.”

“Ngươi đi Cống Viện tìm hiểu bên trong một chút, tiểu tử này họ gì tên gì. Muốn đề tên bảng vàng đúng không? Gia làm hắn thi rớt, oan ức cuốn gói đi về!”

“Lão nô sẽ đi làm ngay, ngài yên tâm đi.”

Tiểu công tử hừ một tiếng nặng nề, cơn giận còn sót lại chưa tiêu, quay đầu lại thấy móc cài của lồng chim bị lỏng ra, cửa lồng nửa khép nửa mở, con vẹt lớn da hổ vừa mua kia thò đầu duỗi mỏ ra, vội vàng dùng tiếng nói vịt đực kêu lên: “Ấy, vẹt nhỏ của ta sắp bay, nhanh bắt nó cho ta—— “

Vẹt bị tiếng kêu của hắn doạ sơ, rướn cổ vỗ cánh phành phạch rồi bay thẳng lên trời.

*

Tô Yến ngồi một mình trong phòng thi ——cắn cán bút thở dài.

Cái gọi là phòng thi, kỳ thật không có gì khác biệt so với nhà tù, dài năm thước, rộng bốn thước, cao tám thước, như một hộp que diêm, nếu nằm thẳng còn không duỗi chân ra được.

Các thí sinh chỉ được phép mang văn phòng phẩm cùng đèn đóm, mỗi người được phát ba ngọn nến, sau khi bị lục soát người xong sẽ tiến vào phòng thi, khóa lớn bấm vào răng rắc, thành rồng hay rắn thì cũng chỉ ở trong gian phòng một tấc vuông với ánh sáng ít ỏi này thôi.

Nhưng cái này còn không phải vấn đề lớn, điều kiện gian khổ chút thì tính cái gì, không phải chỉ là lại thi đại học thôi sao, có khổ hay không, ngẫm lại trường chinh hai vạn năm, có mệt hay không, học lão tiền bối Hồng Quân một ít, làm Tô Yến nhức đầu nhất lại là... Bát Cổ văn!

Bát cổ, cái này căn bản là danh từ phong kiến cổ hủ đối với người hiện đại, nhưng trong mắt người đương thời, lại là tinh túy do bậc thánh hiền ngày xưa chỉ dạy, là bước đầu để tiến đến việc thăng quan phát tài.

Cứ lật qua lật lại vài trang tứ thư ngũ kinh như vậy, đề bài nhất định là ra từ bên trong, các đại học sĩ ra đề có thể gọi là suy nghĩ nát óc, khoét cửa hông, đào góc tường, rút gân lột da để trích ra một hai câu làm đề thi.

Cũng tỷ như dưới ngòi bút bài thi này của y, đề bài gọi là “Kẻ bắt bớ người khác, là kẻ trộm.”

May mà trước kia y còn tính là học sinh tốt nghiêm túc nghe giảng bài, mơ hồ còn nhớ rõ câu này có vẻ như trích từ « Mạnh Tử tận tâm chương », có vẻ như là Mạnh Tử khó chịu nên công kích Dương tử “Vì ta” cùng Mặc tử “Kiêm yêu”, lại tựa như thể hiện tư tưởng trung dũng và linh hoạt.

Nhưng vấn đề ở đây là, này cũng không phải là văn nghị luận đương đại, có luận điểm luận cứ luận chứng là có thể tự do phát huy, Bát Cổ văn quy định cách thức còn phải kinh khủng hơn so còng tay xiềng chân.

Giải đề, phân tích, giải thích, bắt đầu, vế đầu, vế giữa, vế sau, kết luận, trong đó mấy cái khâu phía trước đều là lời khách sáo nói nhảm, còn quy định chữ ban đầu; vế đầu, vế giữa, vế sau, kết luận mới là bài nghị luận chính thức.

Tại bên trong bốn vế này, mỗi vế cũng đều có hai câu văn bài tỉ đối ngẫu, cũng chính là văn biền ngẫu, cho nên được xưng bát cổ.

Ông trời không có mắt, Tô Yến ngay cả thi từ đều đối không tinh tế, làm sao sẽ viết được văn biền ngẫu, cán bút đều sắp bị cắn nát, một chữ cũng không có nghĩ ra.

Tuy nói y không có hi vọng cao với bản thân trong lần thi này, nhưng đối với một người sinh viên đại học khoa văn mà nói, cứ nộp giấy trắng như vậy thực sự là mất mặt! Đáng xấu hổ! Thẹn với thầy cô!

Sau khi rút kinh nghiệm xương máu, Tô Yến chợt nảy ra một ý tưởng, cũng không biết có phải chủ ý ngu ngốc hay không.

Y quyết định dùng cách viết nghị luận văn đương đại viết bản “Tặc đạo” này, chỉ cần luận điểm tươi sáng, luận cứ xác thực, luận chứng nghiêm mật là tốt, trích dẫn danh nhân danh ngôn thật thích hợp, dùng thể văn ngôn để viết, chắc cũng không tệ lắm đi, nếu là đặt trong bài thi đại học, không chừng đạt max điểm văn luôn.

Tô Yến tính toán trong lòng, vui vẻ múa bút thành văn, tự an ủi mình: Cũng may ta luyện thư pháp mấy năm, viết chữ không thành vấn đề, lấp đầy bài thi là tốt rồi, cái khác thì mặc kệ. Chỉ cần đứng đúng lập trường, không mắc sai lầm chính trị, không viết ra những lời kinh hãi thế tục như lật đổ chế độ phong kiến gì đó, chắc sẽ không bị lôi đi chém đầu đâu ha?

*

“Cử tử Phúc Kiến Tô Yến, tên tự Thanh Hà...”

Học sĩ thị giảng của Hàn Lâm viện kiêm thiếu chiêm sự của Chiêm Sĩ phủ Lưu Vi Nghị rút ra một quyển trục từ trong chồng bài thi của thí sinh, dùng đầu ngón tay cẩn thận cầm lên đưa đến: “Chính là bài này.”

Thành Thắng cười híp mắt uống một hớp trà, “Lưu học sĩ, ta là người thô kệch, không biết được mấy chữ, cái văn chương của thí sinh này nha, vẫn phải nhờ ngài đến chấm, nhìn xem có đủ lọt vào mắt của Hoàng Gia hay không.”

Lưu Vi Nghị nhìn lướt qua, ngay cả bóng hình cái chữ đều không nhìn rõ ràng, tiện tay đặt tại bên cạnh bàn, nói: “Cuốn này văn từ vụng về, lập ý nông cạn, chính là quyển tệ nhất. Công công yên tâm, hạ quan nhất định sẽ xử lý theo lẽ công bằng, tuyệt đối sẽ không nhận cái tên học hành không ra gì này làm cống sinh.”

Thành Thắng hài lòng gật đầu, “Lưu học sĩ làm việc nghiêm cẩn, ta đương nhiên yên tâm, Tiểu Gia vẫn đang chờ ta đáp lời đây, ta đi trước một bước.”

Lưu Vi Nghị chắp tay nói: “Công công đi thong thả.” Nhìn Thành Thắng nện bước đong đưa ra cửa, mới phủi phủi ống tay áo, âm thầm thở dài.

Tuy nói hắn là Thiếu chiêm sự chính tứ phẩm, học sĩ thị giảng của Hàn Lâm viện, ngày bình thường phụ trợ việc học Thái tử, thế nhưng trước mặt lục phẩm hoạn quan Thành Thắng lại muốn tất cung tất kính, không dám có nửa điểm chậm trễ. Vì cái gì? Người ta là người bên cạnh Thái tử, chiếu cố ẩm thực sinh hoạt thường ngày của Đông Cung, làm bạn vui đùa với Thái tử, trình độ thân cận tuyệt không phải một tên thị giảng nho nhỏ như hắn có thể so sánh được.

Đương kim Thiên tử yêu thương Thái tử rõ như ban ngày, nếu là tên nội thần này không có việc gì lại nói vài câu bên tai Thái tử, Thái tử lại lơ đãng nói trước mặt Hoàng đế, hắn chẳng những khó giữ được chức quan, làm không tốt còn muốn kéo một nhà già trẻ lưu vong trấn thủ biên cương.

Chỉ là một cái cử tử mà thôi, không đáng vì đối phương mà chống lại ý chỉ của Thái tử, Tô Yến ah Tô Yến, muốn trách thì trách chính ngươi, còn chưa có nhảy vào Long Môn đã đắc tội thái tử gia, đây là ngươi gieo gió gặt bão, đừng oán trách bản quan. Chủ ý đã định, Lưu Vi Nghị chấp bút điểm chu sa, chuẩn bị vạch tên bên trên sổ sách.

Lại nghe được một tiếng nói cao vút trong trẻo ngoài cửa sổ: “Hoàng Thượng giá lâm Cống Viện, chúng thần tiếp giá.”

Dù sao cũng là hành vi trái quy tắc, trong lòng hổ thẹn nha, tay Lưu Vi Nghị run một cái, bút lông rơi trên mặt đất, điểm ra mấy vết đỏ như lạc hồng của trinh nữ trên nền gạch.

Hắn nâng đỡ mũ quan, khóe mắt thoáng nhìn một bộ vạt áo màu vàng sáng rảo bước tiến lên cửa phòng, vội vàng quỳ lạy hành đại lễ, cái trán chạm vào đầu ngón tay, nói: “Thần Lưu Vi Nghị khấu kiến Ngô hoàng vạn tuế.”

Cảnh Long Hoàng đế đi vào đại điện, chắp tay cười nói: “Đứng lên đi, đây không phải trong cung, bên cạnh lại không có ngôn quan, không cần giữ lễ tiết như thế.”

Lưu Vi Nghị đứng dậy rồi cung kính đứng im ở đó, nhìn trộm thì thấy ngày hôm nay Hoàng đế mặc chính là thường phục tay áo rộng cổ tròn màu vàng, đằng trước và phía sau có họa tiết rồng bay được nạm vàng, đầu đội mũ Dực Thiện có hai con rồng tranh giành trân châu, giữa lông mày thần sắc thư thái, nhìn tâm tình không tệ, trong bụng hắn như ăn được viên thuốc an thần.

Cảnh Long Đế đảo mắt một vòng, nói: “Sao vắng vẻ như thế này, chỉ có một mình ngươi thôi sao?”

Lưu Vi Nghị cung kính nói: “Khởi bẩm bệ hạ, Phương học sĩ chấm bài thi ở trong phòng, Triệu học sĩ nghe nói bên trong phòng thi thấm nước nên đi qua thị sát, Lâm học sĩ nói là... Nói là...”

“Nói cái gì?”

“Nói là dạ dày khó chịu, đi ngoài rồi.”

Cảnh Long Đế cười cười, ngồi trên ghế bành hoa văn cúc lê li, tiện tay nhặt một tấm bài thi của thí sinh từ bên cạnh bàn lên, “Lâm học sĩ chắc là đêm qua tranh thuyền hoa cùng người nên vô ý rơi hồ, bị nhiễm lạnh.”

Hoàng đế nói có vẻ hững hờ, trên lưng Lưu Vi Nghị lại mồ hôi lạnh ròng ròng, thấm ướt trung y.

Cẩm Y Vệ quả nhiên là chỗ nào cũng có, làm người rùng mình, có phải hành động khi nãy của hắn cũng đã rơi vào trong những đôi mắt ở khắp mọi nơi kia không? Ý nghĩ này hiện lên dưới đáy lòng, thân thể hắn nhoáng một cái, bắp chân tê rần, tựa như đứng cũng không vững.

May mắn Hoàng đế đang cúi đầu nhìn bài thi, không có chú ý tới sắc mặt trắng bệch của hắn, chỉ là một đôi mày kiếm thon dài chậm rãi giương lên.

“... Đây chính là bài thi của thí sinh năm nay?” sắc mặt Hoàng đế hơi trầm xuống, vỗ mép bàn: “Cái này viết mấy thứ lung tung ngổn ngang gì đây!”

Lưu Vi Nghị bị dọa đến giật mình, bận bịu nhô đầu ra đi xem, đáng chết lại chính là bài thi của Tô Yến bị hắn đặt ở mép bàn, lập tức câm như hến.

Cảnh Long Đế thở hắt ra, dùng đầu ngón tay đâm bài thi: “Cái người này ngay cả cách thức bát cổ đều không làm rõ được, làm sao thông qua thi viện, thi Hương? Lại làm sao lên được cử nhân?”

Hắn ném bài thi trên bàn: “Trẫm không nhìn nổi, đầu tiên chính là quan viên văn võ làm việc vì tình riêng, tổn hại quốc pháp! Chính ngươi nhìn xem, trang giấy lấm lem mực như vậy, cũng có thể một đường thi đậu đến Kinh Sư, rốt cuộc là ai cho hắn thông qua không trở ngại như vậy!”

Cái tội danh này coi như lớn, khi quân phạm thượng, đại tội rơi đầu!

Lưu Vi Nghị lại không run nữa.

Có câu nói là 'sài lang nắm quyền, phải hỏi hồ ly', đã có những quan viên phạm tội lớn này hứng chịu cơn giận lôi đình, nhân vật nhỏ như hắn có được xem là gì đâu, mưa bụi còn chẳng dính đến.

Lập tức hoàn toàn yên tâm, nói theo: “Hoàng Thượng thánh minh, thần mới chấm bài thi, nhìn cái cử tử Phúc Kiến này nói hươu nói vượn đầy giấy, làm bẩn thánh hiền, trong lòng xúc động phẫn nộ không thôi, đang chuẩn bị phê bình nặng nhất cho hắn.”

Cảnh Long Đế nói: “Nào chỉ phê bình răn đe, phải trục xuất khoa trường, vĩnh viễn không thu nhận!”