Dịch: Tiểu Duyên dễ thương

***

Fayol đang trong tâm trạng rất vui vẻ và đắc ý. Rhodes Dick đã ban thưởng 30 đồng vàng cho tay thợ khai khoáng ấy; mỗi đồng nặng 01 Thù, chứa trong một chiếc túi nặng trĩu. Trong khi đó, chiếc túi mà gã đặt xuống trên bàn để tặng cậu bé kia lại chỉ có 30 đồng bạc bên trong, dù số lượng không hề thua kém với các đồng vàng nhưng mỗi đồng bạc chỉ nặng 1/2 Thù, nghĩa là có giá trị bằng một nửa đồng vàng; phần chênh lệch còn lại, sẽ vào tay gã.

Fayol, tuy nhiên, lại không lo lắng Rhodes Dick sẽ trách cứ gã. Đại nhân Dick cao quý không thể hạ mình đến nhà của người thợ mỏ bẩn thỉu và thô thiển này, để rồi đứng trước ngọn lửa hừng hực mà kiểm tra được. Ngài ấy đã cử một thư ký như gã đến thăm viếng gia đình này, vậy là đã vinh dự cho bọn họ lắm rồi. Gã đã hoàn thành nhiệm vụ theo lời phân phó của đại nhân Dick, may mắn lấy được Giọt Lệ Của Chư Thần. Đại nhân Dick sẽ chỉ bất ngờ, thậm chí còn ban thưởng cho gã. Cơ bản là, ngài ấy sẽ không truy cứu mấy việc vặt vãnh thế này. Gã hiểu rất rõ con người của vị đại nhân Dick kia.

Hôm nay, đây cũng là lần đầu tiên mà Fayol nhìn thấy Giọt Lệ Của Chư Thần, và gã thậm chí còn chưa từng nghe về nó trước đây. Rhodes Dick nói với gã rằng, nó là một viên Đá thần, có vẻ ngoài hơi mờ đục với màu vàng nhạt trên bề mặt. Và khi bước vào nhà Amun, quả thật gã đã trông thấy viên đá ấy.

Trong ngôi nhà nồng nặc mùi rượu và ánh lửa lò thiêu đốt; Fayol không muốn ở lại lâu nữa, thế nên vội vã đi ngay sau khi lấy được Giọt Lệ Của Chư Thần. Gã cũng rất tò mò về vật biểu tượng cho lòng thương xót của các chư thần này, nên khó mà kiếm chế được cảm giác muốn nó trong tay để quan sát kỹ một chút. Thậm chí, Fayol còn muốn bỏ nó vào túi riêng ấy chứ. Nhưng tất nhiên là gã không dám; gã chỉ có thể kính cẩn và thận trọng cho Giọt Lệ Của Chư Thần này vào chiếp hộp ngọc.

...

Fayol đã rời khỏi đây.

Một lúc sau, Amun cũng đi khỏi nhà mình, tìm lão già điên kia. Amun vẫn còn là một đứa trẻ, thế nên thầm ôm một nỗi lòng bất bình khó mà miêu tả được. Hắn không thể nói gì với người cha đang say xỉn của mình, bèn tìm đến với lão già điên, nghe vài câu lèm bèm của ông ấy hòng tìm được một chút an ủi và thả lỏng.

Hắn ở nhà lão già điên khoảng nửa tiếng đồng hồ, sau đó lặng lẽ đi về phía Tây thị trấn. Phía Tây của trấn Duke là một ngọn đồi trập trùng với những tảng đá màu xanh đen; một số nơi nằm gần, sườn núi không có quá nhiều cỏ, có thể chăn thả một ít cừu. Đá núi nơi này không cao nhưng có hình thù kỳ dị, cứ như một khu rừng rậm chằng chịt của bọn ma quỷ; còn những bụi cây mọc tại đây không khác gì mái tóc rối bù của con người.

Loại cây bụi này cao không quá hai người, nhưng cành rất cứng. Muốn chặt nó, phải dùng dao rựa cao cấp hoặc búa to. Người ta đốt nó để thu lấy than củi; đây chính là chất đốt tốt nhất để nấu phôi sắt.

Dải đất này được gọi là rừng Lửa Đen, nằm trên con đường duy nhất đi thông từ thị trấn Duke đến thành bang Syria; bên cạnh đó, muốn đi sang vùng núi non của Syria, cũng phải thông qua khu vực này.

Ngoại trừ con đường núi nơi mà binh lính thành bang đóng quân cứ cách 30 dặm/chốt, mọi người hiếm khi tiến vào sâu bên trong khu rừng Lửa Đen. Những bụi cây và các tảng đá kỳ dị phức tạp đó hoàn toàn che khuất tầm nhìn trong một khoảng cách ngắn, vừa trông thoáng qua đã có cảm giác như thể nơi này đầy rẫy các mối nguy hiểm khó lường.

Nhưng lão già điên nói với Amun rằng, có một con suối lạnh giá tại một vị trí ẩn sâu trong rừng Lửa Đen. Nước nơi đó lạnh giá thấu xương, nhưng lại có thể thanh lọc và rèn luyện cơ thể con người. Tắm trong dòng suối lạnh ấy quanh năm, có thể giúp cơ thể mạnh khỏe và nhạy cảm hơn. Nhưng mà, phải nhất định tắm rửa theo cách mà lão gia điên dạy Amun, không thì chẳng những tốn công vô ích mà còn bị cái lạnh xâm nhập vào cơ thể, để lại bệnh ngầm, một khi phát bệnh sẽ mất mạng.

Nhưng liệu phương pháp của lão già điên có thể thực sự giúp Amun không bị tổn thương cơ thể hay không, và liệu nó có thể giúp hắn chịu đựng được cái lạnh buốt giá hay không, vậy phải phụ thuộc vào bản thân của Amun. Amun từng hỏi rằng, tắm trong dòng suối lạnh đó có ích lợi gì? Lão già điên cười híp cả mắt rồi đáp, “Để tỉnh rượu!”

Amun từng muốn đưa người cha nghiện rượu của mình đi tắm suối lạnh, nhưng lão già điên trừng mắt quát: “Cháu muốn cha cháu chết sớm à? Gã làm sao chịu nổi? Chỉ mỗi cháu thôi, đừng có nói cho người khác biết!”

Vì vậy, Amun đành đi một mình, chọn thời điểm lúc nửa đêm, khi ánh trăng sáng ngời. Ban đầu, hắn thực sự không thể chịu được cái lạnh gần như đóng băng ấy. Nhưng sau mỗi lần tắm xong, hắn bèn ngồi bên cạnh bờ suối một lúc. Thời điểm này, sẽ có một luồng nhiệt truyền dọc cả cơ thể, khiến hắn cảm thấy rất thoải mái, thậm chí muốn rên rỉ thành lời. Amun thích loại cảm giác này. Mỗi khi tâm trạng không vui, nó đều tìm đến dòng suối lạnh.

Mà dòng suối lạnh còn có một điểm đặc biệt khác; tuy nó cực lạnh, nhưng có thể rửa sạch sẽ cả người, giúp hắn tẩy sạch hoàn toàn mọi loại bụi bẩn trên cơ thể.

...

Rhodes Dick vô cùng phấn khích, thậm chí là mừng như điên. Gã thực sự đã lấy được Giọt Lệ Của Chư Thần một cách suôn sẻ. Ôi, gã thật khôn ngoan, sáng suốt và may mắn biết bao! Giữa những lời khen ngợi từ Fayol và những thuộc hạ hay người hầu khác, gã lâng lâng cầm ly rượu trong tay. Rhodes Dick chưa bao giờ thấy nữ thần Isis báo mộng mình cả. Đây là do gã bịa ra. Nhưng bây giờ, gã lại có vẻ như vừa cảm nhận được sự quan tâm của nữ thần Isis từ một cõi hư vô nào đó.

Sau khi lấy được Giọt Lệ Của Chư Thần, việc đầu tiên mà gã làm là quỳ xuống cầu nguyện, ca tụng các vị thần vĩ đại, sau đó mới ban thưởng 3 viên Đá thần cho Fayol. Đồng thời, đại nhân Dick còn sai người gửi một món quà hào phóng đến trấn trưởng Dusty. Còn tại sao lại gửi quà cảm ơn như thế, chắc chắn trấn trưởng Dusty sẽ tự hiểu.

Fayol đã làm theo lời căn dặn của gã; khi Giọt Nước Mắt Của Chư Thần xuất hiện, Fayol đã lập tức lấy nó đi dưới danh nghĩa là dâng hiến cho nữ thần Isis. Làm như vậy, có thể giúp tiết kiệm được rất nhiều phiền toái. Nếu một vật quan trọng như vậy vừa được khai thác, vậy phải nộp lên thành bang Syria dựa theo quy định của địa phương. Mà nếu nộp lên, thì khó mà lấy lại lắm. Giả sử Dick dùng danh tính của mình đi kèm với hình thức uy hiếp, có lẽ là sẽ lấy được, nhưng không chắc mẫm là sẽ lấy được.

Tất nhiên, sẽ có những người khác ở vương quốc Hittite cũng muốn lấy được Giọt Lệ Của Chư Thần. Ngay cả ở Đế quốc Ai Cập, không chỉ có mỗi Echo Maria là ứng cử viên cho vị trí Thánh nữ, vì còn rất nhiều thành bang khác nữa. Đây là một cuộc cạnh tranh vì lợi ích. Và tại nơi đây, tên thợ mỏ hèn mọn khai thác ra Giọt Lệ Của Chư Thần kia làm sao dám từ chối ý chí cao cả của Rhodes Dick, từ đó mà đành phải dân hiến viên đá ấy lên nữ thần Isis thôi. Mọi chuyện, diễn ra một cách rất ‘đương nhiên’ như vậy.

Về phần trấn trưởng Dusty, tất nhiên Rhodes Dick sẽ bù đắp cho gã, vì biết đâu hai bên vẫn còn giao dịch trong tương lai. Gã không thể mất đi người bạn này. Về phần người thợ mỏ khai thác ra Giọt Lệ Của Chư Thần là ai và kẻ đó đã nhận được món quà gì, Rhodes Dick không hề quan tâm. Gã đã yêu cầu Fayol đảm trách sự việc lần này, còn hào phóng đưa ra 30 Thù đồng vàng. Giờ, Fayol đã hoàn thành nhiệm vụ, vậy là xong!

Lòng người kỳ diệu thế đấy! Cách đây không lâu, Rhodes Dick còn vừa uống rượu, vừa càm ràm, thầm nghĩ là thay vì cầu nguyện với thần linh thì đi tìm đám thợ mỏ để khẩn cầu họ trợ giúp còn hiệu quả hơn. Bây giờ, khi thực sự có được Giọt Lệ Của Chư Thần, gã lập tức quên mất người thợ mỏ đã khai thác ra viên đá ấy. Thời điểm hiện tại, gã tin bản thân đã được chư thần ưu ái, thế nên càng tỏ vẻ thành kính hơn khi cầu nguyện với nữ thần Isis.

Rhodes Dick cũng không giữ riêng Giọt Lệ Của Chư Thần, lập tức gửi viên đá ấy cho Gabriel. Gã biết rất rõ, có rất nhiều người muốn tranh giành viên đá này. Do đó, điều quan trọng nhất bây giờ chính là sớm được thần điện Isis công nhận. Dick dự định sẽ rời khỏi trấn Duke ngay lập tức vào ngày hôm sau, không để xảy ra bất kỳ biến cố khó lường nào. Nhưng bất ngờ thay, Gabriel thông báo với gã rằng, Echo Maria đã bị ốm. Cô ấy phải nghỉ ngơi tại trấn này ít nhất 3 ngày nữa, không thể lập tức tham gia vào một chuyến du hành gian khổ khi phải băng ngang sa mạc như thế.

...

Ngay sau khi người dân trong thị trấn thức dậy vào sáng hôm sau, lúc khói bếp đang len lỏi qua từng hộ gia đình, mọi người chợt nghe thấy tiếng chuông đến từ ngôi thần điện Ishtar ở cuối phía Bắc của thị trấn. Đó là tín hiệu kêu gọi cư dân của toàn thị trấn tập hợp lại.

Trấn trưởng Dusty, người đang thưởng thức bữa sáng thịnh soạn với sự phục vụ của bốn người hầu, đã rất không hài lòng khi nghe thấy tiếng chuông kia. Chỉ có hai người đủ tiêu chuẩn để rung chuông triệu tập tại ngôi thần điện Ishtar ở thị trấn Duke. Dusty là quan chủ thần của thị trấn, cũng là Đại tư tế trên danh nghĩa của thần điện Ishtar, nhưng người phụ trách mọi sự vụ cụ thể lại là tư tế Macroba Shawgoo.

Shawgoo là thư ký kiêm nhiệm cho trấn Duke và cả thần điện, chịu trách nhiệm văn thư, ghi lại các khoản thuế hàng năm mà người dân thị trấn nộp lên cùng với tài sản của thần điện thu được thông qua hoạt động hiến tặng. Địa vị của thư ký cao hơn thường dân, có thể được coi là quý tộc cấp thấp. Trong khi đó, Shawgoo còn là tư tế của thần điện, thế nên địa vị của gã còn cao hơn các thư ký bình thường một chút. Nói cách khác, gã là nhân vật đứng thứ hai tại thị trấn này.

Nhưng đừng coi thường một thư ký, vì gã biết đọc và biết viết chữ. Dù ở Hittite hay Ai Cập, đa phần là chỉ có giới quý tộc mới có điều kiện học chữ thôi. Giống như thư ký trưởng Fayol Judas của Rhodes Dick, gã gần như có thể đứng ở vị trí ngang hàng với các quý tộc của vương quốc Hittite, ví dụ như thị trưởng của Dusty vậy, mặc dù gã chỉ là một nhân viên.

Duke chỉ là một thị trấn nhỏ, không cần có nhiều quan chức quyền quý như vậy. Trấn trưởng Dusty cũng không muốn có quá nhiều người chia sẻ quyền lực tại đây, nên càng đơn giản càng tốt. Theo sắc lệnh của thành bang, mỗi nơi cần phải có một thư ký và cả tư tế chủ trì các công việc của thần điện. Do đó, cứ để Shawgoo làm kiêm nhiệm là được rồi. Không những thế, Dusty cũng biết rằng thành chủ của thành bang Syria có ấn tượng tốt với Shawgoo, hay nói chính xác hơn chính là đã nhận hối lộ của Shawgoo.

Điều buồn cười hơn nữa chính là, kể từ khi ngôi thần điện Horus được xây dựng trong thị trấn, vì để tiết kiệm nhân lực và tập trung quyền lực, trấn trưởng Dusty vẫn là Đại tư tế của thần điện, còn thư ký Shawgoo vẫn đảm trách vị trí tư tế.

...

Trấn trưởng Dusty đã thay xong một chiếc áo khoác sang trọng, dẫn theo người hầu đi đến quảng trường trước thần điện nữ thần Ishtar. Mọi người đã xếp thành một vòng tròn lớn ở đây. Amun và cha hắn đang đứng cúi đầu trước của đám đông, trong khi Shawgoo đối mặt với tất cả mọi người từ vị trí trên cao của ngôi thần điện.

Mọi người nhường chỗ cho Dusty băng ngang. Gã vừa đi vừa càu nhàu bất mãn: “Shawgoo, tại sao mới sáng sớm đã gõ chuông gọi mọi người đến? Đại nhân Dick vẫn đang trong thị trấn; ông không sợ quấy rầy đến quý khách của chúng ta sao?”

Shawgoo vội vàng bước xuống bậc thềm, cúi đầu chào Dusty, nói: “Thưa đại nhân huân tước, quan chủ thần tôn quý! Có người dám khinh nhờn Vệ thần của chúng ta, cũng chính là nữ thần Ishtar vĩ đại.” Sau đó, gã lại hạ giọng nói tiếp: “Trấn trưởng, có lẽ ngài còn chưa biết, trong thị trấn có người đã khai thác ra Giọt Lệ Của Chư Thần, nhưng không nộp lên trên mà còn dâng tặng viên đá ấy cho đại nhân Rhodes Dick. Ngài biết đấy, dù có dâng lên, cũng phải dâng cho ngài hoặc...”

Dusty vội vàng hạ giọng ngắt lời gã: “Shawgoo, đừng nhắc tới chuyện này nữa! Đại nhân Dick muốn có Giọt Lệ Của Chư Thần, cho nên mới chờ đợi tại thị trấn này. Ta và ông có thể ngăn cản được ông ấy sao? Nếu chúng ta không giao nộp viên đá ấy lên thành bang theo quy định, ngộ nhỡ có người truy cứu, vậy ai sẽ chịu trách nhiệm đây? Người khai thác đã tự nguyện dâng viên đá ấy cho nữ thần Isis, giờ có đại nhân Dick làm chứng rồi, vậy ta và ông đều có thể tránh khỏi rắc rối. Đừng lo lắng! Lễ vật của đại nhân Dick sẽ được giao đến nhà ông vào tối nay. Món quà ấy sẽ không làm ông thất vọng đâu... Giờ còn chuyện gì khác không?”

Shawgoo sững sờ một lúc, sau đó khiêm tốn gật đầu, nói: “Tôi biết, vậy cứ làm theo lời của ngài. Nhưng mà, còn một chuyện nữa. Việc này, không thể không xử lý, vì có người dám xúc phạm sự tôn nghiêm của thần linh...”

Mọi người trên quảng trường chỉ thấy hai vị đại nhân Shawgoo và Dusty thì thầm nhau gì đó, để rồi Shawgoo xoay lại, hô to lên: “Amun, con trai của một người thợ mỏ, đã vi phạm lời căn dặn thần thánh được truyền từ đời này sang đời khác tại thị trấn Duke. Chưa được sự chấp thuận và phù hộ của Nữ thần Ishtar, nó đã đã tự bóc tách khoáng hạch, lấy Đá thần ra. Đêm qua, ta đã xác minh rồi, chính cha của nó đã thừa nhận... Giờ đại nhân Dusty tôn kính đã đến đây, đại nhân nghĩ xem phải nên xử lý thế nào?”

Dusty nhíu mày, vẫn không lên tiếng, đành tỏ vẻ uy nghiêm lập tức để trì hoãn một chút thời gian. Gã rất chán ghét việc Shawgoo gây thêm rắc rối vào lúc này, nhưng lại không thể ngăn cản được. Khi nói đến chủ đề khinh nhờn thần linh, gã phải cẩn thận, không để Shawgoo bắt thóp gã. Huống chi, đây quả thực là quy củ của trấn Duke qua nhiều thế hệ, dính dáng đến tôn nghiêm của Vệ thần. Gã nghĩ thầm – cái thằng Shawgoo định mượn chuyện này để mưu đồ gì đây, chẳng lẽ là định chọt mình?

Lúc nói chuyện, Shawgoo nhìn Amun chằm chằm, giống như một con đại bàng tàn nhẫn nhìn một con thỏ đang run rẩy, mặc dù Amun đang cắn môi bên dưới kia cũng không hề run rẩy mảy may. Gã đã sớm ngứa mắt đứa trẻ này. Thị trấn Duke tạo ra một dòng sản xuất Đá thần đều đặn, tượng trưng cho sự giàu có vô tận. Nhưng chỉ có bốn người trong thị trấn này biết viết chữ: Dusty, Shawgoo, lão già điên Nietzsche và đứa trẻ tên Amun này.

Dusty chỉ có thể viết được chữ của xứ Hittite, Babylon và Assyria theo kiểu chữ khắc trên các phiến đất sét. Loại chữ này xuất hiện lần đầu tiên trên các bảng đất sét thông qua hình thức là những nét khắc bằng dao. Trong khi đó, Shawgoo có thể viết hai loại chữ. Ngoại trừ loại chữ khắc bằng dao kia, gã còn có thể viết được loại chữ mà người Ai Cập sử dụng trong các quyển sách. Với loại chữ trên sách này, người ta sẽ dùng bút và viết vào những tờ giấy. Đây là những gì mà lão già điên từng dạy cho gã, nhưng sau đó lại luôn cho cả Amun.

Không ai biết tại sao lão già điên lại thông thạo đến hai loại chữ viết. Ông ta là người lớn tuổi nhất ở nơi đây. Ông ấy sinh sống tại trấn này trước cả khi mà mọi người trong thị trấn chào đời. Nghe đồn rằng, ông ta đã từng du ngoạn khắp cả lục địa khi còn trẻ. Không ai biết ông ta bao nhiêu tuổi, nhưng chắc ít nhất cũng phải 100 tuổi. Trong thời đại mà con người dễ bị chết yểu thế này, sống thọ chính là một kỳ tích khiến người đời ngưỡng mộ, cũng được xem như ân huệ mà thần linh ban cho.

Sau khi trở thành tư tế cho thần điện, Shawgoo lại có cơ hội học được một cách viết khác của hai ký tự này, gọi là Thần thư. Bình thường, Thần thư chỉ dùng trong các dịp ca tụng các vị thần linh và chỉ mỗi quý tộc cùng các tư tế mới được học. Về cơ bản, Thần thư cũng giống các ký tự thông thường, nhưng nó có những quy tắc đặc biệt và rất nghiêm ngặt về mặt hình thức viết. Những người chưa từng học qua, sẽ khó mà hiểu được loại văn bản này. Người ta nói rằng, nó ẩn chứa một sức mạnh thần bí, có thể giao tiếp với thần linh.

Nhưng dưới con mắt của thường dân và nô lệ, bất kỳ chữ viết nào đều là phạm trù thần bí cả. Tựa như, chữ viết đang đại diện cho một loại ký hiệu, bao hầm một dạng thông tin nào đó khiến người đời kính sợ. Thị trấn Duke cần một thư ký, thần điện cũng cần một thư ký, và Shawgoo là người đảm nhiệm duy nhất tại đây.

Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi trong 2 năm qua. Lão già điên đã dạy Amun hai loại chữ này, còn nói với gã trấn trưởng khi say rằng: “Thực ra, trong thị trấn của chúng ta có đến 3 hạng ngạch dành cho vị trí thư ký. Nhưng đáng tiếc thay, không có quá nhiều người biết viết chữ. Nhưng ít nhất, chuyện thần điện Ishtar và thần điện Horus sử dụng chung một tư tế kiêm nhiệm là điều bất hợp lý, mà kẻ đó còn là một thư ký của trấn nữa. Amun là một đứa trẻ được thần linh ưu ái, cũng biết viết chữ, dù là chữ khắc bằng dao hay chữ viết sách đều rất thành thạo. Lão già ta đây dám cam đoan, thằng nhóc ấy sẽ là một thư ký xuất sắc trong tương lai, và cũng sẽ là một vị thần quan xuất chúng.”

Nhưng điều khiến Shawgoo không hài lòng nhất chính là, lúc đó trấn trưởng Dusty không hề phản đối mà còn cười nói rằng: “Ồ! Hóa ra Amun đúng là một đứa trẻ được thần linh ưu ái, sau này lớn lên chắc chắn sẽ là một viên thư ký giỏi giang.”

Câu nói ấy làm Shawgoo cảm giác như mình bị rắn độc cắn vậy. Mỗi khi nghĩ đến một ngày đó trong tương lai, quyền lực và sự giàu sang của bản thân sẽ bị chia sẻ và tước đoạt bởi đứa con trai của một gã nghiện rượu bẩn thỉu, gã khó mà ngủ ngon giấc được. Và hôm nay, gã muốn xử lý Amun trước mặt mọi người.

Không những thế, trong chuyện này vẫn còn tồn tại một lý do khác quan trọng hơn, cũng là cội nguồn của lòng hận thù sâu tận xương tủy nơi gã.

Truyền thuyết về Giọt Lệ Của Chư Thần không chỉ tồn tại ở Đế chế Ai cập. Từ thành bang xa xôi, có một vị đại nhân tôn quý đã lặng lẽ gửi thư dặn dò gã, bảo gã phải chú ý những viên Đá thần được sản xuất tại trấn Duke. Nếu có thể lấy được Giọt Lệ Của Chư Thần, gã sẽ nhận được một món quà vô cùng quý giá. Người ghi chép danh sách nộp Đá thần tại trấn Duke chính là Shawgoo, thế nên đây là một điều kiện vô cùng thuận lợi.

Rốt cuộc, Giọt Lệ Của Chư Thần thật sự xuất hiện, nhưng gã đến muộn một bước, thế là trắng tay. Trong khi đó, gã cũng không thể cạnh tranh được với Rhodes Dick. Đại nhân Dick này cũng thực sự rất cao tay, không ngờ lại canh me đúng thời gian này mà xuất hiện tại thị trấn Duke! Đây là một việc nằm ngoài ý muốn!

Đêm qua, Giọt Lệ Của Chư Thần đảng sinh. Shawgoo cũng cảm giác ra được, nhưng khi đến gần nhà của Amun thì trông thấy hai tên chiến sĩ với vũ trang đầy đủ đang đứng canh ngoài cửa. Về sau, gã nhìn thấy viên thư ký trưởng của đại nhân Dick đi ra khỏi nhà cùng hai tên vệ sĩ khác, trong tay còn cẩn thận cầm theo một chiếc hộp vàng. Đến khi Shawgoo bước vào nhà, Amun đã rời khỏi nhà bằng cổng sau. Trong nhà chỉ còn lại mỗi một gã say bí tỉ. Thông qua những câu quát hỏi của mình, Shawgoo dễ dàng biết được chuyện gì vừa xảy ra tại đây.

Đương nhiên, Shawgoo không thể và cũng không dám chất vấn Rhodes Dick, nhưng làm sao gã lại có thể bỏ qua cho Amun với cơ hội này? Do đó, vào sáng sớm, gã đã rung chuông tại thần điện Ishtar để triệu tập cư dân lại đây. Trấn trưởng Dusty không cho gã đề cập đến Giọt Lệ Của Chư Thần, nhưng vậy gã sẽ xử lý một chuyện khác. Mà chuyện khác này, lại chính là một trận tai nạn đột ngột cho Amun vào ngày hôm nay.

Mọi người sửng sốt trong chốc lát, sau đó hạ giọng xì xầm lẫn nhau. Amun đúng thật là đã vi phạm vào lời căn dặn thần thánh cổ xưa; điều này chưa từng có tiền lệ tại trấn Duke từ xưa đến nay. Muốn học kỹ năng thợ mỏ được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác tại đây, bản thân người học cần phải có một nền tảng thể lực rất mạnh mẽ. Trẻ em còn quá nhỏ, hầu như không thể học được. Mà ngay cả khi điều đó đã từng xảy ra trong lịch sử, đoán chừng sẽ không ai dám công khai điều đó cả. Sẽ phải trải quan muôn nghìn vất vả mới khai thác được một viên Đá thần, vậy có thêm một người thợ lành nghề thì có gì xấu đâu? Chỉ cần không công khai, ai lại đi truy cứu vấn đề này?

Nhưng trước thần điện Ishtar, dưới cái nhìn trang nghiêm của nữ thần, vị tư tế kia lại công khai tuyên bố. Vấn đề này có tính chất rất nghiêm trọng, không ai dám biện minh thay cho Amun. Bằng không, sẽ là bất kính với thần linh, vì lời căn dặn thần thánh kia cũng giống như một loại pháp lệnh vậy.

Thấy không có ai nói chuyện lớn tiếng nữa, Shawgoo bèn cất cao giọng: “Nhân từ là một đức tính tốt, nhưng sự tận tâm và sùng kính các vị thần linh còn là đức tính quý giá hơn. Amun, cháu đã sẵn sàng chấp nhận sự trừng phạt của thần linh chưa?... Nhân danh nữ thần Ishtar, ta nên xử phạt thằng nhóc này như thế nào để tận lòng nhân nghĩa đây?” Lúc nói câu cuối cùng, gã nhìn về phía tất cả mọi người.

Dusty lại cau mày, trông cực kỳ bất mãn. Mà rõ ràng là Shawgoo đã sắp đặt sẵn từ trước, khi một giọng nói nào đó chợt vang lên từ giữa đám đông: “Theo quy định trong lời căn dặn thần thánh, hãy cắt đứt một ngón tay của thằng nhóc ấy. Đại nhân tư tế nhân từ có thể quyết định xem, nên cắt ngón tay nào của nó.”

Amun lập tức rùng mình cả người, tái nhợt cả mặt. Khóe miệng của nó khẽ co giật, nghiến răng nghiến lợi, không nói thành lời. Cha của Amun quỳ xuống, van xin với giọng run rẩy: “Xin ngài tha thứ cho Amun! Nó vẫn còn là một đứa trẻ, không biết bản thân đang làm gì. Chính tôi là người đã dạy cho nó. Người vi phạm lời căn dặn thần thánh là tôi đây; xin để tôi nhận lấy hình phạt này.”

Nhiều giọng nói cầu tình vang lên từ đám đông: “Đúng đấy! Đại nhân Shawgoo, xin hãy tha thứ cho đứa trẻ vô tri kia! Hay ngài xử nó phải khai thác thật nhiều Đá thần hơn, sau đó dâng lên cho nữ thần.”

Shawgoo dường như không nghe thấy những giọng nói này. Gã duỗi tay, ấn xuống giữa không trung để ổn định trật tự đám đông, sau đó nhìn sang Amun, mở lời bằng giọng điệu bình tĩnh và thờ ơ, “Amun! Lúc học tập các kỹ thuật khai khoáng của thợ mỏ, cháu có biết đến lời căn dặn thần thánh hay không? Dù cháu chỉ là một đứa bé, nhưng bản thân lại là cư dân của thị trấn Duke bao năm nay. Ta đoán rằng, cháu hiển nhiên phải biết chứ?”

Vừa nói, gã vừa suy nghĩ – mình nên cắt đứt ngón tay nào của Amun đây?

Trấn trưởng Dusty ho nhẹ, cảm thấy mình nên nói gì đó. Nhưng đúng lúc này, một giọng nói từ bên ngoài đoàn người chợt vọng vào: “Rốt cuộc thì ai mới là người vô tri đây? Tư tế, ông mới là người quên đi lời căn dặn thần thánh; còn đứa trẻ may mắn này, cũng không hề làm trái với ý chí của thần!”

Mọi người đều sửng sốt vì câu nói này.

Shawgoo nhìn lên, trông thấy một người đàn ông trẻ tuổi bước xuyên qua đám đông. Gã khoảng ngoài 20 tuổi, mặc một chiếc áo choàng trắng rất sạch sẽ, trên đầu đội một chiếc vòng được bện từ nhánh cây tươi. Shawgoo từng gặp kẻ này. Gã không phải là cư dân của thị trấn Duke, mới đến đây cùng Rhodes Dick trong vài ngày trước. Kẻ này là một nhà cố vấn mà đại nhân Dick rất tôn trọng; nghe nói, đây là một vị Hiền giả lãng du đến từ phương xa, tên là Aristotle.

Trấn trưởng Dusty mở lời hỏi, “Ngài Aristotle, ngài đến đây có việc gì thế? Đại nhân Dick có phân phó gì à?”

Aristotle mỉm cười, gật đầu nói, “Tôi đến đây vì làm chút việc cho đại nhân Dick, tình cờ trông thấy thằng nhóc này vướng vào vụ rắc rối này. Thưa đại nhân trấn trưởng cao quý, tôi có thể hỏi vị tư tế này vài câu được không?”

Dusty lịch sự gật đầu: “Cứ hỏi đi, thưa ngài Aristotle.”

Shawgoo rất khó hiểu, không rõ chàng trai trẻ tuổi đột nhiên xuất hiện thế này là muốn hỏi mình cái gì, càng không hiểu tại sao kẻ ấy lại muốn bảo vệ Amun và làm cách nào để bảo vệ thằng nhóc đó?

Aristotle mỉm cười, gật đầu với ngài trấn trưởng, sau đó nhìn Shawgoo rồi ôn tồn hỏi: “Thưa đại nhân tư tế, xin ngài hãy nhân danh vị nữ thần ở ngôi thần điện sau lưng ngài mà trả lời tôi một cách nghiêm túc. Căn cứ vào lời căn dặn thần thánh đã tương truyền qua bao đời ở đây, chỉ có người được nữ thần ân chuẩn và ưu ái mới có thể học được kỹ thuật khai khoáng đặc biệt của thợ mỏ, phải không?”

Shawgoo nghiêm trang gật đầu: “Vâng, thưa ngài! Nhân danh nữ thần, tôi trả lời với ngài rằng, chính xác là như thế!”

Aristotle gật đầu một lần nữa, sau đó hỏi, “Kỹ thuật mà đứa nhỏ này học được, chính là kỹ thuật khai khoáng đặc biệt của thợ mỏ trong lời mà ông nói à?”

Shawgoo vô thức gật đầu, “Đúng! Chính là kỹ thuật đó.”

Không chờ gã nói thêm, Aristotle dõng dạc nói: “Vậy, chẳng phải đứa nhỏ này đã được Vệ thần ân chuẩn và ưu ái rồi sao?”

Shawgoo hơi sững sờ, để rồi lập tức thét to cãi lại: “Không! Nó làm trái lời căn dặn thần thánh, thế nên phải chịu trừng phạt!”

Aristotle khịt mũi lạnh lùng, vẫn tiếp tục cao giọng phản bác: “Không! Người thật sự lãng quên lời căn dặn thần thánh chính là đại nhân tư tế, cũng chính là ngài đấy! Chỉ khi được Vệ thần ân chuẩn và ưu ái, thì mới có thể học thành công loại kỹ thuật khai khoáng đặc biệt kia – đó là nội dung của lời căn dặn thần thánh. Vậy nếu không được Vệ thần ân và ưu ái, chắc chắn sẽ không học được. Mà đứa bé này đã học được, điều đó đủ chứng tỏ rằng: Nó đã nhận được sự ân chuẩn và ưu ái của Vệ thần... Nếu ông muốn phủ nhận chi tiết này, đại nhân tư tế, chính ông đang phủ nhận lời căn dặn thần thánh đấy!”

Không chỉ Shawgoo ngơ ngác, mà tất cả mọi người xung quanh cũng ngơ ngác tương tự. Tại thị trấn Duke này, người dân bao đời nay chỉ sống cùng lò lửa, búa to và mỏ đá, làm gì biết đến phép biện luận của những vị Hiền giả lục địa phương xa?

Shawgoo nhất thời nghẹn lời, không biết phải đối đáp thế nào. Có người cho rằng, thần điện là nơi khó mà dùng lý luận để nói chuyện, vì lời căn dặn thần thánh chính là pháp lệnh không thể bị bác bỏ. Nhưng đồng thời, dưới cái nhìn chằm chằm của chư thần, đây cũng là nơi thích hợp cho việc lý luận nhất. Mỗi thời mỗi khắc, cần phải cung kính và cẩn thận; từng câu nói phải luôn biểu đạt niềm tin và sự tôn trọng hướng về chư thần.

Aristotle mỉm cười khi nhìn thấy ánh mắt khó hiểu của mọi người. Gã giơ ngón tay lên, chỉ vào Shawgoo và nói: “Người đời đều phải sống và chết đi, đây là ý chí của chư thần – cũng là Tiền đề chính. Rõ ràng, thằng nhóc ấy cũng là người, đây là Tiền đề phụ. Thế cho nên, sau này nó sẽ chết đi, đây là Kết luận. Mọi người hiểu đến đây chưa?”

Sau đó, gã chỉ vào Amun, nói, “Chỉ với sự ân chuẩn và ưu ái của Vệ thần, người dân nơi đây mới có thể học được kỹ thuật mà mọi người từng đề cập - đây là lời căn dặn thần thánh, cũng chính là Tiền đề chính. Rõ ràng, đứa nhỏ này đã học được kỹ thuật đặc biệt ấy, chính là Tiền đề phụ. Thế cho nên, nó đã được Vệ thần ân chuẩn và ưu ái - đây là Kết luận. Mọi người hiểu chưa?... Tôi có nói gì sai không?”

Với lối giải thích như vậy, rất dễ nghe, cũng rất dễ hiểu. Nhiều người gật đầu, tỏ vẻ bừng tỉnh như chợt hiểu ra. Cũng có vài người còn phân vân, cứ cảm thấy những gì mà Aristotle đã nói có gì đó không ổn. Thế nhưng mà, họ không biết cách lý luận này sai ở đâu. Shawgoo dần tái mặt, mà vẻ mặt của trấn trưởng Dusty dần mỉm cười, như muốn bật cười to lên nhưng cuối cùng đã kìm nén lại được.

“Nhưng nó vẫn chưa tham gia nghi thức cầu xin thần linh ân chuẩn và ưu ái. Điều này trái với quy tắc!” Rốt cuộc, Shawgoo không cam lòng, thế nên hét to lên, nhưng giọng nói của gã lại bao hàm một chút yếu thế.

“Không! Amun đã được Vệ thần Ishtar ân sủng và phù hộ. Còn người bị nữ thần ghét bỏ và cảnh báo, lại chính là vị tư tế của thị trấn này. Ngài Shawgoo!... Tôi có thể chứng minh điều này.”

Khi giọng nói này vang lên, lão già điên Nietzsche cũng bước ra khỏi đám đông, vừa đi vừa vung vẩy cây gậy ba-toong của lão.

Lão già điên rất lớn tuổi, râu tóc bạc phơ nhưng rối tinh rối nùi. Lão đi đứng loạng choạng nhưng không hề yếu ớt, chỉ là có cảm giác trông như một đứa trẻ đang tập tễnh học đi mà thôi. Cây gậy của lão có màu nâu sẫm với những đường vân tạp nham màu vàng; lão không dùng gậy để chống đất đi đường, mà vung loạn xạ về phía trước.

Đi ngang qua Aristotle, Nietzsche nhìn thoáng qua nhà hiền giả trẻ tuổi một lần. Một biểu cảm phức tạp nào đó thoáng hiện trên gương mặt lão, bao gồm cả kính nể, dò xét và tra hỏi. Sau đó, lão xoay người lại, đứng đối mặt với Shawgoo. Lão đứng sóng vai với Amun, chĩa cây gậy về một khoảng trống nào đó rồi nói: “Ba năm trước, tôi nhận được lời dặn của nữ thần Ishtar trong giấc mộng. Người nói rằng, người đã ban phúc cho Amun và cho phép thằng nhóc học những kỹ năng truyền đời của thợ mỏ tại trấn Duke này. Mà kỹ năng của thằng nhóc học được chính là do tôi dạy, không phải cha nó dạy.”

Shawgoo lùi lại một bước, hỏi: “Ông lấy gì chứng minh lời mình nói là thật?”

Lão già điên cười xòa, chỉ cây gậy vào mặt Shawgoo, nói: “Đại nhân tư tế, điều gì đang che mờ linh hồn của ngài? Xin mời ngài cầu nguyện trước mặt nữ thần, sám hối tội lỗi của mình đi. Bởi vì, thần đã chứng minh lời tôi nói là sự thật. Chẳng phải ông vừa nghe quý ngài cạnh bên trình bày những luận điểm vừa rồi à?”

- --------------------------------------------------------------------------------

Danh sách các nhân vật trong chương này:

Macroba Shawgoo: Thư ký của thị trấn Duke, kiêm tư tế và thư ký của thần điện Horus, thần điện Ishtar trong thị trấn. Gã có thể viết hai loại chữ, khắc dao và chữ trên giấy.

Aristotle: Một nhà Hiền giả trẻ tuổi lang thang, đến từ miền xa xôi của đại lục, hiện đang là tùy tùng và nhân viên của Rhodes Dick. Tác giả đã mượn tên một nhân vật có thật trong lịch sử để miêu tả nhân vật này.

- ---------------------------------------------------

Chú giải về một số thuật ngữ trong chương:

- Tam đoạn luận là một cách suy luận trong suy luận diễn dịch. Diễn dịch Tam đoạn luận là suy luận đi từ hai mệnh đề để tiến đến một kết luận tất yếu đã ngầm chứa trong hai mệnh đề đó. Tam đoạn luận gồm 3 bộ phận: Tiền đề chính (lớn), Tiền đề phụ (nhỏ), và Kết luận.

- Tiền đề:

+ Vế thứ nhất trong tam đoạn luận, dùng để nêu lên một nguyên tắc hay một lý luận chung.

Là luận đề dùng làm cơ sở xuất phát của quá trình rút ra kết luận. Nếu quá trình là suy luận và là suy luận trực tiếp thì chỉ cần một Tiền đề. Song nếu quá trình lập luận là gián tiếp hoá thì cần có nhiều Tiền đề. Một lập luận đúng đắn hoàn toàn khi và chỉ khi người ta xuất phát từ những Tiền đề chân thực và biết vận dụng các quy luật và quy tắc kết luận lôgic. Cần lưu ý rằng: Có thể Tiền đề không chân thực, song do suy luận đúng đắn về mặt lôgic hình thức, kết luận vẫn có thể chân thực ==> Vd. Đá ăn được / Bánh mì làm bằng đá / Bánh mì ăn được.

+ Trường hợp Tiền đề chỉ có xác suất chân lí gần chân thực thì khi đó Tiền đề mang tính chất giả thuyết.

- Lô-gích hình thức là hình thức môn học nghiên cứu những quy luật và hình thức cấu tạo chính xác của tư duy, nhằm đi tới hình thức đúng đắn hiện thực khách quan.