CHƯƠNG 9: LƯ ĐÔNG LY

Chuyện Phong Kính Tiết vác bao đất mà không chết, trong nhà giam từ trên xuống dưới, giấu đến không lọt một giọt nước. Một lòng chỉ mong kéo dài qua hai ngày này, đợi tân quan nhậm chức rồi lại nói tiếp.

Vừa khéo là Lưu Minh cũng không muốn trước khi mình rời nhiệm để người ngoài biết Phong Kính Tiết đã chết, cho nên hạ lệnh giấu tang không báo, lại thêm thấy vị quan tiếp nhiệm sắp tới, hắn cả ngày vội vàng chuẩn bị hành trang, thu thập tài vật, xử lý công văn sổ sách, bảo đảm có thể làm rõ toàn bộ những chỗ trái pháp không đúng.

Bởi vậy chuyện Phong Kính Tiết, hắn cũng chỉ nghe quản gia hồi báo, liền yên tâm, không để ý nữa. Chỉ cho người thưởng những ngục tốt liên quan, lại nhiều lần phái người căn dặn không thể tiết lộ tin tức, coi như bỏ được tảng đá trong lòng xuống, từ đây không hỏi đến việc này nữa.

Hai ngày sau, huyện quan tân nhiệm đến.

Đại lão gia hai nhiệm kỳ trước sau chào nhau, bàn giao công văn xong, Lưu Minh liền vội vàng rời Tế Huyện đi nhậm chức.

Lưu Minh biết mình làm quan có phần hà ngược, vì chuyện Phong Kính Tiết lại đắc tội chức sắc cả thành, tất sẽ chẳng có bách tính thương tiếc níu giữ. Bèn lén chi tiền thuê một đám lưu dân, làm bộ trưởng giả dân gian, một đường tiễn biệt, ôm chân nằm lăn trên đường, đủ kiểu không muốn. Lại tặng bao nhiêu ô vạn dân, hắn nhìn như châu báu, ôm vào lòng định cùng mang đi nhậm chức.

Cứ như thế, đi vẻ vang đẹp đẽ, tương lai lan truyền việc này, lại là một nguồn vốn thăng quan phát tài.

Cả huyện trên dưới đều trợn mắt há mồm vì một phen ra vẻ này của đại lão gia, không thể không bội phục thế gian thực có người da mặt dày đến bước này.

Đến cả Huyện thái gia tân nhiệm lúc tiễn biệt, phát giác những kẻ được gọi là trưởng giả dân gian đức cao vọng trọng đó, người người sơ hở chồng chất, bừng tỉnh đại ngộ, cũng bất giác lắc đầu mỉm cười.

Mà sai dịch trên dưới trong nha môn lúc này đã bắt đầu vội vàng hỏi thăm nhau, thái gia tân nhiệm là người thế nào, tính tình thế nào, thích cái gì, ghét vật gì.

Trước nay đều là nha dịch cố định như sắt, quan viên như nước chảy. Muốn hầu hạ tất cả các đại lão gia đều thư thái, lại chẳng phải chuyện dễ dàng.

Nhất thời, trong huyện nha từ trên xuống dưới, đề tài mọi người gặp nhau là nói, đều không rời khỏi đại lão gia tân nhiệm.

“Lý đầu, tân lão gia này thế nào?”

“Mới vừa nhậm chức, chưa nhìn ra được nhiều. Bất quá, người giống như rất hòa khí, cũng không có vẻ gì là kiêu ngạo.”

“Ta lại cảm thấy ngài rất trẻ tuổi, ngoại hình cũng không tồi, làm người nhìn thấy liền thoải mái.”

“Đó là đại lão gia, đâu phải là diễn viên trên sân khấu, ai quan tâm diện mạo thế nào, quan trọng nhất là dễ hầu hạ.”

“Nói đến thì hành trang của ngài thực là đơn giản, chỉ có mỗi hai cái rương. Không dẫn gia quyến thì thôi, ngay cả hạ nhân cũng chẳng có, nghe nói đi theo hỗ trợ bên cạnh, bất quá là một tộc đệ theo ngài đọc sách. Không chừng vẫn là một thanh quan.”

“Thanh quan? Đùa giỡn gì chứ, ngoại trừ trong miệng tiên sinh kể chuyện của Bảo Đắc lâu, trong những vở kịch Hoành Vận hí lâu mỗi ngày diễn, ở đâu còn có thể tìm thấy thanh quan.”

“Đúng vậy, yến tiệc của chức sắc thương hội chẳng phải ông ta đều đi, lễ vật tặng theo quy củ cũ, ông ta chẳng phải một đồng cũng nhận không thiếu đó sao? Thanh quan? Bây giờ còn thanh quan gì?”

“Nói cũng phải, nghe nói ông ta vốn là một đại quan, về sau đã phạm chuyện gì đó mới bị biếm đến địa phương con con này, nếu là một thanh quan, sao có thể phạm tội được.”

“Ông ta là bị biếm sao? Việc này lại chẳng nhìn ra, trên mặt luôn mang theo nụ cười, một chút dáng vẻ thất ý cũng không thấy.”

“Đúng vậy đúng vậy, tin tức này của ngươi có tin được không đó?”

“Việc này, ta cũng chỉ nghe nói thôi…”

Tóm lại, đủ loại tin đồn nghị luận về tân nhiệm Huyện thái gia, trong nhất thời đúng là không thể đếm xuể.

Mà tân nhiệm Tri huyện Tế Huyện Lư Đông Ly được mọi người quan tâm, căn bản không rảnh để quan tâm những nghị luận của người khác với y.

Ngày đầu tiên y nhậm chức, bận bịu bàn giao công việc xong, liền tự mình tiễn Lưu Minh rời nhiệm, hôm sau đã phí hơn nửa ngày xã giao với các chức sắc danh lưu trong huyện, trở về nha môn cũng không nghỉ ngơi, trực tiếp lật xem công văn, kiểm tra sổ sách.

Vừa tra thử, không khỏi có chút bội phục với hành động của Lưu Minh nhậm chức một phương.

Vị Huyện thái gia này trong nhiệm kỳ thập phần cần chính. Đặc biệt ở phương diện xử lý kiện cáo, cần mẫn thần kỳ. Lật xem hồ sơ vụ án là biết, tần suất phát sinh án trong Tế Huyện vượt xa những huyện thành bình thường. Mà Huyện thái gia thẩm án cần lao dụng tâm, cũng đủ khiến các quan viên khác phải xấu hổ.

Xem trong hồ sơ, thậm chí có ghi chép trong vòng một ngày xử liền năm sáu vụ án, thật là quá giỏi.

Chẳng qua thập phần kỳ quái, vì sao đại lão gia cần chính như vậy tại nhiệm, những vụ án tồn đọng chưa xử lý vẫn chồng chất như núi.

Lật xem tài liệu, tất cả các vụ án đã xử lý, hầu như đều liên quan tới những kẻ có tiền, chẳng lẽ người có tiền của huyện này đều tranh nhau muốn phạm án trái luật à?

Bất quá, kết quả thẩm lý cuối cùng, đám người có tiền lại phần lớn vô tội phóng thích, hết thảy thuần thuộc oan tình.

Mà chồng chất chưa phán thì đa phần là trường hợp nhà nghèo, hoặc là trên đường trộm cái màn thầu, hoặc là bần hán nhà không dư tiền ẩu đả, hoặc là người cùng khổ, nợ tô mà bị ông chủ bẩm báo lên quan. Tóm lại là với những vụ kiện cáo không liên quan đến món tiền tài đáng kể, nhất loạt không thẩm không phán không quản không hỏi, toàn bộ chất qua một bên.

Cách làm này, trực tiếp tạo thành việc lâu dài tới nay, nhà giam Tế Huyện chỉ vào không ra. Bởi vì không có chỗ trống, nên cả tử lao cũng đầy nhóc những tiểu tặc trộm vặt.

Đương nhiên, công tác của Huyện thái gia, tuyệt không giống như trong mấy vở kịch, cả ngày chơi bời lêu lổng, chỉ cần chờ người ta đánh trống cáo trạng. So với xử lý án kiện, quản lý cả huyện thành cùng với dân sinh của năm hương mười một thôn, mới là chuyện quan trọng nhất của quan phụ mẫu một phương.

Nhưng mà, vị tiền nhiệm kia của mình, trong thời gian nhậm chức, giống như trừ việc ngày tiếp nối đêm, giục thuế giục má không ngủ không nghỉ, thì chẳng thấy có việc đứng đắn gì khác.

Nên kính nể vị Huyện lệnh nho nhỏ một phương này đã cống hiến cho việc làm đầy quốc khố sao?

Bất quá, thuế má của Triệu quốc luôn không hề nặng, làm sao đến mức để Tri huyện một phương phải toàn tâm toàn ý, toàn lực toàn tình cần chính thúc thuế như vậy?

Lư Đông Ly hơi thở dài, cố ép mình tạm thời không cần nghĩ nhiều đến vấn đề số tiền thúc được này rốt cuộc có phải đi về quốc khố hay không, chỉ tiếp tục lật xem hồ sơ vụ án.

Khi ba chữ Phong Kính Tiết đập vào mắt, y cũng không quá để ý, chỉ đọc nhanh như gió lướt xuống dưới, chợt khẽ a lên một tiếng, hóa ra trong nhà giam của Lưu đại lão gia, rốt cuộc vẫn giam giữ một kẻ có tiền. Hóa ra trong những vụ án như núi này, rốt cuộc có một kẻ có tiền không thoát tội, không chứng minh có oan tình sau khi sự việc xảy ra?

Y mỉm cười, tiếp tục lật xuống dưới, chân mày dần nhíu lại.

Tuy nói việc địa chủ giục tô, hà hiếp điền hộ đến chết, các nơi đều thường xuyên xảy ra, nhưng đa phần là sai hạ nhân làm, Phong Kính Tiết phú giáp toàn huyện, làm sao lại tự mình giục tô, ra tay đánh chết điền hộ?

Khẩu cung của nguyên cáo quá đơn giản, Phong Kính Tiết hành hung thế nào, đánh chết người thế nào, toàn bộ không nói rõ.

Công đường ghi chép càng kỳ quái hết sức, dường như chưa hề thẩm vấn gì, phạm nhân đã trực tiếp nhận tội. Xem hồ sơ vụ án, dường như có nhiều đoạn đã bị cắt đi trong văn thư.

Vậy trên công đường rốt cuộc đã nói những gì?

Án này có nhiều nghi điểm, Lư Đông Ly liền gọi bộ đầu trong nha môn tới hỏi tỉ mỉ quá trình thẩm lý.

Bộ đầu kia tự nhiên cũng nhận không ít bạc của Phong gia, cũng đoán Phong gia tối đa vài ngày nữa sẽ dùng bạc với tân nhiệm Huyện thái gia bên này, không ngờ người của Phong gia còn chưa tới cửa, Huyện thái gia lại đã tự mình chủ động hỏi đến. Quả nhiên là nhà giàu nhất một huyện, quá dễ khiến người chú ý.

Bộ đầu đã có cơ hội này, tự nhiên phải luôn miệng kêu oan giúp Phong Kính Tiết: “Phong đại quan nhân kia thật sự là oan uổng. Cả huyện này trên dưới ai chẳng biết trượng phu Lý gia là tự mình ham đánh bạc, trên sòng bạc nợ người bị người đuổi đánh chết. Chẳng qua tiền nhiệm thái gia có chút hiềm khích với Phong đại quan nhân, bèn để hung phạm giết người kia tiêu dao tự tại, lại nhốt Phong đại quan nhân vào nhà giam.”

“Nếu là như thế, Phong Kính Tiết kia vì sao lại nhận tội?” Lư Đông Ly khó hiểu chỉ chỉ hồ sơ vụ án, “Trong hồ sơ ghi lại, vẫn chưa dùng hình.”

“Tuy chưa từng dùng hình, nhưng Phong đại quan nhân biết đại lão gia rất ghét mình, chỉ sợ vì vậy mà thụ hình gặp nạn, cho nên mới nhận tội. Chỉ cầu tạm thời không bị đau đớn da thịt thôi.”

Tộc đệ Lư Đông Giác cùng Lư Đông Ly đến nhận chức, giúp y xử lý công việc lớn nhỏ lúc này bất giác hơi coi thường: “Phong Kính Tiết kia sao lại yếu đuối khiếp đảm không có cốt khí như thế, tội danh mất đầu này, chỉ vì sợ chịu hình, liền nhận ngay, nếu cứ thế đền mạng, thật chẳng biết nên tính là tội của ai.”

Lư Đông Ly hơi lắc đầu: “Trước nay dưới tam mộc, cầu gì không được, chuyện vu oan giá họa, chưa từng thiếu. Quan viên vốn nên che chở một phương, lại khiến bách tính sợ như yêu ma, đến nỗi dân gian thường có lời rằng oan uổng chết cũng không cáo quan. Người làm quan phải phản tỉnh mình, làm sao trách được bách tính sợ họa sợ hình.”

“Đã như thế, đại biểu ca, huynh mau mau khai đường, thẩm vụ oan án này đi.” Tộc đệ trẻ tuổi của Lư gia hai mắt tỏa sáng nói.

Lư Đông Ly quay đầu nhìn vẻ hưng phấn đó của tiểu biểu đệ mình, bất giác bật cười. Đứa trẻ lớn xác này, sợ là mấy vở kịch thanh thiên đại lão gia bình oan xử án xem nhiều quá, cả ngày ngóng trông ca ca nhà mình cũng diễn một hồi như vậy cho gã, để gã cũng được chút phong đầu, nếm thử cảm giác đi theo thanh thiên.

Y chỉ mỉm cười, không chút để ý mà đáp: “Chờ xử lý xong toàn bộ những công sự còn tồn đọng này đi rồi lại nói.”

Rồi không để ý ánh mắt khẩn thiết của tiểu biểu đệ, chỉ yên lặng tiếp tục lật xem giấy tờ.

Bộ đầu chờ cả buổi, chẳng đợi được đại lão gia nói thêm nửa chữ về việc này, vừa thất vọng vừa chán nản. Muốn tìm cơ hội nhắc lại chuyện Phong Kính Tiết, nhưng tâm tư của Lư Đông Ly lúc này đã bị công sự khác chiếm đi, chỉ vừa hai mắt như đuốc nhanh chóng xem xét công văn, vừa không ngừng đưa ra bao nhiêu câu hỏi.

Mỗi một câu hỏi đều đánh trúng chỗ yếu hại, mỗi một câu hỏi đều sắc bén thấu triệt, khiến cho bộ đầu không thể không xốc lại tinh thần để ứng phó trả lời, chẳng còn một chút công phu đi lo lắng giúp Phong đại lão gia lắm tiền nữa.

Chỉ là công tác chỉnh lý toàn bộ văn thư án quyển cũ, đã làm hết hơn ba giờ liền, mãi đến đêm khuya, Lư Đông Ly vẫn không hề mệt mỏi, chẳng qua thỉnh thoảng ngẩng đầu, thấy bộ đầu đại nhân đáng thương trưng ra bộ dáng như suy nhược, lại quay đầu, trông thấy tiểu đệ nhỏ tuổi của mình cũng đã nhắm mắt lắc lư đầu, đứng thẳng không xong, bất giác lại nở nụ cười, lúc này mới bỏ mớ giấy tờ trong tay xuống cười nói: “Đêm nay đến đây thôi, ngươi đi nghỉ đi.”

Bộ đầu xúi quẩy bởi vì ứng phó những câu hỏi của đại lão gia, gần như kiệt sức rã rời, còn thường vì không thể kịp thời có câu trả lời chính xác đối với sự vụ trong huyện mà làm trò hề, bối rối gấp bội. Lúc này nghe Lư Đông Ly nói như vậy, như được đại xá, vội vàng thi lễ cáo lui. Vừa ra khỏi phòng văn án, liền chạy băng băng như bay, vừa chạy vừa thầm sám hối trong lòng với Phong đại công tử hào phóng: “Phong công tử ơi Phong công tử, thật sự không phải là ta không giúp cậu, tình hình này, ta thật sự còn tự thân khó giữ nữa kìa.”

Lư Đông Ly đợi hắn chạy rồi, mới cười gõ đầu Lư Đông Giác một cái: “Về phòng ngủ tiếp đi.”

Lư Đông Giác mơ mơ hồ hồ mở mắt, mơ mơ hồ hồ xoa cái đầu bị đánh đau, mơ mơ hồ hồ hỏi: “Đại biểu ca, việc của huynh xong xuôi rồi sao?”

Lư Đông Ly vừa bực vừa buồn cười: “Còn nói có thể giúp ta thu xếp việc tư, giúp ta xử lý việc công, bám chết muốn theo ta. Mới ngày đầu tiên, đệ đã dám ngủ ngon trong lúc làm việc.”

Lư Đông Giác xoa đầu, đầy một bụng ủy khuất nói: “Đại biểu ca, đệ theo huynh, là để huynh thuận tiện dạy đệ học, chuẩn bị cho khoa khảo sang năm, cũng là vì ở phía sau huynh học làm quan thế nào, nhưng huynh nhìn huynh xem, trước mắt có một án oan lớn, huynh lại chẳng quan tâm, vậy bảo người ta làm sao có tinh thần cho được.”

Lư Đông Ly lại gập ngón tay gõ trán gã cười nói: “Uổng cho đệ cả ngày nghĩ đến chuyện khoa cử ứng thí làm quan, sao lại không biết, người làm quan thẩm lý án kiện, tuyệt không thể nghe lệch tin lệch. Một suy nghĩ sai của chúng ta, chính là sinh tử họa phúc, thân gia tính mạng của người khác. Mọi án kiện, đều phải tra hỏi kỹ càng, xem xét chứng cứ, hỏi lời khai của những người liên quan, cẩn thận nghe người khác nói, lại phải hoài nghi trong lòng. Chỉ một câu của hắn, đệ đã nhận định đây là án oan. Một bộ đầu, tại sao lại ra sức kêu oan cho một hung phạm như vậy, mấu chốt trong đó, sao đệ không chịu suy nghĩ một chút?”

Lư Đông Giác đăm đăm mắt, ngẩn ra một lúc, đột nhiên vỗ tay: “Đúng rồi đúng rồi, Phong Kính Tiết là kẻ có tiền. Bộ đầu kia nhất định bị y mua rồi. Đã có thể dùng tiền mua đường đi của người, thế khẳng định không phải là người tốt. Đệ thấy, không chừng điền hộ chính là y đánh chết. Kẻ có tiền, địa chủ lão gia này, đánh chết nông dân đáng thương, không phải là chuyện thường sao, đã là người nghèo cáo người giàu, đương nhiên là bị người giàu bức đến không thể nhịn nữa mới cáo.”

Lư Đông Ly lập tức đưa tay cốc đầu gã: “May mà đệ không phải là quan, bằng không thật chẳng biết phải làm ra bao nhiêu án oan. Đệ thực cho là tất cả các câu chuyện đều giống như trong kịch sao? Nếu không phải giúp người nghèo đối phó người giàu là không đủ tư cách làm thanh quan sao? Án còn chưa thẩm, sự tình còn chưa minh bạch, đã có định kiến trong lòng, đây là đại kỵ trong phán án. Có tiền không phải tội, không thể vì người ta có tiền rồi định tội cho người ta, hiểu chưa?”

Y vừa nói vừa đưa tay lên.

Lư Đông Giác cũng mặc kệ y muốn làm gì, hai tay ôm đầu lùi lại: “Đừng đánh đừng đánh, bị huynh đánh đần rồi, khảo không trúng công danh, huynh đi mà đền cho cha mẹ đệ một Trạng nguyên tương lai.”

Lư Đông Ly cười trừng gã một cái: “Được rồi, về ngủ đi.” Vừa nói vừa rảo bước ra ngoài.

Lư Đông Giác lải nhải đuổi theo phía sau: “Đại biểu ca, huynh nói cả buổi, vẫn chưa nói nên làm thế nào? Vụ án lớn như vậy, chung quy không thể bỏ đó không quan tâm chứ.”

Lư Đông Ly ngẩng đầu nhìn vầng trăng lạnh lẽo sáng trong trên trời, cười cười nói: “Chúng ta mới đến, nên làm quen Tế Huyện một chút, ngày mai thăm thú xung quanh đi.”

“Thăm thú?”

“Đúng vậy, trong ngoài huyện thành đều đi xem một chút, nhìn thử phong thổ nhân tình nơi này, xem sinh hoạt của bách tính thế nào, cần cái gì, đương nhiên, những nơi có liên quan với nha môn, cũng phải đi một chút, tỷ như…”

“Tỷ như…” Lư Đông Giác cũng sờ đầu nói.

Lư Đông Ly nhìn không trung thở dài, cảm thấy mình nhất định sẽ phụ sự ủy thác của tộc thúc, muốn cho tiểu biểu đệ này học có kết quả, áo tím thắt lưng vàng nhập sĩ đồ, dường như thật sự khá khó khăn.

Y rầu rĩ lắc đầu, tiếp lời Lư Đông Giác: “Tỷ như nhà giam.”

“Đúng rồi.” Lư Đông Giác bừng tỉnh đại ngộ, dùng thanh âm mà cả nha môn đều có thể nghe thấy hô lên. “Nhất là tử lao, chúng ta đương nhiên phải đi xem.” Đại nam hài nhỏ tuổi này hai mắt lại tỏa sáng, “Đại biểu ca, huynh nói quá đúng.”

Mà điều duy nhất Lư Đông Ly có thể làm, chỉ có ngẩng đầu, lại thở dài một hơi.

—

Ô vạn dân: loại ô mà người dân tặng để khen ngợi đức chính của quan địa phương, tặng càng nhiều thì càng cho thấy vị quan này rất được kính trọng.