CHƯƠNG 10: TUẦN NGỤC

Một phen hô to gọi nhỏ của Lư Đông Giác, khiến người toàn nha môn đều biết đại lão gia muốn đi tuần tra tử lao.

Trong phòng giam từ trên xuống dưới, làm đủ công phu chuẩn bị. Mọi người kéo căng thần kinh, mỗi kẻ ra vẻ toàn tâm toàn ý cần lao công tác, chuẩn bị tinh thần diện mạo tốt nhất để nghênh đón cấp trên tuần tra.

Thế mà, Lư Đông Ly căn bản lại chẳng hề đến nhà lao. Mấy ngày nay, y ngoại trừ lật xem và chỉnh lý những công văn cũ thì lại bảo tiểu đệ nhà mình cùng nhàn nhã ra ngoài, đi dạo khắp huyện thành.

Dạo chơi phố lớn, đến trà quán, cuộc sống thật là thong dong.

Lư Đông Giác nho nhỏ xoa tay muốn làm ra một phen sự nghiệp, hận không thể cải trang đi chơi, lập tức bắt được mấy ác bá thổ phỉ nhằm hiển thân dương danh.

Thế nhưng Lư Đông Ly chỉ ăn ăn uống uống chơi chơi nhìn nhìn, có khi cùng khách trong quán trà, tiểu nhị của tửu lâu nói chút chuyện phiếm đẩu đâu, về sự khó khăn của dân gian, lại chẳng mảy may đề cập.

Khiến thiếu niên nhiệt huyết này sốt ruột đến độ cả ngày nhảy lên nhảy xuống, đứng ngồi không yên hệt như một con khỉ.

Đến ngày thứ ba, sáng sớm khi Lư Đông Ly cười gọi gã cùng ra ngoài, gã cuối cùng nhẫn nại hết nổi kêu la ra tiếng: “Đại biểu ca, huynh không xem công vụ là gì nhưng đệ còn phải đọc sách, sang năm khoa cử, cha mẹ đang chờ đệ nhất cử thành danh, không rảnh đi lang thang với huynh đâu.”

Lư Đông Ly nén cười hỏi: “Ta đi lang thang bao giờ, chúng ta mới đến đây, tất nhiên phải quen thuộc dân tình, lúc này mới tiện việc xử lý những công vụ tồn đọng.”

“Huynh có hiểu rõ dân tình chưa? Mấy ngày nay, đệ chưa từng thấy huynh hỏi một vấn đề đứng đắn.”

“Vấn đề đứng đắn là gì, đệ thật cho những lời trong tiểu thuyết đó đều là chuyện thật, người làm quan đóng vai một thầy tướng số đi khắp thế giới, tất cả mọi người moi tim ra nói mọi chuyện với đệ. Đệ tự mình ra ngoài, tùy tiện bắt một lão bách tính, trực tiếp hỏi, cuộc sống của các ngươi nơi này thế nào, pháp lệnh có được không? Huyện thái gia trước đây thi chính thế nào, trong huyện có bao nhiêu nhà có máu mặt, có bao nhiêu ác bá vô lương, Phong Kính Tiết nghe nói rất lắm tiền kia rốt cuộc là người như thế nào? Đệ cho là, có mấy lão bách tính, sẽ đối với những câu hỏi của một người xa lạ, trả lời thản nhiên không hề phòng bị.” Lư Đông Ly lấy từ trong tay áo ra một cây quạt, tư thế vô cùng thuần thục đánh xuống đầu ai đó.

Lư Đông Giác ngạc nhiên ôm đầu: “Vậy theo cách nói của huynh, chúng ta nên làm gì đây?”

“Muốn hiểu rõ dân tình, rất nhiều thời điểm, không cần trực tiếp hỏi ra tất cả vấn đề. Dùng mắt mình nhìn kỹ, dùng tai mình lắng nghe. Xem phố xá phồn hoa hay không, xem vẻ tươi cười trên mặt bách tính nhiều không, cẩn thận xem xét giá cả các loại thương phẩm trên thị trường, xem trong tửu lâu trà quán bình thường có bao nhiêu người, xem ăn vận của bách tính, nghe họ chuyện phiếm, nắm được dân phong dân tục, từ trong hết thảy những điều này, có thể cho ra kết luận mình muốn.”

Lư Đông Giác gật đầu lia lịa, ra vẻ thụ giáo, nhảy dựng lên phóng ra ngoài: “Vậy chúng ta mau đi thôi.”

Còn chưa nói xong, người đã nhanh như chớp chạy đi thật xa.

Lư Đông Ly ở tại chỗ lắc đầu: “Đệ đi đâu?”

“Đi dạo phố nghe ngóng dân tình!” Lư Đông Giác kích động hô lên.

Lư Đông Ly ngửa mặt lên trời, muốn than thầm: “Chúng ta đã đi dạo phố hai ngày, dạo đủ rồi, việc cần hiểu biết đã hiểu xấp xỉ rồi.”

Lư Đông Giác trừng to mắt: “Nhưng mà đệ vẫn chưa hiểu biết gì hết!”

Lư Đông Ly dùng biểu tình trẻ con không thể dạy dỗ trừng tiểu đệ của y: “Đệ với ta ai là Huyện thái gia?”

Lư Đông Giác ngớ ra một hồi, sau đó tựa như quả cà tím, cúi đầu chậm chạp đi tới: “Là huynh.”

Lư Đông Ly gật đầu, từ trong mũi ừm ra một tiếng, sau đó mới thoải mái nói: “Đi thôi.”

Lúc này mới chậm rãi bước qua bên cạnh Lư Đông Giác.

Đi mấy bước, dừng chân quay người: “Còn không qua đây.”

Lư Đông Giác ủ rũ hỏi: “Đi đâu.”

Lư Đông Ly lại thở dài: “Đương nhiên là tử lao.” Sau đó đột nhiên trừng mắt, khó được một lần dùng ánh mắt hung ác, trừng tiếng kêu vui mừng mắt thấy sắp đến bên miệng của Lư gia tiểu đệ quay trở lại.

Cho dù như thế, Lư Đông Giác vẫn hết sức cao hứng, tuần tra lao phòng, thanh tra án tồn, khẳng định sẽ gặp người ra kêu oan, sẽ có người kêu to thanh thiên đại lão gia, cuộc sống kích thích thú vị biết bao.

Nhưng mà, Lư Đông Giác cao hứng, ngục tốt trong lao lại chẳng cao hứng.

Bọn họ cả ngày đề phòng đại lão gia đến tuần tra, công tác tuyệt không dám lơi lỏng. Mắt thấy đại lão gia mỗi ngày đều đi lung tung bên ngoài, một chút ý tứ đến xem xét cũng không có, họ liền dần dần chậm trễ lại.

Hai ngày trước làm khá vất vả, hiện tại tự nhiên liền nghiêng nghiêng ngả ngả, lúc làm công vụ, cũng đều híp mắt ngủ gật, tán dóc, uống rượu, thậm chí hai ba người túm tụm đánh bạc.

Lúc này nghe một tiếng đại lão gia tuần ngục như sấm sét, quả thật sợ tới mức hồn phi phách tán, từng kẻ mặt như màu đất nhảy dựng lên.

Bước vào tử lao, đối với sự hỗn loạn và lỏng lẻo sắp sửa thấy, Lư Đông Ly kỳ thật vẫn có điều đoán trước, cho nên ngoại trừ trong lòng khe khẽ thở dài, cũng không nổi trận lôi đình gì, chẳng qua sắc mặt hơi túc mục, dưới sự hướng dẫn của lao đầu Vương Đại Bảo mặt mày tái xanh, từ từ tuần tra lao phòng. Một lần tuần tra này, ngược lại đã có chút hảo cảm đối với những người trên dưới trong lao.

Y xưa nay biết, kẻ ăn cơm lao không ai không bóc lột đương sự đến tận xương tủy, phạm nhân nếu không có hiếu kính, trong phòng giam tất phải chịu nhiều khổ sở.

Mà y xem xét hồ sơ vụ án càng biết rõ, phần lớn phạm nhân phân giam trong lao đều là những người cùng khổ không có tiền. Vốn cho rằng, lần kiểm tra bất thình lình này sẽ tra ra rất nhiều nhục hình hà khốc.

Ai biết được, các lao phòng lớn bé đều cực kỳ gọn gàng sạch sẽ, không hề có cảm giác âm trầm khủng bố thường thấy nhất trong ngục giam.

Không có ẩm ướt và u ám, không có tiếng rên rỉ kêu thảm, cả xích sắt hình cụ trên người tù phạm cũng chỉ có loại nhẹ nhất, các phạm nhân không có vẻ đau khổ lắm. Những người không có tiền để chi ra này có thể được đãi ngộ như vậy trong lao, y không khỏi gật đầu tỏ vẻ khen ngợi chúng ngục tốt.

Tâm tình y rất tốt nhưng Lư Đông Giác thì cực không thoải mái, ngục giam lại chẳng có một phiến thê thảm khủng bố, lại chẳng có nơi nơi treo đầy hình cụ, nơi nơi kêu la rên rỉ, lại chẳng có ai tranh hô to oan uổng, bảo một bầu nhiệt huyết, một phiến tráng chí của gã phải biểu hiện thế nào mới được. Giữa lúc nôn nóng, gã chợt nhớ tới một người, liền hỏi: “Phong Kính Tiết kia hẳn là cũng giam trong tử lao, ở đâu thế?”

Vương Đại Bảo cúi đầu khom lưng: “Vụ án của Phong Kính Tiết lớn, bị giam trong gian nhà lao cuối cùng.” Vừa nói vừa dẫn đường phía trước.

Gian lao phòng này cực lớn, cực sạch sẽ, trên tường còn mở mấy ô cửa sổ nhỏ mà người lớn không thể chui qua, lấy ánh sáng cũng rất không tồi. Một người nửa nằm nửa ngồi ở góc tường, áo tù trên mình sạch sẽ đến mức khiến người hoài nghi phải chăng mỗi ngày đều được giặt giũ, trên tay tùy tiện đeo một sợi xích nhỏ, một tập thơ ụp trên mặt y, che kín cả gương mặt, đúng là hoàn toàn không nhìn thấy gì.

Vương Đại Bảo đứng trước lao kêu hai tiếng: “Phong Kính Tiết.”

Người kia lại không hề động đậy lấy một chút, giống như không nghe thấy.

Vương Đại Bảo nặn ra vẻ tươi cười trên mặt: “Thái gia, Phong Kính Tiết này đại khái là đọc sách mệt nên ngủ rồi. Y thường như vậy, đã ngủ rồi thì sét đánh cũng chẳng đánh thức nổi.”

Lư Đông Giác trừng mắt hỏi: “Sao có thể như vậy? Nơi này là tử lao sao? Tử tù này thật đúng là thoải mái, một người ở một gian phòng vừa lớn vừa sạch sẽ như vậy, bình thường lại còn có thể đọc sách?”

Thiếu niên hai mắt phun lửa nhìn chằm chằm lao đầu, trong ánh mắt rõ ràng đang nói: “Ngươi nhận hối lộ, ngươi khẳng định đã nhận lợi ích rồi.”

Vương Đại Bảo cúi đầu nói: “Đại nhân nếu đã xem án quyển thì cũng biết, trong huyện chúng ta không có vụ án lớn nào, tử tù chân chính chỉ có mỗi người này, những kẻ khác đều chỉ là tội danh vặt vãnh mà nhốt vào, tự nhiên không thể nhốt cùng tử tù nguy hiểm. Về phần lao phòng sạch sẽ, việc này, vốn là sai dịch trên dưới chúng tôi không muốn để phạm nhân chịu tội quá, cho nên thường xuyên quét dọn lao phòng thôi. Phong Kính Tiết kia là người thích đọc sách, nhốt trong lao lâu như vậy, đủ loại buồn chán, người nhà cũng sợ y nghĩ quẩn mà tự sát, liền cầm ít sách hay vào, để y có thể giết thời gian, chúng tôi thấy cũng không phải thứ gì nguy hiểm, bèn đồng ý. Nếu đại nhân cảm thấy không ổn, chúng tôi sẽ lập tức ném hết những quyển sách đó.”

Lư Đông Ly cười hỏi: “Y thường đọc sách, thường xuyên đọc đến mệt lử mà thiếp đi như vậy?”

“Vâng, lúc này cho dù đánh cồng ngay bên tai y cũng chẳng tỉnh đâu.”

Lư Đông Ly bất giác bật cười, thân tại tử lao còn có thể tiêu sái, còn có tâm tình đọc sách đọc thơ như vậy, người này trái lại khá là thú vị.

Vương Đại Bảo cung kính nói: “Nếu đại nhân muốn hỏi, tiểu nhân bây giờ sẽ vào đánh thức y.”

“Không cần, y đọc sách vất vả như vậy, cứ để y ngủ thêm một lúc đi.” Lư Đông Ly cười khẽ đôi tiếng, ngay cả y cũng không thể ngờ một phen tuần ngục này lại có thể trông thấy tình hình này. Nhưng cũng không chậm trễ nhiều, lại đi quanh lao một lúc, rồi cùng Lư Đông Giác quay về.

Lư Đông Ly lần đầu gặp Phong Kính Tiết, là trong phòng giam lạnh lẽo đóng kín, y chưa hề thấy dung mạo Phong Kính Tiết, mà Phong Kính Tiết căn bản chẳng biết y đã đến.

Lư Đông Ly nhậm chức tuần ngục lần đầu tiên, lưu lại ấn tượng rất tốt về ngục tốt Tế Huyện, cũng cảm thấy Phong Kính Tiết là một người thú vị.

Nhưng điều y không biết chính là, sự gọn gàng sạch sẽ trong lao phòng, tù phạm được đối xử tử tế, không hề liên quan đến tiêu chuẩn đạo đức của chúng ngục tốt, thuần túy là hưởng sái Phong Kính Tiết, bởi yêu cầu của Phong Kính Tiết, các nơi trong lao phòng mới có thể quét dọn sạch sẽ, chúng tù phạm mới được đối xử tốt hơn. Trong việc này, Phong Kính Tiết chi ra không ít tiền, chúng ngục tốt cũng cầm không ít ưu đãi.

Mà giai thoại Phong Kính Tiết thân trong tử lao vẫn không sợ không loạn, vẫn đọc sách đọc thơ sau đó truyền khắp Tế Huyện, kỳ thật hoàn toàn là một trò bịp bợm.

Sự thật là từ mấy ngày trước, sau khi cùng mọi người uống rượu thảo luận vài truyền kỳ, cái gọi là chuyện anh hùng, Phong Kính Tiết vẫn không xốc nổi tinh thần, luôn uể oải lờ đờ. Huyện thái gia mới đến nhậm chức, Vương Đại Bảo cũng vậy, ngục tốt khác cũng vậy, Phúc bá trong nhà cũng thế, đều giục y rất nhiều lần, bảo y mau mau giao cho, làm sao lấy lòng tân lão gia, y cư nhiên chỉ thờ ơ. Dù sao cũng chẳng cảm thấy ở trong lao có gì không tốt, qua vài ngày nữa rồi hẵng nói. Mấy ngày nay y chỉ không ngừng uống rượu, lúc Lư Đông Ly đến y vừa hay đã uống say mèm, nhân sự không biết.

Vương Đại Bảo vội vã đi nghênh đón đại lão gia, vội vàng đá ngục tốt khác lập tức giấu giếm.

Ngục tốt nọ dưới tình thế cấp bách cũng không còn biện pháp nào khác, vội vàng thu dọn bàn rượu, kéo Phong Kính Tiết đến góc tường, luống cuống tròng cho y một sợi xích, lại dùng miếng vải ướt phủ lên mặt y, như vậy có thể giấu đi rất nhiều mùi rượu, lại lấy tập thơ Phong Kính Tiết bình thường dùng để dạy họ biết chữ che lên mặt y, thiên y vô phùng như thế, trên cơ bản chỉ cần đại lão gia không mở cửa lao đến gần nhìn là không thể nhìn ra sơ hở.

Để đại lão gia thấy tù phạm đọc sách trong lao, cùng lắm là mắng một câu giám quản không nghiêm, nhưng nếu biết tử tù lại có thể ngày ngày say rượu trong phòng giam, vậy từ trên xuống dưới bao nhiêu người như thế, mông ai cũng chẳng trốn được gậy.

Lư Đông Ly cũng coi như là nhân vật làm quan mấy năm, lão thành thông thấu. Thế nhưng ngay cả y cũng tuyệt đối không ngờ được lại có loại sự tình này, cho nên dễ dàng bị che giấu.

Ra khỏi đại lao, Lư Đông Giác lại gấp rút nhảy dựng lên: “Đại biểu ca, họ rõ ràng đã nhận lợi ích của họ Phong, nếu không sao lại cho nhiều ưu đãi như vậy, sao huynh chẳng nói gì thế.”

Lư Đông Ly nhẹ nhàng lắc đầu: “Đông Giác, khi mới làm quan, ta cũng cẩn thận tỉ mỉ, trong mắt không chấp nhận được một chút bụi như đệ vậy. Hiện giờ lại biết, như vậy thì không thể làm quan tốt. Làm quan không mất sự chính trực nhưng không thể cố chấp. Nếu câu nệ quá, sợ là cái gì cũng khó làm thành.”

Lư Đông Giác lẩm bẩm: “Đệ không hiểu, rõ ràng là họ đã nhận tiền của phạm nhân…”

Lư Đông Ly nhìn tiểu đệ trẻ tuổi của mình, trong mắt cũng chẳng biết là thất vọng hay than thở, một lúc lâu mới nói: “Nếu đệ thật sự có tâm quan trường, thế thì, rồi có một ngày đệ sẽ minh bạch. Trước mắt đệ còn nhỏ, những việc này không hiểu cũng không sao. Chúng ta đi về trước đã.”

Lư Đông Giác mù tịt hỏi: “Mới đi chưa đến nửa canh giờ đã trở về làm gì?”

Lư Đông Ly cười nói: “Đương nhiên là về làm công vụ, còn có thể làm gì nữa. Công sự chất đống lâu như vậy, cũng nên bắt đầu xử lý rồi.”

Lư Đông Ly đến Tế Huyện mới được sáu ngày, ngày đầu tiên tiến hành bàn giao, ngày thứ hai xã giao với toàn bộ sĩ thân danh nhân, trưởng giả dân gian, cùng những thư sinh có công danh khắp huyện, trong yến hội trò chuyện, như là nhàn rỗi vô sự, đã thăm dò được không ít tình hình trong huyện, những nhân vật lớn nhỏ trong huyện, thế lực quyền vị cũng liền nắm được.

Sau đó lại dùng thời gian một ngày để kiểm tra qua những văn án thư quyển, nắm được tình hình nha môn, hai ngày sau thì đi lại nhìn ngó khắp huyện trên dưới, ngẫu nhiên cũng ra vùng nông thôn một chút, để bảo đảm mình nắm đủ dân tình, xử lý công vụ không đến nỗi xảy ra bất công sai lầm, làm ác chính mà không biết.

Sáng sớm ngày thứ sáu, y liền tuần tra ngục giam một lần, sau đó về nha môn xử lý công văn.

Văn thư công sự chồng chất như núi kia, y lại tay múa mắt nhìn, quyết đoán cực mau, xử lý cực nhanh chóng. Sai dịch cả nha môn đều vội chạy lên chạy xuống chuyển công văn, giải quyết công việc, người người quay vòng vòng, lúc này mới biết vị đại lão gia này đúng là một người tài giỏi.

Bắt đầu xử lý công sự từ buổi sáng, làm đến tận khuya, mới xử lý được hơn một nửa công vụ đọng lại trong phủ. Y bận tới mức cơm cũng chẳng buồn ăn, đám sai dịch cũng chân không chạm đất, không làm sao nghỉ ngơi.

Lư Đông Giác lại hết sức hưng phấn, gã vốn còn trẻ, tinh lực dồi dào, không biết mệt mỏi, ngược lại cảm thấy cao hứng, đến đêm rồi mà tinh thần vẫn rất tốt, quấn lấy Lư Đông Ly mỏi mệt mà kêu: “Đại biểu ca, đại biểu ca, đệ hiện tại mới nhìn thấy bản lĩnh của huynh, hóa ra kỳ tài hiền lại trong truyền thuyết là có thật, thực sự có người có thể trong vòng một hai ngày, giải quyết xong xuôi công vụ hơn nửa năm. Nếu để thượng quan biết huynh có khả năng như vậy, còn không vội vàng điều huynh lên trên, khỏi để huynh ở lại cái huyện thành nhỏ tẹo này uổng phí tài năng.”

Vẻ mặt Lư Đông Ly chợt nghiêm lại: “Mau bỏ cái ý nghĩ này đi. Kỳ tài hiền lại cái gì, hành vi thế này, chẳng qua là dùng quốc gia công sự, bách tính phúc lợi đánh cuộc, để biểu hiện tài cán của mình. Dùng cả năm để vui chơi, đợi quan trên tuần tra mới bằng phương thức một ngày xử lý sạch công vụ để được người ta nhìn bằng ánh mắt khác.”

Lư Đông Giác lăng lăng hỏi: “Làm sao có thể? Loại cố sự này, không phải đều là những giai thoại mỹ đàm sao?”

“Giai thoại mỹ đàm cái gì, án phát sinh từ nửa năm trước, nửa năm sau mới đi tra, có mấy phần chân tướng nắm chắc tra ra? Người mất tích từ nửa năm trước, nửa năm sau mới đi truy tìm, chỉ sợ thi thể cũng chẳng tìm ra. Thiên tai phát sinh từ nửa năm trước, nửa năm sau mới đi xử lý, nạn dân đều chết sạch rồi. Thuế lương phải nộp từ nửa năm trước, nửa năm sau mới đi giục, quốc khố sớm đã trống không. Cầu gãy đường sụp từ nửa năm trước, nửa năm sau mới đi sửa, bách tính sẽ thêm bao nhiêu gian khổ?” Lư Đông Ly nói nhàn nhạt: “Làm quan một phương, chỉ cần trung thực chăm chỉ, mà không phải là dựa vào bản lĩnh thiên tài gì đó, tự mình ngẫm lại đàng hoàng cho ta.”

Lư Đông Giác rầu rĩ cúi đầu, chỉ cảm thấy trong lòng buồn bực không nói nên lời, tại sao ý kiến của gã, bất kể là gì, ca ca đều nói là sai, tại sao ngần ấy chuyện gã mong đợi, gã cho là sẽ phát sinh, kết quả đều bị phủ định sạch, tại sao chuyện gã hướng tới gã kính nể gã cho là không gì bằng, vào mắt ca ca tất cả đều chẳng qua như thế.

Đại nam hài trẻ tuổi, lần đầu tiên phát giác thế giới hiện thực hóa ra dễ dàng khiến người ta thất vọng như thế.

Lư Đông Ly thấy thần sắc gã ảm đạm, cũng cảm thấy mình đã đả kích một thiếu niên đối với tương lai với nhân thế với chính nghĩa tốt đẹp trên quan trường, hướng tới quá mức như vậy, bèn cười cười bảo: “Mau đi nghỉ ngơi đi, dưỡng đủ tinh thần, ngày mai còn phải xử lý án.”

“Thẩm án?” Lư Đông Giác lập tức kích động ngẩng đầu. Trái tim thiếu niên, dễ dàng chán nản nhưng cũng càng dễ dàng sục sôi, thẩm án ôi thẩm án, tất cả những câu chuyện về thanh thiên đại lão gia, đều không rời thẩm án.

“Đúng vậy, hôm nay đã xử lý nhiều công vụ đọng lại như vậy, ngày mai cũng nên xử lý những vụ án tồn đọng. Cái huyện thành nhỏ này của chúng ta lại chẳng có lắm lao phòng để an trí nhiều phạm nhân không thẩm không phán như vậy, cũng chẳng có nhiều đồ ăn nuôi không người ta như thế.” Lư Đông Ly nén cười, nhìn tiểu đệ hai mắt sáng rực tinh quang, lần đầu tiên cảm thấy tuổi trẻ thật là một chuyện khiến người vô cùng hâm mộ.